Dù vậy, ban quản trị (BQT) và ban quản lý (BQL) một số chung cư trên địa bàn cũng bày tỏ lo lắng sau khi nhận được thông tin ban quản trị chung cư Conic Đông Nam Á bị phạt 119,8 tỉ đồng do không xuất hóa đơn khi thu tiền cung cấp dịch vụ cho cư dân, có hành vi "trốn thuế" 453 triệu đồng.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia cho rằng kinh tế tư nhân được xác định là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, nhưng với quy định mức phạt quá nặng của ngành thuế, mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp sẽ gặp nhiều trở ngại.

Vì sao ban quản trị chung cư không xuất hóa đơn?

Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại diện đơn vị quản lý, vận hành một chung cư tại TP.HCM cho biết theo quy định của Luật Nhà ở 2023, đối với nhà chung cư có thang máy, việc quản lý vận hành chung cư phải do đơn vị có chức năng và năng lực quản lý, vận hành nhà chung cư thực hiện. BQT - đại diện cho chủ sở hữu là người dân, được bầu lên bởi hội nghị nhà chung cư - phải thuê một đơn vị có chức năng quản lý, vận hành nhà chung cư thay vì tự quản lý vận hành.

Để có cơ sở chấp hành đúng quy định về nghĩa vụ thuế, doanh nghiệp này đã có văn bản gửi Chi cục Thuế khu vực 2 (trước đây là Cục Thuế TP.HCM) và được trả lời là kinh phí quản lý, vận hành nhà chung cư về nguyên tắc do các chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư nộp cho chủ đầu tư hoặc BQT để thực hiện các công việc liên quan được quy định tại quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư ban hành kèm theo thông tư 02/2016 của Bộ Xây dựng và đây không phải là hoạt động bán hàng, cung cấp dịch vụ.

Chi cục Thuế khu vực 2 cũng cho rằng khi thu phí quản lý vận hành và các khoản thu hộ, chi hộ khác theo quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư hoặc thỏa thuận với các chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư thì BQT, chủ đầu tư hoặc đơn vị thu hộ lập chứng từ thu (không lập hóa đơn), không kê khai, nộp thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp đối với khoản thu này.

Đối với các khoản thu khác, Chi cục Thuế khu vực 2 cho rằng BQL và BQT chung cư căn cứ vào phương pháp tính thuế của đơn vị để lập hóa đơn, kê khai, nộp thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định. Do đó, vị này cho rằng trên cơ sở văn bản hướng dẫn của ngành thuế, BQL tại các dự án mà đơn vị đang vận hành đã dừng việc phát hành hóa đơn và chuyển sang phát hành phiếu thu tự động sau khi người dân đóng phí.

Phiếu thu này cũng đã được tích hợp theo thông tư 200 về mẫu phiếu thu và trong trường hợp cư dân yêu cầu bản cứng cũng sẽ được cung cấp.

"Nghị định 123 quy định về hóa đơn, chứng từ và văn bản trả lời của ngành thuế TP.HCM đã xác định rõ trách nhiệm của đơn vị quản lý, vận hành chung cư như doanh nghiệp chúng tôi chỉ là đơn vị thu hộ, chi hộ và chỉ xuất phiếu thu tới cư dân đối với khoản phí dịch vụ mỗi tháng nên chúng tôi thực hiện theo quy định là không xuất hóa đơn VAT", vị này nói.

Cần xử lý phù hợp để doanh nghiệp tồn tại

Trong khi đó, liên quan đến vụ BQT chung cư Conic Đông Nam Á bị phạt gần 120 tỉ đồng do đã "trốn thuế" 453 triệu đồng, luật sư Trần Xoa - giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang - cho biết tại điều 136 Luật Quản lý thuế số 38, có hiệu lực từ 1-7-2020, quy định vi phạm hành chính về sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn hoặc sử dụng hóa đơn không đúng quy định dẫn đến thiếu thuế, trốn thuế sẽ không xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn mà bị xử phạt vi phạm hành chính về quản lý thuế.

"Có thể hiểu tinh thần của Luật Quản lý thuế số 38 là nếu vi phạm về hóa đơn mà dẫn đến thiếu thuế, trốn thuế thì chỉ phạt về thiếu thuế, trốn thuế mà không xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn. 

Trong vụ BQT chung cư Conic "trốn thuế" với số tiền 453 triệu đồng vậy có xử lý vi phạm hành chính về hóa đơn hay không? Nếu theo tinh thần này, mức phạt mà Đội thuế huyện Bình Chánh áp có đúng hay không?", ông Xoa đặt câu hỏi.

Trong khi đó, giám đốc một đại lý thuế tại TP.HCM cho biết cần xem xét xử lý sao cho phù hợp để doanh nghiệp còn có điều kiện tồn tại và phát triển. Ở đây cần xem xét xem hành vi vi phạm này có ảnh hưởng đến số thuế phải nộp hay không. Ông gợi ý có thể phạt một lần thuế với hành vi không xuất hóa đơn và có thể phạt thêm một lần thuế với tình tiết tăng nặng, như vậy sẽ giảm bớt gánh nặng cho người nộp thuế.

Cũng theo vị này, dù có những chứng cứ khác phù hợp để chứng minh, ngành thuế vẫn quá coi trọng hóa đơn, trong khi quy định về hóa đơn có những vấn đề bất hợp lý. Chẳng hạn như thời điểm xuất hóa đơn, khiến cho doanh nghiệp rất khó tuân thủ, dẫn đến việc doanh nghiệp bị phạt vì xuất hóa đơn sai thời điểm rất nhiều và bị phạt lên đến hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỉ đồng, trong việc này không làm ảnh hưởng đến số thuế phải nộp.

"Việc xử phạt vi phạm hành chính mà không làm thất thoát thuế hoặc không phải do lỗi cố ý thì nên xử lý theo hướng nhắc nhở, khiển trách và hạn chế áp dụng hình phạt tiền. Vì nếu chính sách thuế quy định mức phạt quá lớn sẽ khiến cho các hộ kinh doanh sợ lên doanh nghiệp. 

Phải tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp, vì nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đã khẳng định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, là lực lượng tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Vụ ban quản trị chung cư bị phạt gần 120 tỉ: Nhiều vấn đề cần làm rõ

Sau khi ban quản trị (BQT) chung cư Conic Đông Nam Á bị phạt 119,8 tỉ đồng vì không lập hóa đơn khi cung cấp dịch vụ cho cư dân, BQT nhiều chung cư tại TP.HCM hoang mang cho biết lâu nay họ cũng không xuất hóa đơn khi thu tiền.