Giếng làng - Tuổi Trẻ Online

TTCT - Ở miền Bắc hầu như làng nào cũng có ít nhất một cái giếng. Giếng làng có nhiều hình đa dạng: tròn, vuông, chữ nhật, bán nguyệt, bát giác... Giếng được đào rộng, xung quanh và thành giếng thường xây gạch, xếp đá hoặc gạch đá ong. Giếng không xây thành là giếng đất.

Phóng to

Giếng đình làng Sinh Quả (Thanh Oai, Hà Nội) là nơi các cụ cao niên thường ra ngồi đàm đạo việc làng vào buổi chiều

Giếng không chỉ cung cấp nguồn nước mà còn là nơi gặp mặt, chuyện trò của mọi người. Một số giếng đặc biệt đến tuần tiết, dân làng lấy nước giếng để lễ Phật, tế Thành hoàng. Ngày hội làng, cũng nước giếng ấy được dùng để tắm thánh (lễ Mộc dục).

Làng Yên Sở, tên cổ là làng Cổ Sở, có đến 73 cái giếng được bảo tồn cẩn thận. Dân làng từ già đến trẻ đều thuộc câu ca dao về làng: “Đình không xà, làng 73 cái giếng”. Họ tin giếng có thần nên bên cạnh giếng có am thờ thần.

Ấn tượng nhất vẫn là giếng làng Diềm ở Bắc Ninh, nằm trong quần thể Đền Cùng. Giếng hình vuông, ba cạnh là thành giếng, cạnh còn lại xây bậc thang đi xuống giếng. Giếng tồn tại từ rất lâu và nước vẫn trong nhìn thấy đáy. Trước giếng có một cối đá to để trước bàn thờ.

Nghe kể cối đá là để các trai làng khi lấy vợ thì mang gạo nếp ra đây vo bằng nước giếng, rồi lấy nước giếng đồ xôi làm lễ hỏi vợ.

Hình ảnh giếng làng luôn gợi cho chúng ta những hoài niệm đẹp.

Phóng to

Giếng cổ xóm Dầu, thôn Nhang thuộc làng văn hóa cấp thành phố Xuân Tảo (Tây Hồ, Hà Nội) được bảo tồn khá tốt. Có giả thiết cho rằng giếng có khoảng 600 năm trước cùng với ngôi đình

Phóng to

Đây là giếng vùng cao tiêu biểu, có thành bằng đá, dưới đáy là phiến đá lơn. Giếng nằm tại ngã ba Tân Lập, Nậm Tôm (Mộc Châu, Sơn La). Giếng nước rất mát nhưng vào mùa lạnh có hơi ấm

Phóng to

Giếng họ Bùi góp phần vào nét đẹp của làng nghề làm trống lừng danh ở làng Đọi Tam, Duy Tiên, Hà Nam

Phóng to

Giếng làng Chuông (Thanh Oai, Hà Nội) còn là nơi họp chợ. Mỗi tháng chợ nón làng Chuông họp sáu phiên vào các ngày 4, 10, 14, 20, 24 và 30

Phóng to

Nằm trong cụm di tích đình chùa Giao Sam, thôn Thích Chung, xã Bá Hiến (Bình Xuyên, Vĩnh Phúc), cái giếng vuông 600 tuổi này hiện vẫn còn cung cấp nước sinh hoạt

Phóng to

Giếng làng Nghiêm Xuyên (Thường Tín, Hà Nội) xưa cấp nước ăn cho cả làng, giờ thành bể bơi sau khi làng đã có nước máy

Phóng to

Giếng thôn Tiên Lữ, xã Tiên Phương (Chương Mỹ, Hà Nội) nằm cạnh chùa Trăm Gian danh tiếng. Dù xã đã có nước giếng khoan và nước máy, nhưng người dân vẫn quen ra đây tắm giặt, chuyện trò

Phóng to

Giếng ở xã Cốc Ly (Bắc Hà, Lào Cai) nằm bên bờ sông Chảy có nước trong, phục vụ nhiều hộ dân ở đây