Trong thực tế vỉa hè bị chiếm dụng trái phép để buôn bán, bày hàng hóa, kê bàn ghế, đậu xe chật kín... thật khó cho người đi bộ tuân thủ luật, chưa kể các rủi ro, mất an toàn giao thông.

Người đi bộ chỉ có thể đi từng đoạn ngắn trên vỉa hè, thậm chí chỉ vài bước chân đã phải bước xuống lòng đường. Không thể lý giải rằng người nghèo, lao động mưu sinh trên vỉa hè mà chấp nhận vi phạm pháp luật, ảnh hưởng xã hội. Buôn bán phải trong phạm vi cho phép, sắp xếp đồ đạc phù hợp, không cố ý chiếm dụng trọn cả vỉa hè.

Trong công tác quản lý, định chế xử lý rất quan trọng. Pháp luật và thực thi như hai mặt một đồng xu, không thể tách rời, cái này tốt tạo điều kiện cho cái kia tốt và ngược lại.

Tình trạng chạy xe máy trên vỉa hè tại TP.HCM đã giảm đáng kể sau khi áp dụng nghị định 168/2024, cảnh sát giao thông xử lý nghiêm các vi phạm. Chạy xe trên vỉa hè trong chốc lát, vài mươi giây để qua khỏi nơi đang ùn tắc có thể bị phạt từ 4 - 6 triệu đồng (trừ trường hợp điều khiển xe đi qua vỉa hè để vào nhà, cơ quan). Trong khi đó, hành vi chiếm dụng vỉa hè trái phép, buôn bán ngày này qua tháng nọ, chỉ bị nhắc nhở hay chỉ phạt vài trăm ngàn đồng.

Giữ trật tự vỉa hè lâu dài là mong muốn không chỉ riêng ai. Muốn được vậy, cần quy định chế tài mạnh như nghị định 168 hoặc áp dụng cơ chế đặc thù giúp xử lý có hiệu quả đối với các trường hợp chiếm dụng vỉa hè trái phép.

Vi phạm lần đầu có thể cảnh cáo, buộc cam kết không tái phạm. Tùy theo mức độ vi phạm mà có chế tài thích hợp, tăng phạt tiền lên đến hàng chục triệu đồng. Các lần sau thì tăng cao mức phạt, xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự các đối tượng vi phạm có hệ thống như "bảo kê" cho thuê vỉa hè trái phép.

Vì lợi ích chung cho xã hội phải xử nghiêm mọi hành vi lấn chiếm vỉa hè. Nên quy trách nhiệm từng cá nhân thực thi chức trách, địa phương, nơi nào để xảy ra chiếm dụng vỉa hè trái phép và tái diễn nhiều lần. Nơi nào quản lý tốt sẽ được xem là thành tích để tuyên dương, khen thưởng định kỳ, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ.

Ngoài lực lượng kiểm tra phát hiện xử lý, nhân rộng phạt nguội và giám sát qua camera, khuyến khích người dân cung cấp clip và hình ảnh chiếm dụng vỉa hè trái phép để cơ quan chức năng xác minh xử lý theo quy định.

Từ chuyện bánh mì Huỳnh Hoa, tiệm đông khách là có quyền ‘chiếm’ vỉa hè?

Tiệm bánh mì Huỳnh Hoa (quận 1, TP.HCM) có nhiều khách xếp hàng dài, xe cộ đậu tràn vỉa hè xuống đường. Lực lượng chức năng của phường đã đến kiểm tra.