Phương pháp "không hàn, không mài, không cắt, không khoan"

Sivasankari Panneer (42 tuổi) lớn lên trong ngôi làng nhỏ hẻo lánh Thakkolam thuộc thị trấn Kanchipuram ở bang Tamil Nadu và lấy bằng thạc sĩ công nghệ (chuyên ngành công nghệ thông tin). Cô kể lại trên trang The Better India (Ấn Độ): "Làng tôi không ủng hộ phụ nữ theo đuổi học hành nhưng cha tôi đã đấu tranh và mang đến cho làng nền giáo dục chất lượng, từ đó giúp chị tôi và tôi trở thành những phụ nữ đầu tiên trong làng tốt nghiệp".

Sau thời gian đi dạy học, cô bắt đầu hành trình khởi nghiệp gian nan, từ bán áo sari lụa đến mở doanh nghiệp chăm sóc tóc bằng thảo dược. Vào cuối năm 2019, cô chuyển đến thành phố Coimbatore làm quản lý cho Công ty EMF Innovations chuyên sản xuất động cơ xe điện hai bánh. 

Mặc dù thiếu chuyên môn kỹ thuật trong lĩnh vực xe điện nhưng cô lại giỏi về kỹ năng xây dựng đội ngũ và óc nhạy bén trong kinh doanh nên đã góp phần thúc đẩy EMF phát triển mạnh mẽ để cuối cùng EMF sáp nhập với Công ty Shriram Pistons & Rings.

Sau một thời gian ngắn làm đối tác, với kinh nghiệm từ EMF và óc kinh doanh, Sivasankari Panneer nhận ra một lỗ hổng quan trọng trong quá trình phát triển xe máy điện ở Ấn Độ, đó là khả năng tài chính của người tiêu dùng. 

Người dân Ấn Độ còn nghèo nên bỏ tiền sắm luôn một chiếc xe máy điện mới là ngoài tầm tay của họ. Cuối tháng 11-2021, cô cùng đồng nghiệp Mahesh Pandey đã thành lập Công ty AR4 Tech. AR4 Tech là tên viết tắt bằng tiếng Anh của "sửa chữa, tân trang, tái sử dụng và tái chế xe".

Sivasankari Panneer giải thích: "Chúng tôi chuyên chuyển đổi xe hai bánh sử dụng động cơ đốt trong thông thường thành xe điện trong vòng chưa đầy hai tiếng với giá 39.900 rupee" (hơn 12 triệu đồng Việt Nam). 

Sau khi chuyển đổi, xe tái sử dụng có thể chạy tới 80km và sạc đầy lại trong thời gian ba tiếng, quá đủ cho nhu cầu đi lại hằng ngày trong sinh hoạt thông thường. AR4 Tech đã thiết kế một bộ dụng cụ chuyển đổi xe xăng thành xe điện rất dễ sử dụng nên thích hợp với phụ nữ chân yếu tay mềm và chuyển đổi được nhiều mẫu xe hai bánh phổ biến như Honda Activa hay TVS Zest.

Sivasankari Panneer đã đầu tư vào khâu nghiên cứu và phát triển sản phẩm, từ đó đề ra phương pháp "không hàn, không mài, không cắt, không khoan" vì vậy quy trình chuyển đổi rất đơn giản. 

Cô giải thích: "Chúng tôi đã cải tiến công nghệ để cung cấp pin chứ không hoạt động sản xuất. Chỉ cần điều chỉnh động cơ xe dùng với bộ pin theo phương pháp cắm - và - chạy". Cô nhấn mạnh: "Chúng tôi đã nội địa hóa cả bốn thành phần và không cần nhập khẩu".

AR4 Tech kiểm soát toàn bộ quy trình chuyển đổi từ động cơ tự thiết kế và mua sắm đến nhà máy quản lý pin điện natri-ion của riêng họ (nhà máy đầu tiên tại bang Tamil Nadu). Pin natri-ion là loại pin tốt như pin lithium-ion nhưng thân thiện với môi trường hơn. 

Hiện nay AR4 Tech cung cấp dịch vụ chuyển đổi xe xăng với cam kết bảo đảm xe chạy trong phạm vi 50km với vận tốc 40km/h, bảo hành ba năm cho động cơ cùng với pin và bảo hành một năm cho bộ điều khiển.

