Kiếm tiền bằng nghề độc lạ hổng giống ai - Kỳ cuối: Chiếc vé về tuổi thơ 8X, 9X

YẾN TRINH

Thắp chiếc đèn dầu cũ bằng que củi từ bếp kiềng ba chân, xoay qua lắp chiếc bóng bám bồ hóng, Sinh mở nồi cơm sôi cạn nước. Bếp lửa khơi trống ở giữa, gần đó là mấy con gà mổ lượm.

Tất cả chỉ có vậy nhưng gợi lên ký ức tuổi thơ chưa xa lắm của thế hệ trước.

"Đêm chong đèn ngồi nhớ lại..."

Clip vỏn vẹn 43 giây thu hút hơn 1,8 triệu lượt xem. Lê Như Sinh (33 tuổi, ngụ xã Hoằng Quang, TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa) cũng như một số bạn trẻ lập các kênh TikTok hoài niệm được cộng đồng đón nhận tích cực.

Hiện nay, những clip hoài niệm tuổi thơ, nhất là thời 8X, 9X xuất hiện khá nhiều trên mạng xã hội TikTok. Chủ nhân các kênh này là những bạn đã trải qua và muốn mang hơi thở hoài niệm vào nhịp sống hiện đại. Từ lượt xem cao, họ ấp ủ việc giới thiệu sản phẩm, bán hàng tiếp thị liên kết để việc "nuôi" kênh được bền vững.

Tuổi thơ của Sinh trên kênh "Anh hàng xóm 86" hiện ra mộc mạc với chiếc đèn cắt từ vỏ lon bia, ti vi trắng đen, mái tranh đượm màu năm tháng. Trong thế giới ấy, trẻ thơ vui bên cây cà rem đá, súng giấy, dây xùng xèng làm từ nắp chai.

Đó là những ngày mưa lạnh, gương mặt háo hức khi bóc vỏ củ khoai lùi tro, rang lạc, dùng hai thanh đũa tre xới cơm nghi ngút khói... Đó còn là những buổi chiều kéo mo cau, mò cua, cào hến, chăn trâu thả diều.

"Đêm chong đèn ngồi nhớ lại", "Ai ơi bưng bát cơm đầy/ Dẻo cơm một hạt đắng cay muôn phần", nền nhạc tái hiện chương trình phát thanh từ radio khiến các clip thêm dạt dào cảm xúc.

Với hơn 226.000 người theo dõi, Sinh mang đến cho người xem những thước phim ngược về cuộc sống thời trước. Với chiếc mũ lá cọ, chàng trai ngồi bên gian bếp tường loang, nấu những món canh rau muống nấu mẻ, dưa nấu lạc.

Xem clip, tài khoản tên Cỏ bình luận: "Cảm thấy thật yên bình, cả một khoảng trời tuổi thơ mình ngỡ đã quên mà xem lại ùa về". Tài khoản khác nhớ lại: "Thoáng cái gần 20 năm, chúng ta đã trưởng thành. Bố mẹ cũng đỡ khổ hơn xưa, nhưng ta vẫn luyến tiếc điều gì đó".

Xa về khoảng cách địa lý, nơi Chợ Gạo, Tiền Giang, Võ Phương Vinh (33 tuổi) có kênh "Khói bếp và gió" hơn 137.000 người theo dõi. Lập kênh từ tháng 3-2023, Vinh mang đến những món ăn và nếp sinh hoạt đậm chất thôn quê miền Tây. Điều đặc biệt, anh gửi gắm những câu chuyện tuổi thơ bên chái bếp, chiếc xe đạp đầm gỉ sét, đôi dép tổ ong...

"Hồi nhỏ có bạn nào đi học về là chạy liền xuống bếp, lục trong lồng bàn, trong gạc-măng-rê để coi bữa nay nhà ăn cơm với gì hông. Tui thì hay như vậy lắm", anh mở đầu clip mang tên "Món ăn khi mẹ vắng nhà".

Anh dẫn dắt tới món cơm chiên hột vịt hành lá. Thả muỗng mỡ heo, phi hành, đánh hột vịt tơi, anh bỏ cơm nguội vô đảo. Những clip hái rau bên hông nhà nấu canh tập tàng, tô mì tuổi thơ, chuối xào nước cốt dừa... hấp dẫn không kém.

Một tuổi thơ đong đầy yêu thương

Lập kênh hơn ba năm nay, Sinh cho biết thời điểm đó việc sáng tạo nội dung hoài niệm tuổi thơ còn mới mẻ. Anh nhớ lại: "Clip đầu tiên tôi thực hiện là dịp Trung thu. Khi mà trẻ con bây giờ quá nhiều đồ chơi, tôi mới nhớ lại tuổi thơ của mình. Nhà nghèo, muốn có đồ chơi là phải làm thủ công hết". Từ đó, chiếc đèn ông sao đục lỗ bằng vỏ lon sữa ra đời. Lượt xem clip này rất cao.

Thêm động lực, anh ra lò những clip tiếp theo về trò chơi dân gian, món ăn quê hương, cảnh đồng quê, đưa vào nét đẹp ẩm thực vùng Bắc Bộ. Những vật dụng trong các clip như cây đèn dầu, tập vở đều là đồ dùng trong nhà gắn với anh từ bé và lưu giữ đến tận bây giờ.

Còn với Vinh, anh đam mê quay phim, chụp hình từ nhỏ. Sẵn dịp ở quê và cũng áp lực từ công việc, anh chuyển qua làm video sáng tạo nội dung. Trong các clip, anh xen kẽ những câu chuyện thuở nhỏ, món quê hương, tình cảm quê nhà.

Anh tâm sự: "Để làm nội dung gần gũi, tôi sử dụng những gì có sẵn trong đầu. Những món ăn, câu chuyện đều thấp thoáng hình ảnh từng trải qua. Bản thân thích hoài niệm nên những gì của ký ức tôi luôn trân trọng và muốn lan tỏa đến nhiều người".

Là 9X đời đầu, Vinh kể tuổi thơ các bạn trong xóm và của anh chị mình đều cơ cực. Không có điện thoại, chẳng nhiều quà bánh, con nít thường vui với trò dân gian, tụ họp cả xóm cùng nhau trải nghiệm, cùng nhau lớn lên.

Giọng anh xúc động: "Tuổi thơ tụi tôi gắn với những cái sân đất, nắng hè, tiếng ve và con mương, bờ ao. Rồi thêm những buổi đi câu cá, hái trái dại, rau dại... Tất cả bình dị nuôi lớn tâm hồn".

Anh thích nhất những clip về món cá sặc chiên dầm mắm me - món anh yêu thích - vì được lên xu hướng trên TikTok đầu tiên. Niềm vui này với anh rất đặc biệt, cho thấy clip được tiếp nhận.

Xây kênh, tích lũy nhiều điều hay

Mỗi ngày Vinh dành chừng nửa buổi sáng đi chợ, nấu nướng và quay phim, sau đó thêm 2 - 3 tiếng chỉnh sửa. Việc khó nhất là anh thấy mình lồng thoại chưa giỏi, hay đọc vấp nên video thường ít lồng thoại. Đa phần anh dùng âm thanh tự nhiên, từ tiếng chim chóc, nước rửa rau, củi cháy...

Khi kênh được đón nhận, Vinh vui lắm. "Chắc ai làm sáng tạo nội dung đều có cảm xúc như vậy. Là kênh thiên về sự mộc mạc, dân dã, người xem kênh cũng là những anh chị, những bạn có cùng sở thích", anh nói. Mọi người hay để lại bình luận, chia sẻ những câu chuyện riêng giúp anh biết thêm nhiều điều, có nhiều cảm xúc thực hiện các clip.

Hơn nữa, theo Vinh, đây là dấu hiệu cho thấy kênh mang lại giá trị nào đó cho cộng đồng. Anh bộc bạch rằng hình ảnh làng quê yên bình, những món dân dã phần nào đó sẽ giúp mọi người yêu quê hương hơn. Anh tiếp tục phát triển kênh từ nội dung đến kỹ thuật quay dựng và vẫn giữ nét mộc mạc sẵn có.

Còn với Sinh, anh sản xuất clip tùy cảm hứng, khi tâm trạng không bị tác động bởi ngoại cảnh. "Tuổi thơ mình từng trải qua hết rồi, việc bây giờ là nhớ lại và thực hiện thôi", anh nói. Có những phản hồi làm anh xúc động vì nội dung mình thực hiện chạm đến cảm xúc sâu lắng của người xem.

"Có những bối cảnh, món ăn gắn liền tuổi thơ người xem giờ đã không còn nữa. Việc tái hiện giúp họ khao khát một lần trở về tuổi thơ tươi đẹp", Sinh trải lòng. Rộng hơn, việc được sống và làm việc trên chính ngôi nhà quê hương là điều tuyệt vời với anh. Nơi này là ngọn nguồn mang lại nhiều cung bậc cảm xúc cho các clip, đưa nét đẹp quê hương nhiều người biết đến.

"Ơi cá kho tiêu mớ rau đồng nấu canh cùng tép trấu, ăn với chuối chín muồi mà hơn hẳn những vật lạ món ngon. Hạnh phúc gần bên sao ta cứ mãi đi tìm trong những hư vô mà cuộc đời luôn thử thách", một clip của Vinh nhắn nhủ.

Như bình luận của một người xem, những clip giống chiếc vé về lại tuổi thơ, để sau đó tâm hồn được vỗ về, bền lòng với cuộc mưu sinh bộn bề.

Mong muốn giới thiệu đặc sản quê nhà

Như Sinh cho biết đã nghĩ đến vấn đề thương mại cho kênh bằng việc song song sản xuất clip và bán hàng, có thêm thu nhập duy trì và phát triển kênh. Mặt hàng anh muốn hướng đến đầu tiên là đặc sản nem chua quê mình. Tuy nhiên điều quan trọng với anh vẫn là sự chỉn chu và chất lượng của clip.

Còn chủ kênh Khói bếp và gió, Phương Vinh, kết hợp giới thiệu một số sản phẩm từ các nhãn hàng như gạo, nước mắm, gia vị... như một nguồn để chăm chút thêm cho kênh.