Theo ông Đỗ Xuân Tuyên, trong vài năm qua, ngành công nghiệp dược Việt Nam đã có những bước tiến mạnh mẽ. Hiện cả nước có 242 nhà máy sản xuất thuốc, trong đó 21 nhà máy đạt chuẩn EU-GMP, sản xuất hơn 800 hoạt chất thuộc 13 nhóm thuốc thiết yếu của WHO.

Đặc biệt Chiến lược phát triển ngành dược đến năm 2030, tầm nhìn 2045 được cụ thể hóa tại Luật Dược (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua, đặt mục tiêu đến năm 2030 sản xuất trong nước 80% lượng thuốc cần thiết và 70% giá trị thị trường.

Mặc dù ngành dược Việt Nam đang dần khẳng định vai trò trong khu vực, thuốc sinh học vẫn là lĩnh vực còn sơ khai. Hiện cả nước có 1 cơ sở sản xuất thuốc công nghệ sinh học và 2 cơ sở đang trong quá trình nghiên cứu triển khai.

Các sản phẩm sinh học chủ yếu tập trung vào một số vắc xin sản xuất bằng công nghệ cổ điển; chưa có nhiều sản phẩm sinh học hiệu quả cao được sử dụng trong điều trị các bệnh chuyên khoa, hiểm nghèo hay các dịch bệnh mới nổi. Năng lực nghiên cứu và phát triển sản phẩm của các doanh nghiệp còn hạn chế, chưa bắt kịp và áp dụng được các công nghệ sinh học hiện đại.

"Việt Nam hiện chỉ dừng ở mức phối hợp thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối, chưa thể chủ động nghiên cứu, phát triển từ bước đầu tiên. Trong khi đó các nước đã có quy trình sản xuất khép kín, liên tục, giảm đáng kể chi phí nhờ loại bỏ các khâu trung gian không mang lại giá trị.

Chúng ta đang hướng tới chủ động sản xuất các thuốc sinh học, đặc biệt là các thuốc điều trị bệnh mạn tính như ung thư.

Như vậy từ người dân mới có cơ hội được tiếp cận thuốc một cách nhanh nhất, giá cả phù hợp nhất, giảm chi phí điều trị cho bệnh nhân", ông Tuyên cho hay.

Trong thời gian tới, Nhà nước sẽ tập trung hoàn thiện hệ thống pháp lý, triển khai các khu công nghiệp tập trung, ưu tiên cho khu công nghiệp dược - sinh học tại Thái Bình và khu công nghệ cao y dược tại TP.HCM; ưu tiên đầu tư vào các sản phẩm sinh học, vắc xin, biệt dược, công nghệ cao.

Bên cạnh đó Cục Quản lý dược sẽ tham mưu chính sách để tăng tính hấp dẫn cho đầu tư, đơn giản hóa thủ tục, tăng cường bảo vệ sở hữu trí tuệ và tạo hệ sinh thái hỗ trợ nghiên cứu - sản xuất.

Ông Tạ Mạnh Hùng, cục trưởng Cục Quản lý dược (Bộ Y tế), cũng cho rằng việc chuyển từ sản xuất thuốc generic sang thuốc sinh học sẽ mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp trong nước.

"Nếu làm chủ được công nghệ và tham gia được vào chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm sản xuất thuốc sinh học trong khu vực", ông Hùng kỳ vọng.

Việt Nam chưa có khu công nghệ dược - sinh học tập trung

Thị trường thuốc Việt Nam đã đạt 7 tỉ USD (năm 2023) và có tốc độ tăng trưởng cao trong liên tục 10 năm qua, với tỉ lệ tăng trưởng kép hàng năm trên 7,3%, sản xuất thuốc trong nước mới đáp ứng khoảng 60% nhu cầu thuốc chữa bệnh.