Trao đổi với Tuổi Trẻ Online ngày 25-3, ông Tô Ngọc Liễn, chủ tịch UBND thị xã Sa Pa (tỉnh Lào Cai), cho biết địa phương đang xây dựng phương án sáp nhập cấp xã trên địa bàn, theo hướng đề xuất hai phương án chỉ còn 2 hoặc 3 đơn vị hành chính cấp xã.

Hai trăn trở của Sa Pa khi không tổ chức cấp huyện

Ông Liễn khẳng định việc không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã theo kết luận 127 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư là chủ trương lớn, đúng đắn, có tính chiến lược để thúc đẩy đất nước phát triển trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện, thị xã Sa Pa có những băn khoăn, trăn trở về tên gọi đối với các xã phường sau khi sáp nhập như thế nào cho phù hợp, để giữ được vai trò, vị thế sau khi bỏ cấp huyện.

Thứ nhất, sau khi sắp xếp đơn vị hành chính thì cần xác định được dư địa để phát triển thị xã Sa Pa và kế thừa được sự phát triển của Khu du lịch quốc gia Sa Pa mang tầm quốc tế, theo định hướng phát triển chung của tỉnh và quốc gia.

Thứ hai, hiện nay thị xã Sa Pa đã và đang mở rộng quan hệ hợp tác với nhiều địa phương cấp huyện trong nước và quốc tế. Và Sa Pa là thành viên của Liên minh Du lịch các thành phố hữu nghị do thành phố Côn Minh (tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) khởi xướng và ở đó có nhiều thành phố của Trung Quốc, Lào, Myanmar. Ngoài ra đã thiết lập mối quan hệ với một số địa phương của Nhật Bản, Hàn Quốc, Brazil và một số tổ chức quốc tế khác.

"Theo lộ trình bỏ cấp huyện, thị xã Sa Pa trăn trở khi đó các mối quan hệ từ trước đến nay sẽ xử trí như thế nào với tên gọi phường, xã và sẽ đối đẳng, hợp tác hữu nghị với các địa phương bạn như thế nào?

Do vậy sau khi sáp nhập cần nghiên cứu kỹ tên gọi cấp cơ sở dưới cấp tỉnh, thay vì gọi đối với đô thị là "phường", đối với nông thôn là "xã" như thế nào cho phù hợp, để xứng tầm thiết lập trong mối quan hệ quốc tế khi bỏ cấp huyện (cấp trung gian) với một địa phương trên 120 năm lịch sử phát triển du lịch như Sa Pa" - ông Liễn chia sẻ.

Đề xuất gọi các phường, thị trấn ở Sa Pa là "Khu Sa Pa"

Từ những trăn trở này, ông Liễn cho biết thị xã Sa Pa đang đề xuất với tỉnh về "tên gọi mới" thay cho tên gọi như hiện nay là xã, phường sau khi bỏ chính quyền cấp huyện.

Cụ thể đối với khu vực đô thị (gồm: phường, thị trấn) nên đặt tên mới là "Khu" và đối với khu vực nông thôn (gọi xã) đặt tên "Vùng".

Theo đó tên gọi các chức danh sau khi bỏ cấp huyện, sắp xếp sáp nhập cấp xã, những chức danh chính của Đảng, chính quyền như bí thư, chủ tịch như cách gọi hiện nay là bí thư xã, chủ tịch UBND xã thay vì gọi như hiện nay thì cách gọi mới sẽ là bí thư, chủ tịch UBND khu/vùng.

Mặt khác, nếu gọi theo cách này (khu/vùng) thì tên hành chính cấp huyện (huyện, thị xã, thành phố) và cấp xã (xã, phường, thị trấn) mà trước đây vẫn gọi sẽ ngầm hiểu là một và là đơn vị cấp dưới tỉnh, đồng thời vẫn thể hiện rõ nét chính quyền hai cấp (chính quyền cấp tỉnh và chính quyền cấp cơ sở).

Như vậy, đối với Sa Pa dự kiến sau khi sáp nhập xã, phường nếu chọn phương án này chỉ còn 2 đơn vị hành chính mới.

Thì khi đó khu vực đô thị gồm các phường có thể gọi là "Khu Sa Pa", còn khu vực nông thôn gồm các xã thì nên gọi là "Vùng Sa Pa".

"Khi không gọi tên xã, phường nữa, bỏ cấp trung gian mà gọi là khu, vùng thì cảm nhận sẽ rất gần dân và cũng không còn khoảng cách giữa cấp tỉnh và cấp xã, mà chỉ còn là cấp cơ sở sau cấp tỉnh.

Phương án này cũng thể hiện vai trò của chính quyền hai cấp, cấp tỉnh và chính quyền cấp cơ sở, khi đó cấp xã, huyện sẽ dần chuyển thể sang cách gọi mới.

Đồng thời cũng giữ vị thế, vai trò đối đẳng của Sa Pa, được chia nhỏ với tên gọi mới là khu/vùng sẽ không ảnh hưởng đến các mối quan hệ hợp tác đối với các địa phương ngoài nước và các tổ chức quốc tế" - ông Liễn chia sẻ thêm.

Thành phố Quy Nhơn thành phường Quy Nhơn?

UBND thành phố Quy Nhơn (Bình Định) vừa có báo cáo phương án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn thành phố khi bỏ chính quyền cấp huyện.