Phóng to

Một người lính Israel bên cạnh "hàng rào" ở thị trấn Kalkilya

TT - Hôm qua, nội các Israel đã quyết định kéo dài thêm “hàng rào an ninh” về phía Bờ Tây, nhưng sẽ xây ngắt quãng tại một số khu vực nhằm xoa dịu sự chỉ trích của đồng minh Mỹ. “Hàng rào an ninh” này nhằm bảo vệ những khu định cư Israel được xây dựng từ tháng 8-2002 và hoàn tất tháng 7-2003, hiện dài 900km.

Đó là một hệ thống gồm các hàng rào, tường, dây kẽm gai và mương rãnh chạy dọc Bờ Tây của Palestine, nhưng tới nay đã vươn tới phần ranh giới được gọi là “Đường Xanh” và ở một số nơi nó chạy chếch vài dặm vào trong phần Bờ Tây để bao bọc những khu định cư của người Israel.

“Đường Xanh” là tuyến đường thỏa thuận phân chia hai lãnh thổ Israel và Palestine giữa những năm 1949 và 1967. Tuy nhiên trong thời gian qua, Israel muốn lấn thêm về phía đông và giành được càng nhiều đất cho người định cư Israel càng tốt. Người Palestine vì thế đã gọi “hàng rào” là “bức tường Berlin” của Trung Đông, tố cáo Israel sử dụng hàng rào này nhằm xác định đường biên cho một nhà nước Palestine tương lai - mà theo lộ trình của “bộ tứ” sẽ có hiệu lực vào năm 2005.

Tại một số khu vực, hàng rào chia cắt người Palestine khỏi đất nông nghiệp của họ và cách ly những ngôi làng cùng những thị trấn khi nó uốn lượn quanh các khu định cư Jerusalem. Cư dân Palestine nói họ bị mất việc, mất trường học và bệnh viện vì các bức tường chia cắt này.

Phóng to

Hiện trạng "Hàng rào an ninh" đã được xây

Yehezkel Lein, một nhà nghiên cứu thuộc nhóm B’tselem, chuyên giám sát nhân quyền tại các khu vực người Palestine - nói nếu phần tường mới được xây, 11.000 người Palestine sẽ bị kẹt trong những khu tường kín và không thể tới được phần còn lại của Bờ Tây, trong khi hàng chục ngàn người khác sẽ chịu những bất lợi khác.

Theo quyết định mới, hàng rào sẽ chạy thêm 32km lên phía bắc, phân chia diện tích miền bắc ở Bờ Tây ra làm hai phần bằng nhau. Phần rào mới sẽ bao bọc thêm một số khu định cư Israel gồm Ariel, Kedumim, Karnei Shomron và Emmanuel, nơi có khoảng 45.000 người Israel sinh sống.

Vấn đề là vài tháng trước khi ý định xây thêm phần tường mới này được đưa ra, Mỹ đã tỏ sự đồng tình nhưng loại trừ phần rào bao bọc Ariel - khu định cư của người Israel lớn thứ hai tại Bờ Tây với 18.000 dân, một quyết định khó khăn cho Thủ tướng Sharon bởi ông rất cần sự ủng hộ của đông đảo cử tri khu vực này.

Người Mỹ cho rằng việc xây bức tường có thể tạo cảm giác về một đường biên giới xác định. Nếu khu vực Ariel được bao bọc luôn và qui cho về phía Israel thì sẽ lộ rõ ý định giành trước biên giới và thôn tính luôn phần lãnh thổ đó, theo nhận định của phía Mỹ.

Tuy nhiên không cần người Mỹ “lo sợ” (?), bởi theo Liên Hiệp Quốc, thực tế đó đã là sự thôn tính như báo cáo công bố ngày 30-9 của luật sư người Nam Phi John Dugard - một chuyên gia Liên Hiệp Quốc được giao xem xét vấn đề nhân quyền trên các lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng.

John Dugard khẳng định: “Hàng rào an ninh” này đang lấn sâu vào phần lãnh thổ Bờ Tây của Palestine. Ông chỉ rõ rằng lúc đầu Israel viện cớ hàng rào chỉ nhằm bảo vệ những khu định cư Israel, nhưng sau lại chuyển chức năng của nó thành bảo vệ Israel khỏi những tay đánh bom cảm tử Palestine. “Bằng chứng này cho thấy Israel chủ tâm tạo ra những sự kiện trên cơ sở chẳng khác gì sự thôn tính”. Ông khẳng định điều này đi ngược với hiến chương Liên Hiệp Quốc và cho rằng đã tới lúc thế giới phải lên án nó “như một hành động bất hợp pháp của sự xâm chiếm, như thế giới từng lên án việc Israel thôn tính phần phía đông Jerusalem và cao nguyên Golan”.