Hành vi mèo tha xác chuột, chim hay các con vật nhỏ về nhà từ lâu đã khiến nhiều người nuôi cảm thấy hoang mang, thậm chí khó chịu. Nhưng theo các chuyên gia, đây hoàn toàn không phải dấu hiệu của việc mèo bị bỏ đói, mà là bản năng tiến hóa của loài săn mồi.

Theo bác sĩ thú y Stephanie Liff - giám đốc y khoa tại Pure Paws, New York (Mỹ), dù được thuần hóa hơn 10.000 năm, mèo nhà ngày nay vẫn giữ bản năng săn mồi mạnh mẽ. Việc giết và tha con mồi về nhà chỉ là biểu hiện tự nhiên của bản năng ấy.

Một giả thuyết phổ biến, được nhà sinh thái học đô thị Emmanuelle Baudry, ĐH Paris-Saclay (Pháp) chia sẻ, cho rằng hành vi này mang tính chất mẫu tử. 

Trong tự nhiên, mèo mẹ sẽ săn mồi và mang về cho mèo con, vừa là thức ăn, vừa là công cụ dạy con nhận biết và luyện kỹ năng săn mồi. Khi sống cùng con người, mèo có thể xem chủ nhân là "mèo con hậu đậu" cần được chăm sóc và huấn luyện.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến khác cho rằng mèo đơn giản chỉ muốn được ăn mồi ở nơi an toàn và chúng xem nhà là "hang ổ" lý tưởng để làm điều đó. 

Dù lý do là gì, bác sĩ Liff khẳng định: "Hành vi này là một lời khen. Mèo coi bạn là gia đình, là nơi chúng cảm thấy an toàn".

Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Ecology and Evolution phát hiện mèo có tính cách năng động, hung hăng và ưa khám phá thường săn mồi nhiều hơn. Ngược lại, những chú mèo hiền lành, gắn bó với chủ lại ít mang "quà" về nhà.

Yếu tố môi trường cũng đóng vai trò lớn. Mèo sống ở nông thôn có nhiều không gian và mồi hơn mèo thành thị. Ngoài ra, thời gian mèo được thả rông và cách chủ nhân quản lý cũng tác động đến hành vi săn bắt.

Theo bác sĩ Liff, việc hạn chế mèo tiếp xúc với con mồi ngoài tự nhiên, như không cho ra ngoài hoặc dẹp bỏ các máng chim gần nhà, sẽ giúp giảm thiểu xác chết không mong muốn. Tuy vậy, nhu cầu săn mồi của chúng vẫn cần được "giải tỏa" bằng các món đồ chơi mô phỏng con mồi để mèo vờn, đuổi bắt.

Ngoài yếu tố tâm lý, hành vi tha mồi về còn ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên. Các nghiên cứu cho thấy mèo là nguyên nhân khiến hàng tỉ chim và thú nhỏ chết mỗi năm, đẩy nhiều loài hoang dã, đặc biệt ở các đảo, đến nguy cơ tuyệt chủng.

Vì vậy, giữ mèo trong nhà, cho chúng vận động đủ và được tiêm phòng đầy đủ không chỉ giúp tránh dịch bệnh (như cúm gia cầm, dại), mà còn bảo vệ hệ sinh thái.

Mèo cam 'quá báo' là có lý do?

Sau nhiều năm nghiên cứu, các nhà khoa học cuối cùng đã tìm ra gene quyết định màu lông vàng cam ở mèo - một bí ẩn di truyền học tồn tại từ lâu trong giới nghiên cứu.