Dự kiến khoảng 34 tỉnh, thành, 5.000 đơn vị hành chính cấp xã

Chiều 28-3 tại Đà Nẵng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chủ trì gặp mặt cán bộ lão thành cách mạng, người có công, gia đình chính sách tiêu biểu khu vực miền Trung - Tây Nguyên nhân kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975 - 30-4-2025).

Tại chương trình gặp mặt, các đại biểu đã đánh giá cao các chế độ chính sách rất thiết thực, nhân văn của Đảng và Nhà nước trong thời gian qua.

Với các vấn đề thời sự gần đây, các đại biểu đều bày tỏ sự tin tưởng vào sự thành công của cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của Đảng và Nhà nước.

Đồng thời dành sự ủng hộ lớn với các quyết sách lớn gần đây liên quan đến chuyển đổi số, đầu tư cho khoa học công nghệ, phong trào "học tập suốt đời"... nhằm đưa đất nước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Phát biểu tại chương trình gặp mặt, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh sự cống hiến, hy sinh của các cán bộ lão thành cách mạng, người có công, gia đình chính sách tiêu biểu cho sự nghiệp chung của đất nước.

Tổng Bí thư đã dành nhiều thời gian để chia sẻ về cuộc cách mạng sắp xếp bộ máy của hệ thống chính trị đang diễn ra hiện nay.

Theo Tổng Bí thư, đây không phải là vấn đề mới, mà từ Đại hội Đảng lần thứ 6 trong các nghị quyết đều có đánh giá về bộ máy tổ chức, cơ quan nhà nước. Tuy nhiệm kỳ nào cũng có nghị quyết về công tác này, nhưng quá trình thực hiện vô cùng khó khăn.

"Đây là chúng ta thực hiện nghị quyết 18 của nhiệm kỳ Đại hội Đảng lần thứ 12, trong đó có nêu ra những vấn đề như vậy (tinh gọn bộ máy - NV). Bây giờ chúng ta quyết tâm thực hiện, không còn cách nào khác" - Tổng Bí thư quyết liệt.

Tổng Bí thư nhấn mạnh những nội dung trên đều nhằm mục đích tổ chức lại không gian phát triển kinh tế xã hội để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an ninh quốc phòng với tầm nhìn đến năm 2045-2050 và thậm chí còn xa hơn nữa.

Theo Tổng Bí thư, dự kiến cơ cấu lại bộ máy tổ chức hành chính 3 cấp gồm: cấp trung ương, cấp tỉnh, thành phố và cấp xã, phường.

Theo dự kiến, tính toán ban đầu sẽ có khoảng 34 tỉnh, thành phố trên cơ sở sắp xếp lại 63 tỉnh, thành phố hiện nay; không tổ chức hoạt động hành chính cấp huyện; và tổ chức khoảng 5.000 đơn vị hành chính cấp xã, phường.

"Cơ cấu tổ chức này hướng đến mục tiêu chính quyền, cán bộ gần dân hơn, sát dân hơn, phục vụ nhân dân tốt hơn.

Chính quyền phải chủ động tiếp cận được với người dân, thay vì nhân dân phải tới chính quyền. Từ đó tạo ra không gian phát triển kinh tế - xã hội từng khu vực, vùng để đất nước ta sớm được phồn vinh. Đời sống nhân dân không ngừng được nâng cao" - Tổng Bí thư nói.

Phân rõ việc của 3 cấp

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, qua tham khảo trên thế giới thì có khoảng 80% các nước có mô hình chính quyền 3 cấp. Trong quá trình tổ chức mô hình 3 cấp sẽ có những vấn đề rất mới trong tư duy, chỉ đạo, thực hiện.

Bởi khi thực hiện theo mô hình 3 cấp thì phải nghiên cứu, sắp xếp lại. Ở trung ương làm gì? Ở cấp tỉnh làm gì? Chính quyền cấp xã làm gì?.

Với mô hình chính quyền 3 cấp sẽ phân rõ vai trò của từng cấp. Ví dụ như ở trung ương sẽ tập trung các chiến lược quốc gia, đối ngoại, quốc phòng, an ninh. Tỉnh thì triển khai các vấn đề này cụ thể ở địa phương.

Theo Tổng Bí thư, mô hình hiện nay thì tới cấp xã là hình "chóp nón ngược". Bộ máy tổ chức, đoàn thể ở Trung ương thì hoành tráng, đầy đủ, nhưng về tới cấp cơ sở thì không còn. Tổ chức đoàn thể, xã hội cũng gặp tình trạng tương tự.

Trong khi đó cấp xã là cấp quan trọng nhất vì đây là nơi gần dân nhất. Đồng thời là nơi tổ chức triển khai tất cả các chủ trương, nghị quyết của Đảng và Nhà nước.

"Nếu nghị quyết không được triển khai tới chi bộ, tới nhân dân thì có lẽ tất cả chỉ là trên giấy" - Tổng Bí thư nói.

Theo Tổng Bí thư, với mô hình chính quyền 3 cấp thì cấp xã là cấp quan trọng nhất, rất khác so với hiện nay. Theo Tổng Bí thư, với mô hình 4 cấp như hiện nay thì cấp xã chủ yếu giải quyết các công việc hành chính mà không được phân cấp, phân quyền để lo về kinh tế, xã hội, y tế, giáo dục, mà những việc này giao cho huyện, tỉnh lo.

Do vậy những yêu cầu đặt ra ở cấp xã trong mô hình mới sẽ rất lớn, khi cấp xã sẽ giải quyết được hầu hết các thủ tục của dân.

"Bây giờ chúng ta phải làm ngược lại quy trình ấy. Cán bộ xã ở cơ sở phải nắm bắt được tất cả tâm tư nguyện vọng của nhân dân.

Phải biết được người dân đang mong muốn gì? Khó khăn về cái gì? Cần giúp đỡ cái gì? Những nội dung này xã phải giải quyết, chứ làm sao tỉnh đến được" - Tổng Bí thư nhấn mạnh vai trò của cấp xã trong mô hình mới.

Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì họp tiểu ban nhân sự Đại hội XIV

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh đến việc phải đặc biệt coi trọng chất lượng nguồn nhân sự và có cơ cấu hài hòa, hợp lý.