Ngoài xe hai bánh, AR4 Tech còn chuyển đổi xe tải nhẹ Tata Dost cũ chạy máy dầu thành xe điện sân gôn để đi lại trong khuôn viên trường học. AR4 Tech đã sử dụng vật liệu composite nên giảm được 170kg trọng lượng xe, lắp đặt nhiều tấm pin mặt trời và sử dụng pin natri-ion cho xe tái sử dụng.

Đặc biệt chú ý đến an toàn cháy nổ của pin xe điện

Công ty AR4 Tech đặc biệt chú trọng bảo đảm an toàn cháy nổ. Giám đốc Sivasankari Panneer giải thích: "Ban đầu chúng tôi thử sử dụng pin axit chì. Loại pin này cồng kềnh và cần bảo dưỡng thường xuyên bằng nước cất. Thế hệ tiếp theo là pin lithium sử dụng nhiều loại hóa chất khác nhau. Thành công nhất là pin lithium NMC (niken, mangan, coban) và pin lithium LFP (lithium, sắt, phosphat)".

Giữa hai loại pin này, cô nhận xét pin LFP vẫn có thể gây nguy cơ cháy nổ nhưng dù sao cũng an toàn tương đối so với pin NMC. Cô lo ngại tính an toàn của pin NMC trong điều kiện nhiệt độ nóng vào mùa hè ở Ấn Độ vì "coban là loại vật liệu phản ứng nên rất dễ phát nổ". 

Cô chỉ ra vấn đề khác biệt giữa các tiêu chuẩn của châu Âu vốn là nền tảng cho các chính sách Ấn Độ và điều kiện khí hậu đặc thù của Ấn Độ. Cô khẳng định: "Công ty AR4 Tech chỉ sử dụng pin LFP và pin natri-ion. Chúng tôi phản đối sử dụng pin NMC tại Ấn Độ".

Trong khi hầu hết các nhà sản xuất xe máy điện đều nhắm đến thị trường đô thị, Công ty AR4 Tech lại chú ý đến cộng đồng dân cư sống tại các thành phố nhỏ và khu vực nông thôn ở Ấn Độ. Sivasankari Panneer nói về chiến lược tiếp thị của AR4 Tech: 

"Hàng tuần một đội ngũ tận tâm đến các thị trấn như Pollachi, Karur và Tiruppur để nhận diện những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội tại địa phương và xin phép tổ chức trình diễn xe tại các trường trung học, đại học hoặc các địa điểm công cộng". 

Mục đích nhằm giới thiệu chương trình chuyển đổi xe máy xăng cũ sang xe điện và tương tác trực tiếp với khách hàng tiềm năng. Các buổi trình diễn thường đề ra ba yêu cầu gồm chuyển đổi xe cá nhân, đào tạo kỹ năng và quan tâm xây dựng các đại lý.

Quá trình phát triển AR4 Tech không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Rào cản đầu tiên là bối cảnh pháp lý chồng chéo. Rất khó khăn để được Hiệp hội Nghiên cứu ô tô Ấn Độ (ARAI) và cơ quan quản lý giao thông vận tải của bang phê duyệt tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn. 

Song có khi ARAI chấp thuận nhưng chính quyền bang lại đưa ra thêm nhiều yêu cầu khác dẫn tới làm ăn khó khăn hơn. Thêm vào đó là quy trình xác nhận định kỳ và tỉ lệ thuế giá trị gia tăng thay đổi (nay xe tái sử dụng của AR4 Tech đã được tính thuế là xe cũ). Xây dựng đội ngũ lành nghề cho lĩnh vực chuyển đổi xe xăng thành xe điện còn tương đối mới mẻ vì vậy cũng là thách thức riêng.

Chìa khóa thành công của AR4 Tech là tuyển dụng người địa phương, tập trung đào tạo họ và giúp họ lấy chứng chỉ nghề.

**************

Bangkok có hơn 8.000 xe tuk-tuk và 63.000 xe ôm. Đại học Chulalongkorn đã khảo sát tìm hiểu giới tài xế xe ôm làm ăn thế nào và họ tâm tư gì khi chuyển đổi sang xe điện, từ đó đề nghị các giải pháp cần thiết.

>> Kỳ tới: Tài xế xe ôm ở Bangkok lo nhất điều gì?

Giao thông xanh - cơ hội và thách thức - Kỳ 3: Đổi pin xe máy điện trong 9 giây ở Indonesia

Công ty Swap Energy đã được bình chọn là công ty đổi pin số 1 tại Indonesia năm 2024.