Chiều 31-3, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Buổi công bố kết luận diễn ra tại trụ sở Thanh tra Chính phủ, do Phó tổng Thanh tra Nguyễn Văn Cường chủ trì.

Cuộc thanh tra trên được thực hiện từ đầu tháng 1, theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Phát hiện lãng phí hàng ngàn tỉ

Kết quả thanh tra cho thấy những sai phạm trong quá trình triển khai 2 dự án Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức cơ sở 2 có tính hệ thống, giá trị lãng phí lên đến hàng ngàn tỉ đồng.

Theo Thanh tra Chính phủ, con số “hàng ngàn tỉ đồng” được phát hiện sau thanh tra cao gấp rất nhiều lần so với số tiền thiệt hại tạm tính khoảng 100 tỉ đồng.

“Qua thanh tra, chúng tôi nhận thức rõ về bản chất lãng phí là giá trị bị mất đi, không thể lấy lại được. Lãng phí là mầm mống của thiệt hại và tình trạng lãng phí sẽ là rào cản trong giai đoạn đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới”, Phó tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Cường nhấn mạnh.

Ông Cường cho biết đây là cuộc thanh tra đột xuất theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, trực tiếp là Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu Thanh tra Chính phủ phải ban hành kết luận thanh tra trước ngày 31-3.

Nhận thức được tầm quan trọng của nhiệm vụ này, Thanh tra Chính phủ đã khẩn trương công bố quyết định thanh tra vào ngày 8-1, với thời gian thanh tra trực tiếp chỉ có 40 ngày.

"Với thời gian thanh tra ngắn, nhưng thời kỳ thanh tra rất dài từ 2014 đến 2024, lên đến 10 năm. Trong giai đoạn này, hệ thống pháp luật có rất nhiều thay đổi, nhiều quy định được bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung, áp dụng chuyển tiếp.

Đoàn thanh tra đã phải thực hiện một khối lượng công việc rất lớn, trong đó có việc kiểm tra, đánh giá gần 3.000 đầu mục tài liệu, đối chiếu với hàng nghìn quy định cũ mới khác nhau. Với đặc thù của công tác thanh tra, thì đây là một thách thức không nhỏ", ông Cường chia sẻ.

Phó tổng Thanh tra chia sẻ thêm hình ảnh 2 bệnh viện to lớn, sừng sững được Nhà nước đầu tư cả chục nghìn tỉ đồng nhưng vẫn để cỏ mọc um tùm vì không sử dụng được trong 10 năm qua, từ lâu đã là “một hình ảnh gây xót xa trong cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, và đây là điển hình của sự lãng phí trong đầu tư công”.

Chuyển sai phạm sang Bộ Công an điều tra

Đáng chú ý, tại kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm đến Bộ Công an xem xét điều tra, xử lý theo quy định pháp luật.

Theo lãnh đạo Thanh tra Chính phủ, đoàn thanh tra cũng phân tích cơ sở pháp lý, cơ sở khoa học, so sánh thực tiễn để xác định giá trị lãng phí và kiến nghị việc chống lãng phí phải được đặt ở trọng tâm cao hơn nữa, để tinh thần này được lan tỏa rộng rãi trong toàn hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, nhằm ngăn chặn, phòng ngừa từ sớm, từ xa vấn nạn này.

Đặc biệt là phải sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật thật đầy đủ, đồng bộ từ việc xác định hậu quả, giá trị lãng phí đến cơ chế thanh kiểm tra, giám sát, phát hiện, xử lý tương xứng, có tính răn đe cao đối với các hành vi gây lãng phí.

Theo Thanh tra Chính phủ, kết quả thanh tra cho thấy những sai phạm trong quá trình triển khai 2 dự án có tính hệ thống, vi phạm sau có nguyên nhân từ vi phạm trước.

Sai phạm xảy ra có yếu tố chủ quan ở hầu hết các khâu, từ chuẩn bị đầu tư đến thực hiện đầu tư, từ phê duyệt chủ trương, kế hoạch lựa chọn nhà thầu đến thực hiện các gói thầu.

Hợp đồng xây dựng ký kết không rõ ràng, không tuân thủ bất kỳ quy định nào tại các văn bản quy phạm pháp luật về hợp đồng trong hoạt động xây dựng. Vừa ký hợp đồng xong thì 8 ngày sau đã phải đề nghị điều chỉnh thiết kế cơ sở, do đó thi công khi chưa có thiết kế kỹ thuật, chưa có bản vẽ thiết kế thi công và chưa có cả dự toán.

Theo Phó tổng Thanh tra Nguyễn Văn Cường, hiện tượng “lãng phí” tại 2 dự án diễn ra rất phổ biến, dưới nhiều dạng thức khác nhau, gây ra nhiều hệ lụy đặc biệt nghiêm trọng. Trong đó hệ lụy về vật chất như suy giảm nguồn lực, tăng gánh nặng chi phí do quản lý, sử dụng tài sản công không hiệu quả.

Hệ lụy phi vật chất như việc lãng phí cơ hội khám chữa bệnh của nhân dân, gây nhức nhối trong dư luận xã hội, làm suy giảm lòng tin của người dân vào sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân của Đảng, Nhà nước.

Phó tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Cường đề nghị Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan sẽ rút ra nhiều kinh nghiệm quý báu phục vụ công tác quản lý, tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm, quyết liệt thực hiện các biện pháp sớm đưa 2 bệnh viện đi vào hoạt động.

Tổng Bí thư yêu cầu thanh tra dự án cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức, Bạch Mai tại Hà Nam

Theo ông Đặng Văn Dũng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã yêu cầu thanh tra dự án Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức cơ sở 2 tại Hà Nam và kết luận trước ngày 31-3-2025.