Phóng to

Đa số thuốc tăng 20-25%, có mặt hàng tăng 50-100%, thậm chí một số mặt hàng của công ty nước ngoài nhượng quyền sản xuất tại VN tăng 200-300%... Nhà sản xuất lý giải rằng: nếu in theo giá bán lẻ tại TP.HCM thì nhà thuốc các tỉnh không phân phối thuốc nội nữa vì phải chịu thêm chi phí lưu thông mà bán theo giá trên hộp làm sao có lãi! Vậy là người bệnh tại TP phải trả cả cái giá như ở Vĩnh Long, Cà Mau... hay ở tận Mường Tè (Lai Châu).

Chỉ không đầy 10 ngày nữa là thông tư liên tịch 08 (về việc hướng dẫn, kê khai giá, niêm yết giá thuốc phòng bệnh, chữa bệnh cho người của Bộ Y tế và Bộ Tài chính) có hiệu lực thi hành: tất cả thuốc lưu thông trên thị trường đều phải in, dán, ghi giá bán lẻ trên hộp. Cuộc “chạy nước rút” cho thấy đa số cơ sở sản xuất thuốc tại TP.HCM chọn giá cao nhất ở vùng xa (nêu lý do là phải cộng phí vận chuyển) để in giá bán lẻ.

Giám đốc một công ty dược cho rằng - nếu so với “cơn sốt” tăng giá thuốc tháng 3-2003 thì đợt “in và nâng” giá bán lẻ này sẽ bị dư luận lên án nặng nề hơn vì trở lại thời kỳ loạn giá và loạn giá khủng khiếp. Làm theo thông tư 08 chỉ có hại cho người dân vì họ chỉ được mua đúng với cái “giá loạn” được in, dán trên bao bì và yên tâm nghĩ rằng “giá loạn” trên đã được Nhà nước phê duyệt, quản lý mà không biết rằng mình là kẻ gánh lấy thiệt hại nặng nề nhất bởi một số người thiếu lương tâm.

Giá thuốc được thả nổi bồng bềnh hằng chục năm qua, thông tư 08 là văn bản pháp lý đầu tiên về quản lý giá thuốc tại VN. Lý ra phải góp phần bình ổn giá, giúp người bệnh được mua đúng với giá trị thật của thuốc. Thế nhưng, thông tư 08 chỉ hướng dẫn “kê khai giá, niêm yết giá” tạo điều kiện cho các đơn vị tha hồ in giá đón đầu, giá ảo để khỏi phải chỉnh sửa khi có biến động giá.

Thực chất là để hợp pháp hóa cho giá được in, dán trên bao bì của các công ty dược, rồi dựa vào đó kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm! Một hệ thống quản lý sẽ quản lý được gì khi mà thông tư cho phép: trong trường hợp phải điều chỉnh giá bán lẻ đã niêm yết, cơ sở sản xuất nhập khẩu thuốc được quyền điều chỉnh giá và thông báo bằng văn bản tới khách hàng?

Thuốc - một mặt hàng đặc biệt có quan hệ trực tiếp đến sức khỏe và sinh mạng con người. Khác với các sản phẩm tiêu dùng khác là thuốc đắt bao nhiêu người bệnh cũng phải mua, không có quyền chọn lựa.

Cho dù thông tư 08 được xem là “một sản phẩm trí tuệ kết hợp với ý chí mang tính định hướng của cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành về giá thuốc” (theo lời TS Trần Chí Liêm, thứ trưởng Bộ Y tế), nhưng trước tình hình càng gây xáo trộn thị trường và cũng không quản lý được gì, thiết nghĩ không nên để hàng chục triệu người bệnh VN tiếp tục gánh chịu cái giá phải trả của một thông tư: loạn giá thuốc!