Có một bản dịch đầy đủ, không bị cắt gọt của 'Thép đã tôi thế đấy'

HỒ LAM

Bản dịch của dịch giả Đào Minh Hiệp có thể được xem là phiên bản đầy đủ nhất, được dịch từ tiếng Nga nguyên gốc của tựa sách nổi tiếng 'Thép đã tôi thế đấy', phản ánh khách quan bản chất cuộc sống, xã hội của Liên bang Xô viết những năm 1930.

Thép đã tôi thế đấy là tiểu thuyết do Nikolai Alekseyevich Ostrovsky, một nhà văn quân đội nổi tiếng của Liên Xô, viết năm 1930. Tác phẩm kể về nhân vật Pavel Korchagin là hiện thân của tác giả và cũng là điển hình cho thanh niên Xô viết thời bấy giờ.

Đó là hình ảnh một thanh niên được tôi luyện theo con đường cách mạng, Pavel đã trải qua nhiều khó khăn gian khổ nhưng vẫn vững niềm tin, phẩm chất cao quý và trung thành với lý tưởng của mình, nhân dân và tổ quốc.

Bản dịch trực tiếp từ tiếng Nga nguyên gốc

Sách Thép đã tôi thế đấy của dịch giả Đào Minh Hiệp ra mắt bạn đọc Việt Nam vào năm 2023 nhưng đến nay trên một số diễn đàn sách, bạn đọc vẫn quan tâm và tìm mua quyển sách này.

Có gì độc đáo để dịch lại 'Thép đã tôi thế đấy'?

Trong một bài giới thiệu về bản dịch này mới đây trên Facebook, độc giả Pham Hong Ha nhận xét: "Đã đọc bản của bác Hiệp. Có hơi khác ở một số chữ nhưng vẫn rất lôi cuốn".

Dịch giả Đào Minh Hiệp từng chia sẻ với Tuổi Trẻ điều khác biệt lớn nhất và khiến ông bất ngờ là nếu trong các bản dịch trước đây thường khá ngắn gọn, chủ yếu là về Cách mạng Tháng Mười Nga và tình yêu đôi lứa trong bối cảnh cách mạng thì bản gốc dày 600 trang của tiểu thuyết này có nhiều nội dung hấp dẫn hơn:

"Tác phẩm phản ánh toàn bộ bối cảnh cuộc sống của Liên bang Xô viết sau Cách mạng Tháng Mười, trong đó có những thành tựu, ưu điểm cũng như những mặt trái, như: về công tác cải tạo công thương nghiệp, đánh đổ tư sản mại bản, cải cách ruộng đất…

Bản dịch mới, đầy đủ từ nguyên tác tiếng Nga phản ánh đầy đủ, khách quan bản chất cuộc sống, xã hội của Liên bang Xô viết thời kỳ đó. Bức tranh không chỉ toàn màu hồng mà còn có nhiều sắc màu khác nữa".

Thép đã tôi thế đấy có câu văn bất hủ: "Cái quý giá nhất của con người là cuộc sống. Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa ân hận vì những năm tháng đã sống hoài sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì một dĩ vãng ti tiện và hèn hạ, để khi nhắm mắt xuôi tay có thể nói rằng: tất cả đời ta, tất cả sức ta, ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời, sự nghiệp đấu tranh giải phóng loài người".

Và đến nay, những câu chữ này vẫn còn vẹn nguyên giá trị, xứng đáng là áng thiên hùng ca và ảnh hưởng lớn đến nhiều thế hệ thanh niên cách mạng.

Có gì độc đáo để dịch lại 'Thép đã tôi thế đấy'?

Tiểu thuyết 'Thép đã tôi thế đấy' của Nikolai A.Ostrovsky - một tác phẩm văn học Nga nổi tiếng được dịch từ thập niên 1950 - vừa được nhà văn, dịch giả Đào Minh Hiệp dịch lại.