Một góc chung cư Conic Đông Nam Á tại huyện Bình Chánh (TP.HCM) - Ảnh: TỰ TRUNG
Sự việc ban quản trị (BQT) chung cư Conic Đông Nam Á tại xã Phong Phú, huyện Bình Chánh, TP.HCM bị phạt gần 120 tỉ đồng tiền thuế khiến BQT của nhiều chung cư lo lắng.
Các BQT bắt đầu rà soát lại quá trình hoạt động, những hợp đồng đã ký với các bên liên quan. Đồng thời rà soát các khoản thu, chi, tìm luật sư tư vấn các loại hóa đơn, thuế trong hoạt động của chung cư.
Nhiều ban quản trị chung cư lúng túng với chuyện xuất hóa đơn
Một BQT chung cư có gần 1.000 căn hộ ở phường Hiệp Bình Chánh (TP Thủ Đức, TP.HCM), ký hợp đồng trọn gói với phía doanh nghiệp quản lý, vận hành. Hằng tháng, ban quản lý sẽ tính toán các khoản thu cho từng căn hộ và thông báo với người sử dụng.
Sau đó, người dân đóng tiền vào tài khoản của BQT chung cư. BQT sẽ lấy tiền đó để trả phí cho doanh nghiệp quản lý vận hành, thanh toán tiền nước...
Về hóa đơn, vị đại diện BQT chung cư trên cho biết các đơn vị liên quan (công ty quản lý vận hành và công ty cấp nước…) xuất hóa đơn cho BQT.
Chỉ một số hộ kinh doanh trong chung cư cần thì ban quản lý chung cư xuất hóa đơn các khoản phí đóng hằng tháng.
"Chúng tôi chỉ nghĩ BQT đại diện cư dân, thu hộ, chi hộ các khoản tiền chứ không có kinh doanh, mua bán gì nên không nghĩ đến chuyện phải xuất hóa đơn và khai báo thu nhập.
Từ trước đến nay, không có đơn vị, cơ quan nào hướng dẫn việc này", vị đại diện BQT cho biết.
Khi đọc báo vụ chung cư Conic Đông Nam Á bị phạt, không chỉ các thành viên BQT mà cả cư dân chung cư trên đều bất ngờ. BQT chung cư họp lại, tìm đến người hiểu biết về tài chính, pháp luật để tư vấn.
"Chúng tôi không biết cơ quan thuế xử phạt như vậy có đúng không. BQT không kinh doanh sao phải đóng thuế và xuất hóa đơn. Không biết có chung cư nào xuất hóa đơn khi thu phí quản lý, phí giữ xe của các căn hộ hay không", ông tiếp tục đặt câu hỏi.
BQT chung cư trên cũng liên hệ với Công ty Cấp nước Thủ Đức đề nghị đơn vị này thu tiền nước và cấp hóa đơn cho từng căn hộ trong chung cư.
Qua điện thoại, nhân viên của Công ty Cấp nước Thủ Đức đã trả lời là không thể cấp và thu tiền nước từng căn hộ trong chung cư nhưng BQT vẫn gửi một đơn đề nghị chính thức cho công ty.
"Thành viên BQT đều là những người kiêm nhiệm, làm công việc của BQT trong ngày nghỉ, ngoài giờ. Nếu xuất hóa đơn các khoản thu thì phải có bộ phận kế toán, thủ quỹ, phải thuê người làm tờ khai thuế… Thời gian và chi phí đâu ra?".
Trong khi đó, BQT một chung cư khác ở quận Bình Thạnh cho biết theo hợp đồng, đơn vị quản lý vận hành trực tiếp thu các khoản chi phí trong chung cư từ chủ căn hộ.
Từ khi chung cư bắt đầu hoạt động, tất cả khoản phí đều được đơn vị quản lý vận hành xuất hóa đơn cho từng cư dân, từ tiền nước, gas, máy lạnh, phí vệ sinh đến phí quản lý chung cư hằng tháng.
Còn những khoản thu từ các đơn vị bên ngoài như chỗ đậu xe taxi, cho thuê nơi đặt máy ATM, đặt màn hình quảng cáo trong sảnh lớn, thang máy đều được kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp đầy đủ… BQT giám sát việc này và ý kiến, đề xuất khi phát hiện có sai sót.
Hóa đơn cho từng căn hộ trong chung cư
Không chỉ ở chung cư tại Bình Thạnh mà ở nhiều chung cư, tất cả các khoản thu, chi liên quan đến quản lý vận hành chung cư đều được xuất hóa đơn cho người nộp.
Chị Trang Quý, cư dân một chung cư có khoảng 8.000 căn hộ tại quận 6, cho biết từ khi chuyển về chung cư này khoảng 3 năm trước, hằng tháng chị đều nhận các hóa đơn từ những khoản phí quản lý, vận hành đóng cho ban quản lý chung cư.
"Gia đình tôi không có nhu cầu cấp hóa đơn, nhưng một số hộ khác cần cấp hóa đơn để chứng minh dòng tiền và thu chi tài chính khi có việc liên quan".
Cũng theo chị Trang Quý, cấp hóa đơn cho từng căn hộ sẽ khiến công việc của BQT hoặc ban quản lý tòa nhà nhiều hơn. Nhưng đây là việc cần thiết để minh bạch thu chi tài chính trong một tập thể. Nếu gia đình nào không cần hóa đơn giấy thì nên chuyển hóa đơn điện tử cho dễ lưu trữ.
Luật sư Huỳnh Văn Nông, Đoàn luật sư TP.HCM, cho biết theo quy định, các khoản thu từ hoạt động quản lý vận hành chung cư là đối tượng chịu thuế VAT và thuế thu nhập doanh nghiệp.
Tùy vào hợp đồng của BQT và đơn vị quản lý vận hành mà nghĩa vụ xuất hóa đơn cho các khoản thu sẽ thuộc bên nào.
Chỉ những trường hợp thu tiền ủng hộ từ cư dân để tổ chức Tết Trung thu, lễ hội cho trẻ em hoặc chi cho các hoạt động phong trào của cư dân thì xem đó là khoản thu hộ, không phải khai báo và đóng thuế.
Một điều đáng nói là lâu nay, các BQT chung cư chưa hề được hướng dẫn các nghiệp vụ về tài chính, kế toán. Các lớp tập huấn cho thành viên BQT cũng chỉ quanh quẩn những quy định về quản lý sử dụng nhà chung cư…
Tháng 1-2025, Cục Thuế TP.HCM (nay là Chi cục Thuế khu vực 2) có văn bản hướng dẫn các loại thuế trong hoạt động nhà chung cư, có gửi các BQT chung cư nhưng nhiều BQT chung cư cho biết không nhận được văn bản này.
BÌNH LUẬN HAY