Phạt nguội lấn chiếm vỉa hè, khó nhưng vẫn phải làm cho bằng được

Thông tin một số địa phương xem xét phạt nguội hành vi lấn chiếm vỉa hè thông qua hệ thống camera giám sát được nhiều người quan tâm, ủng hộ. Theo nhiều bạn đọc, đây là giải pháp nhằm giảm tình trạng lấn chiếm vỉa hè kéo dài trong thời gian qua.

Luật sư Nguyễn Thị Thu Tâm (Đoàn luật sư TP.HCM) gửi đến Tuổi Trẻ Online bài viết chia sẻ thêm về vấn đề này.

Thông tin phạt nguội từ đâu?

Cách xử lý trên tương tự cách xử lý đối với các hành vi vi phạm giao thông đang thực hiện rộng rãi và mang lại hiệu quả cao. Những hành vi vi phạm như nồng độ cồn, đi trên vỉa hè, vượt đèn đỏ, đi ngược chiều… đã giảm rõ rệt.

Do vậy, nhiều người dân đang sốt ruột chờ chính quyền địa phương các nơi tiến hành phạt nguội các vi phạm lấn chiếm vỉa hè, lòng đường để giảm được tình trạng tái phạm và tăng số lượng người tự giác chấp hành, nhằm cải thiện đáng kể tình hình trật tự đô thị.

Pháp luật về xử lý vi phạm hành chính hiện nay cho phép phát hiện các vi phạm hành chính nhờ sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật, nghiệp vụ và xử phạt theo các quy định phù hợp.

Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 có quy định về hệ thống giám sát bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn giao thông đường bộ. 

Đây là hệ thống thu thập tín hiệu, dữ liệu, âm thanh, hình ảnh về hành trình của phương tiện tham gia giao thông đường bộ, tình trạng giao thông và các dữ liệu liên quan khác được xây dựng, lắp đặt trên các tuyến giao thông đường bộ theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia để giám sát tình hình an ninh, trật tự, an toàn giao thông đường bộ. 

Hệ thống giám sát giúp phát hiện vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ và vi phạm pháp luật khác.

Vì thế, với các hành vi vi phạm luật này, nếu camera phạt nguội phát huy hiệu quả tích cực đối với các hành vi vi phạm quy tắc giao thông đường bộ dành cho người lái xe… thì không có lý do gì không áp dụng được đối với các hành vi sử dụng lòng đường, vỉa hè vào mục đích khác.

Phạt nguội lấn chiếm vỉa hè "gian nan" nhưng vẫn phải làm cho bằng được

Tuy nhiên vẫn phải thấy rằng cách phạt nguội các hành vi lấn chiếm vỉa hè, lòng đường có phần gian nan hơn so với các hành vi vi phạm quy tắc giao thông đường bộ.

Bởi lẽ hệ thống camera nhận diện được biển số xe để từ đó lực lượng chức năng nhanh chóng xác định người vi phạm, thông báo bằng văn bản và kế tiếp là lập biên bản, ra quyết định xử phạt. 

Trong khi đó, đối với các vi phạm lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, do hệ thống camera, hình ảnh chỉ ghi nhận được nhân dạng của người thực hiện hành vi vi phạm… nên việc phạt nguội và sau đó là tăng cường giám sát, chấn chỉnh để không tái phạm nhiều lần chỉ có thể thực hiện thuận lợi đối với các hộ kinh doanh ổn định.

Ngược lại, đối với những người bán hàng rong, bán hàng nhỏ lẻ nay chỗ này mai chỗ khác, nếu không rõ nơi cư trú của họ thì chính quyền khó truy ra họ để lập biên bản và ra quyết định xử phạt.

Xem ra, đồng thời với việc phạt nguội để nhiều người không dám vi phạm hoặc tái phạm thì việc trực tiếp kiểm tra, xử lý ngay và nghiêm các hành vi vi phạm xảy ra công khai, thường xuyên vẫn là việc các địa phương nhất định phải làm cho bằng được. 

Tình trạng "đánh trống bỏ dùi" cần tránh tái diễn để không tiếp tục gây ra sự lờn luật, gây mất trật tự đô thị, và lớn hơn nữa là gây mất lòng tin của người dân.

Cũng liên quan đến việc xử phạt bằng hai cách thức nêu trên, ngoài các hành vi sử dụng vỉa hè, lòng đường trái phép để họp chợ, kinh doanh dịch vụ ăn uống, đặt, treo biển hiệu, quảng cáo… mà chủ tịch UBND cấp phường có thể thực hiện xử phạt theo thẩm quyền thì đối với các hành vi bán hàng rong, bán hàng nhỏ lẻ (có mức phạt từ 200.000 - 250.000 đồng) vì có sự lưu động nên cần có cách đối xử khác hơn. 

Đó là xem xét việc phạt tại chỗ (không lập biên bản).

Tóm lại, việc bổ sung cách thức phát hiện vi phạm lấn chiếm vỉa hè, lòng đường cần được tiến hành đồng thời với việc tăng thêm lực lượng xử phạt theo quyền hạn. Chỉ có như vậy thì mới sớm thiết lập trật tự đô thị và tạo ra được mỹ quan đô thị dài hạn.

Vỉa hè trước nhà không cho thuê, muốn vào phải len lỏi như đi trong hẻm

Không chỉ lấn chiếm vỉa hè công cộng, nhiều bạn đọc còn chỉ ra trường hợp ngang nhiên xem vỉa hè trước cửa nhà người khác như nhà mình, cho xe đậu chắn trước cửa lối ra vào và đề xuất giải pháp xử lý mạnh tay hơn.