Nhiều chuyên gia, nhà khoa học kiến nghị cần phải nâng mức giảm trừ gia cảnh ngay trong năm nay mà không đợi sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân vào năm 2026, tại hội thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân - đảm bảo công bằng, thúc đẩy tăng trưởng, do báo Lao Động tổ chức chiều 14-3.

Kiến nghị mức giảm trừ gia cảnh 20-25 triệu đồng/tháng

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Phan Hữu Nghị, phó viện trưởng Viện Ngân hàng - Tài chính, Đại học Kinh tế quốc dân, cho biết xu hướng cải cách thuế thu nhập cá nhân hiện nay trên thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng đang hướng mục tiêu chính là giảm gánh nặng thuế cho người lao động và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Hiện nay, thuế thu nhập cá nhân chủ yếu được thu từ các nguồn thu nhập như tiền lương, tiền công, thu nhập từ kinh doanh, đầu tư chứng khoán, chuyển nhượng bất động sản... Trong đó, tiền lương, tiền công chiếm tỉ trọng lớn nhất.

Từ ngày 1-1-2026, ngưỡng doanh thu chịu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể sẽ nâng từ 100 triệu đồng/năm lên 200 triệu đồng/năm, tương đương với mức thu nhập khoảng 18 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, mức giảm trừ gia cảnh hiện tại chỉ ở mức 11 triệu đồng/tháng, cho thấy sự bất hợp lý trong quy định hiện hành.

"Vậy mức giảm trừ gia cảnh bao nhiêu là phù hợp? Theo các nghiên cứu về phân phối thu nhập, mức thu nhập phổ biến nhất của người lao động hiện nay rơi vào khoảng 8.400 - 10.500 USD/năm, tức khoảng 20 - 25 triệu đồng/tháng.

Nếu lấy mức này làm cơ sở, tôi cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hợp lý nên nằm trong khoảng 20 - 25 triệu đồng/tháng, thay vì 18 triệu đồng như một số đề xuất hiện nay", ông Nghị góp ý.

Với biến động của chỉ số giá tiêu dùng từ năm 2020 đến nay, PGS.TS Lê Xuân Trường, trưởng khoa thuế - hải quan Học viện Tài chính, đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu đề xuất giảm trừ gia cảnh ngay trong năm nay chứ không đợi sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân.

"Với mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng từ 2020 đến hết năm nay có thể vượt 20%, nên mức giảm trừ gia cảnh sắp tới sẽ được nâng 20% tương ứng với trên 13 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế", ông Trường ước tính.

Giãn khoảng cách giữa các bậc thuế để giảm gánh nặng cho người dân

Cùng việc xem xét nâng mức giảm trừ gia cảnh cho phù hợp với biến động chỉ số giá tiêu dùng, với mức lương tối thiểu, bà Nguyễn Thị Cúc, chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, kiến nghị cần sửa đổi biểu thuế lũy tiến từng phần để giảm gánh nặng thuế cho người làm công ăn lương.

Như quy định hiện nay, sau khi giảm trừ gia cảnh thì 5 triệu đồng đầu tiên có mức thuế 5%; 5 triệu đồng tiếp theo có thuế suất 10%; 8 triệu đồng tiếp theo nữa có thuế suất 15%. Và bậc thuế thứ 7 áp dụng thu nhập tính thuế từ 80 triệu đồng trở lên có thuế suất 35%. Như vậy, khoảng cách giữa các bậc quá dày.

"Một trong những bất cập lớn nhất của chính sách thuế thu nhập cá nhân đối với tiền công, tiền lương là biểu thuế lũy tiến từng phần. Do vậy, cần phải giãn khoảng cách giữa các bậc thuế trong biểu thuế. Như thu nhập tính thuế mức đầu tiên 5 triệu đồng thì mức thuế là 5%. Còn bậc thứ 2 nên từ 5 đến 30 triệu đồng, có thuế suất 10%", bà Cúc khuyến nghị.

Các ý kiến chuyên gia và nhà khoa học đề nghị ngoài giãn cách khoảng cách giữa các bậc thuế còn nên giảm số bậc thuế ít hơn 7 bậc. 

Đồng thời, cần giảm thuế suất ở bậc cao nhất xuống dưới 35% để đảm bảo công bằng với thuế thu nhập doanh nghiệp mức phổ thông là 20%. 

Như vậy, chính sách phù hợp mới tạo điều kiện để thu hút nguồn lao động chất lượng cao.

Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh lạc hậu: Chờ đến năm 2027, người nộp thuế kiệt quệ rồi

Mức giảm trừ gia cảnh đã quá lạc hậu, cần phải được điều chỉnh ngay cho phù hợp với thực tế cuộc sống chứ không thể chờ đến khi Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) thay thế dự kiến được thông qua vào tháng 6-2025, có hiệu lực từ năm 2027.