Hãng tin Reuters ngày 1-7 cho biết Nhật Bản khẳng định sẽ không đánh đổi ngành nông nghiệp quốc gia để đạt được thỏa thuận trong các cuộc đàm phán thuế quan với Mỹ, sau khi Tổng thống Trump phàn nàn đồng minh châu Á quan trọng này đang không chịu mua gạo từ Washington dù đối mặt với tình trạng thiếu hụt gạo.

"Tôi rất tôn trọng Nhật Bản, nhưng họ không chịu mua gạo của chúng ta, trong khi họ đang thiếu gạo trầm trọng", ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social hôm 30-6, khẳng định sự miễn cưỡng của Nhật Bản trong việc nhập khẩu gạo từ Washington là biểu hiện cho thấy "các quốc gia đã trở nên ỷ lại vào Mỹ".

Tuyên bố trên của vị tổng thống diễn ra trong bối cảnh Chính phủ Nhật Bản đang cố gắng thuyết phục Mỹ gỡ bỏ mức thuế 25% đối với ô tô Nhật và thuế đối ứng 24% đối với các mặt hàng nhập khẩu khác từ quốc gia này.

Mức thuế đối ứng này hiện được tạm hoãn đến ngày 9-7, nhưng sau gần ba tháng thương lượng, hai bên vẫn chưa đạt được thỏa thuận chung nào.

Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 1-7, Bộ trưởng Kinh tế kiêm trưởng đoàn đàm phán Ryosei Akazawa nhấn mạnh: "Tôi đã nhiều lần nói rằng nông nghiệp là nền tảng của quốc gia. Trong các cuộc đàm phán với Mỹ, lập trường của chúng tôi không thay đổi: chúng tôi sẽ không tham gia những thỏa thuận làm tổn hại đến ngành nông nghiệp". 

Ông cũng khẳng định sẽ tiếp tục bảo vệ lợi ích quốc gia của Nhật trong quá trình đàm phán, đồng thời từ chối xác nhận liệu vấn đề gạo có nằm trong nội dung đàm phán với phía Mỹ hay không. 

Trái với tuyên bố của Tổng thống Trump, số liệu cho thấy Nhật Bản đang nhập khẩu lượng gạo Mỹ ở mức cao kỷ lục trong những tháng gần đây, do giá gạo nội địa tăng mạnh từ năm ngoái, gây áp lực lên người tiêu dùng. 

Hiện Nhật Bản giới hạn mức nhập khẩu miễn thuế đối với gạo dùng trong bữa ăn là 100.000 tấn mỗi năm và đánh thuế 341 yen (khoảng 2,37 USD) cho mỗi kg vượt mức.

Mặc dù Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi cảnh báo rằng lượng gạo ngoại nhập đang đe dọa an ninh lương thực của Nhật Bản, chính phủ nước này đã tổ chức đấu thầu sớm cho lô hàng miễn thuế đầu tiên trong năm - 30.000 tấn - thay vì đợi đến tháng 9 như mọi năm, nhằm hạ giá gạo nội địa.

Kết quả cuộc đấu thầu ngày 27-6 cho thấy có tổng cộng 81.853 tấn gạo được đăng ký chào bán vào Nhật Bản - gần gấp ba lần mức Tokyo yêu cầu ban đầu. Trong số 30.000 tấn gạo miễn thuế, gạo Mỹ chiếm phần lớn với 25.541 tấn, tiếp theo là Úc với 1.500 tấn và Thái Lan với 708 tấn.

Ngoài ra, lượng gạo nhập khẩu có thuế cũng tăng. Riêng trong tháng 5, các doanh nghiệp tư nhân Nhật đã nhập khoảng 10.600 tấn gạo ăn, trong đó khoảng 75% là từ Mỹ, theo dữ liệu của Bộ Tài chính Nhật Bản.

Trong bối cảnh Thủ tướng Shigeru Ishiba và Đảng Dân chủ tự do (LDP) chuẩn bị bước vào cuộc bầu cử Thượng viện quan trọng vào ngày 20-7, việc bảo vệ ngành nông nghiệp - vốn là lực lượng cử tri truyền thống của LDP - được xem là ưu tiên hàng đầu trong chiến lược đàm phán với Mỹ.

Nhật Bản chao đảo vì giá gạo tăng vọt 98%, lạm phát lõi vượt mốc 3,5%

Lạm phát lõi tại Nhật Bản tăng vọt trong tháng 4 kéo theo giá gạo cao gấp đôi đã gia tăng áp lực lên BOJ, trong bối cảnh nước này phải cân bằng giữa kiểm soát giá cả và những bất ổn kinh tế từ chính sách thuế quan của Mỹ.