Chiều 5-3, tại họp báo Chính phủ thường kỳ, phóng viên Tuổi Trẻ đặt câu hỏi liên quan đến tác động của chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang gây nhiều lo lắng cho các ngành xuất khẩu của Việt Nam. Theo đó, Thủ tướng đã có chỉ đạo tuần này sẽ họp bàn các đối sách ứng phó. 

"Vậy các bộ ngành đánh giá khả năng bị áp thuế đối ứng, tác động của việc tăng thuế với các mặt hàng gỗ, thép, ô tô và chủ động có giải pháp ứng phó như thế nào?" - báo Tuổi Trẻ nêu. 

Chủ động nghiên cứu, có đối sách ứng phó

Trả lời, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho hay ngay khi ông Trump đắc cử, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo nghiên cứu chính sách, đối sách ứng phó. Theo đó, Bộ Công Thương đã nghiên cứu, dự báo và báo cáo cập nhật tình hình với Chính phủ để có giải pháp. 

Cập nhật tình hình, ông Tân cho hay đến nay chính quyền Mỹ đã đưa ra các chính sách áp thuế với một số mặt hàng, một số nước và có những tác động khác nhau. Trong thời gian qua, Bộ Công Thương đã theo dõi sát sao các động thái chính sách của Mỹ đối với các quốc gia. 

Cùng đó, bộ cũng đã thông qua Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ, và kênh liên hệ trực tiếp với Bộ Thương mại và Cơ quan đại diện thương mại Mỹ (USTR), chủ động chuyển tải thông điệp tới phía Mỹ về mong muốn duy trì và xây dựng mối quan hệ kinh tế, thương mại hài hòa, bền vững, hai bên cùng có lợi. 

Theo đó, Việt Nam khẳng định không có bất cứ chính sách nào có thể gây phương hại đến người lao động hay an ninh quốc gia của Mỹ. Dự kiến tuần tới bộ trưởng Bộ Công Thương sẽ trao đổi trực tiếp với trưởng đại diện thương mại Mỹ về những vấn đề kinh tế thương mại hai bên cùng quan tâm.

Ông Tân cho hay Việt Nam và Mỹ là hai nền kinh bổ sung cho nhau. Việc mất cân bằng trong thương mại giữa hai nước xuất phát từ tính chất bổ trợ giữa hai nền kinh tế, là do cơ cấu xuất khẩu và ngoại thương của hai nước, không phải do nguyên nhân khác. 

Hàng hóa Việt Nam xuất sang Mỹ chủ yếu là cạnh tranh với các nước thứ ba, không cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp Mỹ trên thị trường. Ngược lại, hàng hóa của Việt Nam còn tạo điều kiện để người tiêu dùng Mỹ được sử dụng hàng hóa rẻ của Việt Nam.

Ông khẳng định Việt Nam là một nền kinh tế mở, trong quá trình hội nhập, Việt Nam theo đuổi một chính sách thương mại tự do, mức độ chênh lệch thuế quan đối với hàng hóa Mỹ là không nhiều. Trong thời gian tới mức thuế này có thể tiếp tục xuống thấp hơn, do Việt Nam chủ trương giảm thuế MFN đối với nhiều mặt hàng. 

Do đó một số sản phẩm Mỹ có lợi thế cạnh tranh cao, như ô tô, nông sản, khí hóa lỏng, ethanon… sẽ được hưởng lợi từ chính sách này, đồng thời sẽ tạo ra các luồng nhập khẩu tích cực từ Mỹ, góp phần vào việc cải thiện cán cân thương mại giữa hai nước.

Sẽ nhập khẩu nhiều hơn hàng hóa của Mỹ

Ngoài ra ông cũng cho hay hai nước đã có cơ chế đối thoại chính sách Thành lập theo Hiệp định Khung về Thương mại và Đầu tư Việt Nam - Mỹ. Do đó các vấn đề tồn tại trong kinh tế thương mại song phương, nếu có, sẽ được chủ động trao đổi thông qua Hội đồng Thương mại và Đầu tư Việt Nam - Mỹ (TIFA). 

Cùng đó, Chính phủ Việt Nam cũng đã chủ động giao các bộ ngành rà soát những vướng mắc, xây dựng phương án xử lý những vấn đề Mỹ quan tâm; trên cơ sở thương mại công bằng, có đi có lại, đúng quy định của pháp luật, đáp ứng hài hòa, thỏa đáng lợi ích của các bên.

Việt Nam cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư Mỹ tham gia vào quá trình hình thành, phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm ở Việt Nam. Đặc biệt là năng lượng trọng điểm (năng lượng mới, hydrogen, điện hạt nhân…). Điều này tạo tiền đề để tăng cường nhập khẩu khí hóa lỏng, nhiên liệu, thiết bị máy móc, công nghệ từ Mỹ, qua đó góp phần cải thiện cán cân thương mại.

Đối với doanh nghiệp, thứ trưởng Bộ Công Thương cho hay đã chủ động phối hợp với các ngành hàng để chuẩn bị ứng phó với các kịch bản khác nhau. Các doanh nghiệp cần tiếp tục chủ động xây dựng lộ trình và giải pháp nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, lao động, môi trường, kiểm soát xuất xứ nguyên vật liệu...

Hồi hộp với thuế của ông Trump

Một loạt động thái mới từ chính sách áp thuế của Mỹ và chính quyền ông Donald Trump cùng các biện pháp trả đũa thương mại của các nước khiến các ngành hàng xuất khẩu Việt Nam đứng trước những rủi ro, thách thức mới.