Ông Trump (giữa) đang nỗ lực đối thoại với ông Putin (trái) và ông Zelensky (phải) - Ảnh: AFP
Sau cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 19-3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết Kiev sẵn sàng tạm dừng các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng và mạng lưới năng lượng của Nga, một ngày sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin đồng ý dừng các cuộc tấn công tương tự vào Ukraine trong cuộc điện đàm với ông Trump.
Nhà lãnh đạo Ukraine tin tưởng sẽ đạt được nền hòa bình lâu dài trong năm nay.
"Đi đúng hướng"?
Như vậy chỉ trong khoảng 24 giờ, Tổng thống Trump đã kết nối với cả lãnh đạo Nga và Ukraine, cho thấy ông thật sự muốn giúp chấm dứt cuộc chiến đẫm máu nhất châu Âu trong nhiều thế hệ.
Những gì diễn ra trong vài ngày qua cho thấy Nga là đối tác đàm phán khó khăn hơn, và do đó ông Trump phải dành khoảng hai tiếng rưỡi để điện đàm với ông Putin. Còn với nhà lãnh đạo Ukraine, bên đã đồng ý với đề xuất ngừng bắn toàn diện 30 ngày của Mỹ, ông Trump có cuộc điện đàm kéo dài chỉ một giờ, một phần vì ông Zelensky nói tiếng Anh lưu loát.
Khi Điện Kremlin công bố bản tóm tắt cuộc điện đàm Trump - Putin, có một điều dễ thấy: Nhà lãnh đạo Nga vẫn chưa từ bỏ các mục tiêu tối đa của mình ở Ukraine.
Phần lớn những điều mà ông Putin đồng ý trong cuộc điện đàm được coi là sự nhượng bộ dành cho ông Trump, nhưng vẫn không nhiều, bao gồm: đồng ý tạm ngừng tấn công cơ sở hạ tầng và năng lượng ở Ukraine trong 30 ngày, trao đổi tù binh và đàm phán về an ninh ở Biển Đen.
Việc ông Putin không đưa ra các nhượng bộ rõ ràng và đáng kể đã làm dấy lên lo ngại Nga đang "câu giờ" và bám chặt vào các yêu sách cứng rắn của mình.
Sau cuộc điện đàm với ông Trump, Tổng thống Zelensky cho biết ông đã cảm ơn ông Trump vì sự ủng hộ của Mỹ và hai nhà lãnh đạo đã nhất trí rằng các đội đàm phán sẽ gặp nhau tại Saudi Arabia trong những ngày tới.
Theo tuyên bố chính thức của Mỹ, trong cuộc điện đàm, ông Trump cũng đề xuất Mỹ có thể sẽ kiểm soát các nhà máy điện của Ukraine. Tuy nhiên, các chuyên gia năng lượng Ukraine cho rằng ý tưởng mới này không khả thi.
Khẳng định các cuộc đàm phán vẫn "đang đi đúng hướng", ông chủ Nhà Trắng cho biết cuộc trao đổi giữa ông và Tổng thống Zelensky dựa trên những gì mà ông đã thảo luận với ông Putin vào ngày trước đó nhằm "điều chỉnh các yêu cầu và nhu cầu của cả Nga và Ukraine cho phù hợp với nhau".
Bước đầu tiên
Báo New York Times nhận định những nỗ lực của ông Trump nhằm làm trung gian cho một thỏa thuận giữa Nga - Ukraine đã đặt ông Zelensky vào tình thế khó khăn. Nhà lãnh đạo Ukraine lo ngại rằng với sự sốt sắng muốn đạt được thỏa thuận với ông Putin, ông Trump có thể buộc Ukraine phải đưa ra những nhượng bộ không mong muốn.
Hiện tại ông Zelensky có ít đòn bẩy trong lúc sự hỗ trợ về quân sự và kinh tế từ Mỹ là yếu tố then chốt giúp Ukraine chống lại Nga, do đó dễ hiểu khi nhà lãnh đạo Ukraine đã cố gắng hết sức để chiều theo ông Trump. Hôm 19-3, Tổng thống Zelensky tuyên bố rằng lệnh ngừng bắn hạn chế sẽ cần sự giám sát của Mỹ khi thực thi.
Theo nhận định lúc này của nhà lãnh đạo Ukraine, lệnh ngừng bắn đối với hạ tầng năng lượng sẽ là bước đầu tiên dẫn tới "nền hòa bình lâu dài" sau hơn ba năm chiến sự.
"Một trong những bước đầu tiên hướng tới việc chấm dứt hoàn toàn chiến tranh có thể là chấm dứt các cuộc tấn công vào hạ tầng năng lượng và các cơ sở hạ tầng dân sự khác. Tôi ủng hộ bước đi này và Ukraine xác nhận sẵn sàng thực hiện", ông Zelensky viết trên mạng xã hội X sau cuộc điện đàm với ông Trump.
Ông nhấn mạnh: "Chúng tôi tin rằng cùng với nước Mỹ, với Tổng thống Trump và dưới sự lãnh đạo của nước Mỹ, có thể đạt được nền hòa bình lâu dài trong năm nay".
Trước mắt, Nga và Ukraine cần chính thức ký kết thỏa thuận ngừng bắn đối với hạ tầng năng lượng. Việc Nga và Ukraine đưa ra các cáo buộc lẫn nhau trong ngày 19-3 về các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của đối phương càng cho thấy sự thiếu tin tưởng giữa hai nước hiện nay.
"Tôi không tin ông Putin chút nào, dù chỉ một từ", Hãng tin AFP dẫn chia sẻ của Lev Sholoudko (32 tuổi), một cư dân Kiev. Còn tại Matxcơva, một số người dân tin rằng các cuộc đàm phán có thể giúp chấm dứt giao tranh theo hướng có lợi cho Nga. "Những gì xảy ra vào năm 1945 sẽ xảy ra bây giờ", bà Larisa (46 tuổi), cư dân Matxcơva, ám chỉ đến chiến thắng của Liên Xô trước Đức Quốc xã trong Thế chiến 2.
Trong bối cảnh Nga và Ukraine không tin tưởng nhau như vậy, vai trò cầu nối của "ông mối" Trump càng trở nên quan trọng hơn trong việc giúp hai nước sớm kết thúc cuộc chiến.
Châu Âu: hãy trả lời "có" hoặc "không"
Hiện nay các đồng minh của Ukraine tại châu Âu thận trọng hoan nghênh bất kỳ bước tiến nào hướng tới lệnh ngừng bắn, đồng thời cam kết tiếp tục hỗ trợ Kiev và bày tỏ lo ngại về các điều kiện do Nga đưa ra.
"Chỉ có hai cách để phản ứng với đề xuất của tổng thống Mỹ: "có" hoặc "không" (đồng ý). Chứ không phải "nhưng", không phải "điều kiện". Ukraine đã chấp nhận ngừng bắn mà không kèm theo bất kỳ điều kiện nào.
Nếu Nga không chịu đồng ý, chúng ta cần nỗ lực tăng cường sức mạnh cho Ukraine và gia tăng áp lực lên Nga", Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb nhấn mạnh hôm 19-3 khi tiếp Tổng thống Zelensky đang thăm đất nước Bắc Âu này.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận