Phóng to

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Quang Trung

Yêu cầu quan trọng trong cải cách tiền lương là phải gắn với cải cách hành chính. Lâu nay chúng ta vẫn đòi hỏi căn cứ trả lương phải dựa vào hiệu quả công tác, hiệu suất lao động để tránh tình trạng cào bằng, thế nhưng vấn đề thật sự không đơn giản.

Nhiệm vụ sắp xếp tổ chức, tinh giản biên chế ta làm chưa được bao nhiêu. Mấy năm vừa rồi cũng giảm được một số biên chế nhưng giảm để thay đổi về chất thì chưa đạt. Đấy là cái thiếu sót mà tới đây chúng ta còn phải khắc phục"

Đối với cải cách bảo hiểm xã hội, đề án trình Quốc hội lần này mới chỉ nêu những nội dung liên quan đến tiền lương. Tới đây Chính phủ sẽ còn trình Quốc hội dự luật bảo hiểm theo hướng: Nhà nước vẫn đảm bảo lương hưu cho những người về hưu trước năm 1995 (khi chưa có quĩ bảo hiểm), còn trường hợp về hưu sau năm 1995 sẽ áp dụng nguyên tắc “đóng cửa”.

Nguyên tắc này đặt ra hai yêu cầu: mở rộng đối tượng mua bảo hiểm và tăng cường bảo hiểm tự nguyện. Khi ấy chúng ta sẽ tháo gỡ được câu chuyện “trong biên chế - ngoài biên chế nhà nước” đang vướng hiện nay.

Một mảng nữa là chính sách đối với người có công: đề án sẽ đảm bảo mức sống của đối tượng này bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình xã hội (mức “chuẩn”). Bộ Lao động - thương binh & xã hội cho biết sẽ điều chỉnh mức trợ cấp người có công hai năm một lần theo mức “chuẩn” do Tổng cục Thống kê công bố.

Riêng đối tượng cán bộ cơ sở, bài toán đặt ra vô cùng khó. Nếu giải quyết chính sách tiền lương cho cấp xã, cộng với phụ cấp cho cấp thôn mà không gắn với cải cách hành chính thì con đường sẽ không có lối ra. Lý do: với 1,1 vạn xã, phường, thị trấn và 13 vạn thôn, làng, bản, ấp trên cả nước hiện nay, số lượng thụ hưởng trở nên cực lớn. Theo tôi, nhiều chức danh ở cơ sở phải thực hiện cơ chế kiêm nhiệm, nếu không, bước đi của cả đề án sẽ bị ảnh hưởng.

Với đề án này, đến năm 2007 quĩ lương sẽ chiếm tới 70% trong tổng chi thường xuyên, tốc độ tăng tiền lương sẽ cao hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế và tăng thu ngân sách. Chúng tôi sợ nhất khi xếp sang bảng lương mới ngân sách không đảm bảo được nguồn. Nếu tổng quĩ lương vượt quá mức như dự kiến của đề án, công tác điều hành vĩ mô sẽ bị tác động rất nguy hiểm.

Chúng ta đều thấy ngân sách bây giờ không thể trông vào đâu được nữa trong khi nợ xây dựng cơ bản lại lên tới 11.000 tỉ. Tôi lo lắm. Loay hoay lại cắt quĩ lương đi để giải quyết nợ xây dựng cơ bản thì chết dở. Cho nên tôi chỉ mong muốn kỳ này Quốc hội quyết thế nào chúng ta nhất định phải làm theo thế ấy, không được lùi.

Bên hành lang, phóng viên Tuổi Trẻ phỏng vấn Bộ trưởng Đỗ Quang Trung:

* Việc điều chỉnh lương có thể sẽ làm tăng giá cả thị trường. Chính phủ đã tính đến các biện pháp bình ổn giá khi thực hiện đề án cải cách tiền lương?

- Đúng là giải quyết lương mà giá lên nữa thì coi như bằng không. Trong đề án đã có yêu cầu nhiều biện pháp. Không phải chỉ là giá, mà phải đảm bảo tốc độ tăng trưởng. Muốn vậy phải đảm bảo đầu tư, huy động ngân sách, gắn với hàng loạt biện pháp khác nữa như biện pháp ổn định giá cả, ổn định kinh tế vĩ mô…

Nếu sản xuất không phát triển, tăng trưởng không đảm bảo thì đề án này không thực hiện được. Cải cách tiền lương phải gắn với cải cách hành chính, cải cách tổ chức. Trong này có cái quan trọng nữa là phải thực hiện cơ chế tự chủ đối với đơn vị hành chính sự nghiệp, gắn với khoán biên chế, chi phí hành chính… và nhiều biện pháp tiết kiệm, thông qua sắp xếp tổ chức, tinh giản biên chế, bố trí lao động hợp lý. Từng đơn vị, từng ngành phải tính toán việc xã hội hóa, tự tạo nguồn để hỗ trợ chi tiền lương.

* Vì sao trong đề án không công bố hệ số lương của các chức vụ lãnh đạo cao cấp (từ phó thủ tướng trở lên)?

- Công bố cũng được chứ có vấn đề gì đâu! Song, việc không đưa lương chức vụ các vị lãnh đạo cao cấp từ phó thủ tướng trở lên vào cơ cấu 1 - 2,34 -10 là vì số lượng các vị lãnh đạo này ít, đưa vào sẽ ép, làm giãn cách tiền lương, không có lợi cho số đông. Đây chỉ là vấn đề kỹ thuật.