Một nghiên cứu mới tiết lộ màu đỏ trong bụi sao Hỏa xuất phát từ các phản ứng hóa học trong điều kiện ẩm ướt chứ không phải khô ráo. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng tồn tại sự sống trên hành tinh đỏ, theo trang LiveScience.

Màu đỏ đến từ đâu?

Sao Hỏa rất giàu sắt và có màu đỏ do quá trình sắt rỉ sét, phát tán trong gió và bám vào các hạt bụi trên hành tinh này trong hàng tỉ năm. Thông qua quan sát từ tàu vũ trụ trước đây, các nhà khoa học tin rằng quá trình rỉ sét xảy ra trong điều kiện khô hạn, khi nước trên sao Hỏa đã biến mất.

Tuy nhiên nghiên cứu mới, đăng trên tạp chí Nature Communications ngày 25-2, đã phản bác lại lập luận trên. Nhóm nghiên cứu đã dùng máy nghiền tiên tiến để tạo ra bản sao bụi thực tế của sao Hỏa trong phòng thí nghiệm trên Trái đất.

Sau đó, họ phân tích bụi này cùng phương pháp với các phân tích được thực hiện trên tàu vũ trụ. Nhóm nhận thấy màu đỏ của sao Hỏa phù hợp với ferrihydrite, một oxit sắt ngậm nước, và cho rằng sắc đỏ này đã được hình thành vào thời điểm sao Hỏa vẫn còn có đại dương.

Nói cách khác, sao Hỏa có màu đỏ ngày nay bởi vì nó từng có màu xanh dương trong quá khứ. Phát hiện của nhóm đặt ra những câu hỏi mới về quá khứ của sao Hỏa, chẳng hạn về thời gian tồn tại sự sống và các khía cạnh của sự sống từng tồn tại trên bề mặt hành tinh này.

Nghiên cứu cũng cho thấy sao Hỏa đã trải qua các thời kỳ khác nhau với các điều kiện lạnh, ẩm và phản ứng hóa học trước khi trở thành sa mạc như hiện nay. Điều này có thể giúp các nhà khoa học phỏng đoán tốt hơn về mốc thời gian có khả năng có sự sống trên sao Hỏa. Đồng thời chi ra các môi trường tiềm năng mà sự sống của vi khuẩn có thể phát triển mạnh.

Từng có "địa điểm nghỉ dưỡng lý tưởng"

Trong một diễn biến khác, xe tự hành Chúc Dung (Zhurong) của Trung Quốc đã tìm thấy bằng chứng về những bãi cát đẹp từng bao quanh một đại dương cổ đại bị chôn vùi bên dưới hành tinh đỏ.

Từ tháng 5-2021 đến 5-2022, Chúc Dung đã đi quanh phía nam Utopia Planitia, khu vực ngoại ô của một trong những lưu vực va chạm lớn và lâu đời nhất của sao Hỏa. Xe đã dùng radar xuyên đất để quan sát các khối đá bị chôn vùi trong khu vực.

"Chúng tôi đang tìm thấy những địa điểm trên sao Hỏa từng trông giống như những bãi biển cổ đại và đồng bằng châu thổ cổ đại. Chúng tôi tìm thấy bằng chứng của gió, sóng, cát - một bãi biển nghỉ dưỡng lý tưởng", tiến sĩ Benjamin Cardenas, làm việc tại Đại học bang Penn (Mỹ), cho biết.

Ông Cardenas nằm trong một nhóm nghiên cứu quốc tế đang phân tích các dữ liệu radar của Chúc Dung, theo trang IFLScience ngày 25-2. Theo tiến sĩ Cardenas, đây là bức tranh về môi trường sống cổ đại, có khả năng nuôi dưỡng các điều kiện thuận lợi cho sự sống của vi khuẩn.

Nếu thực sự tồn tại, đại dương cổ đại này có thể đã biến mất chỉ sau 1 tỉ năm trong lịch sử 4,5 tỉ năm của sao Hỏa. Tuy nhiên đây là khoảng thời gian đủ để các dạng sống nguyên thủy phát triển mạnh dưới đại dương. Dù vậy, chỉ riêng điều này thôi thì chưa đủ để cho rằng sao Hỏa từng có sự sống.

Cả 2 nhóm nghiên cứu đều đang chờ đợi sứ mệnh đưa đá sao Hỏa về Trái đất của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) và Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) để có thể phân tích và so sánh với kết quả nghiên cứu của họ.

NASA ban đầu dự định phóng sứ mệnh thu hồi đá sao Hỏa vào năm 2026, song đã hoãn đến năm 2040 do lo ngại về ngân sách.

Lấy được mẫu vật sao Hỏa, NASA đau đầu tìm cách đưa về Trái đất

NASA đang có hai lựa chọn để đưa các mẫu vật quan trọng từ sao Hỏa về Trái đất vào những năm 2030.