Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải - Ảnh: GIA HÂN
Sáng 12-5, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải trình bày trước Quốc hội tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND.
Bà Hải khẳng định việc sửa đổi dự luật cần thiết để phù hợp với thực tế sắp xếp, tinh gọn bộ máy chính trị và mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bảo đảm tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu quả.
Luật sửa đổi, bổ sung 47 điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND năm 2015, tập trung vào 4 nhóm nội dung trọng tâm.
Dự luật lược bỏ toàn bộ quy định về HĐND, đại biểu HĐND, UBND, và các tổ chức bầu cử cấp huyện khi tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, theo bà Hải.
Để tăng quyền chủ động cho địa phương và giảm thủ tục hành chính, dự luật đề xuất UBND xã tự quyết định việc thành lập khu vực bỏ phiếu, không cần cấp trên phê chuẩn. Việc này nhằm khắc phục tình trạng tăng tải khối lượng công việc cho cấp tỉnh sau khi tổ chức lại đơn vị hành chính.
"Tuy nhiên, để bảo đảm trách nhiệm và sự kiểm soát của cấp trên trực tiếp, dự thảo quy định trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh điều chỉnh việc xác định khu vực bỏ phiếu”, bà Hải nêu.
Dự luật rút ngắn thời gian từ nộp hồ sơ ứng cử đến ngày bầu cử từ 70 ngày xuống còn 42 ngày.
Khoảng cách thời gian từ nộp hồ sơ đến hội nghị hiệp thương lần hai giảm còn 2 ngày (hiện nay 5 ngày); từ hội nghị lần hai đến lần ba còn 17 ngày (hiện là 30 ngày); và từ hội nghị lần ba đến công bố danh sách ứng cử còn 7 ngày (hiện nay là 15 ngày).
Điều chỉnh khoảng cách thời gian từ thời hạn cuối công bố, niêm yết danh sách người ứng cử đến ngày bầu cử xuống còn 16 ngày (luật hiện hành quy định 20 ngày).
Đáng chú ý, dự luật điều chỉnh khoảng thời gian kể từ sau ngày bầu cử đến ngày khai mạc kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa XVI/HĐND nhiệm kỳ 2026-2031.
Cụ thể, điều chỉnh thời hạn công bố kết quả bầu cử, danh sách trúng cử đại biểu Quốc hội là chậm nhất 10 ngày sau bầu cử (luật hiện hành quy định 20 ngày) như đối với thời gian công bố kết quả bầu cử, danh sách trúng cử đại biểu HĐND các cấp.
Thời gian tiếp nhận khiếu nại bầu cử rút ngắn còn 3 ngày (thay vì 5 ngày), thời gian giải quyết khiếu nại rút ngắn còn 7 ngày (thay vì 20-30 ngày).
Điều chỉnh thời gian tiến hành bầu cử thêm, bầu cử lại chậm nhất là 7 ngày sau ngày bầu cử (luật hiện hành quy định 15 ngày).
Như vậy, sau khi thực hiện đủ các bước nêu trên, thời gian khai mạc kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa XVI sớm nhất có thể là 22 ngày sau ngày bầu cử.
Với các quy định mới này, khoảng cách thời gian ngắn nhất từ hạn cuối nộp hồ sơ ứng cử đến ngày khai mạc kỳ họp thứ nhất của Quốc hội, HĐND khóa mới dự kiến rút ngắn được khoảng gần 40 ngày.
Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Quốc hội: Cân nhắc việc rút ngắn thời gian một số bước để đảm bảo khả thi
Thẩm tra dự luật, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Quốc hội tán thành điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình, thủ tục bầu cử Quốc hội khóa XVI và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031.
Quy định góp phần tiết kiệm thời gian, ngân sách cho nhà nước cũng như chi phí chung của toàn xã hội.
Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị cân nhắc việc rút ngắn thời gian một số bước để đảm bảo khả thi so với thực tế.
Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Dương Thanh Bình đề nghị giảm thời gian từ nộp hồ sơ ứng cử đến hội nghị hiệp thương lần 2 từ 5 xuống còn 2 ngày.
Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Quốc hội đề nghị cân nhắc để cơ quan thẩm quyền đủ thời gian tiếp nhận, hướng dẫn bổ sung hồ sơ, nhất là cho người ứng cử lần đầu, và xem xét danh sách, hồ sơ trước khi chuyển đến Ủy ban Mặt trận Tổ quốc.
BÌNH LUẬN HAY