Ngày 28-3, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050.

Phó thủ tướng nêu rõ trong bối cảnh thực hiện tinh gọn bộ máy tổ chức, thay đổi, sáp nhập địa giới hành chính các địa phương, hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số… yêu cầu phải thay đổi cách tiếp cận. 

Giảm đất nông nghiệp, tăng đất dịch vụ

Theo Phó thủ tướng Trần Hồng Hà, quy hoạch sử dụng đất quốc gia phải mang tính động, mở và dự báo dài hạn. Xác định rõ ràng, chắc chắn những vấn đề cần kiểm soát, quản lý nhưng dứt khoát không để "không biết, không quản được thì cấm". Từ đó, tạo không gian phát triển và sáng tạo cho địa phương theo tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Minh Ngân cho biết mục tiêu điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia nhằm phân bổ hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả nguồn lực đất đai. 

Ưu tiên cho việc phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, công nghiệp, dịch vụ, phát triển đô thị, duy trì hợp lý diện tích đất trồng lúa đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, chuyển đổi linh hoạt diện tích đất có hiệu quả thấp.

Đảm bảo nhu cầu sử dụng đất để thực hiện mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội với mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên và hai con số giai đoạn tới. Tiếp tục thực hiện khai hoang, phục hóa, lấn biển, đưa diện tích đất chưa sử dụng vào sử dụng; hạn chế tình trạng suy thoái đất; cải tạo, phục hồi diện tích đất bị thoái hóa gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Dự kiến đến năm 2030, diện tích nhóm đất nông nghiệp là 26,7 triệu ha, giảm so với quy hoạch là 949.920 ha). Đất lâm nghiệp còn 15,5 triệu ha (giảm 347.700 ha) bảo đảm tỉ lệ che phủ rừng đạt 46,78%, cao hơn 4,78% so với mục tiêu. Nhóm đất phi nông nghiệp đến năm 2030 là 5,83 triệu ha, tăng 936.770 ha.

GS.TS Vũ Năng Dũng, chủ tịch Hội Khoa học đất Việt Nam, cho rằng phương án điều chỉnh diện tích đất lúa giảm vẫn bảo đảm an ninh lương thực quốc gia; đối với đất lâm nghiệp cần giữ diện tích đất đặc dụng, rừng phòng hộ; cần kế thừa kế hoạch sử dụng đất giai đoạn chuyển tiếp thực hiện sắp xếp lại bộ máy hành chính.

Cùng đó, GS.TS Nguyễn Thị Lan, giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, đề nghị xác định rõ những vùng giữ đất lúa. Có tiêu chí xác định diện tích đất lúa thực hiện chuyển đổi; đồng thời cần tiếp tục đổi mới tư duy về bảo đảm an ninh lương thực, thực phẩm.

Điều chỉnh cơ chế mở về sử dụng đất để phân cấp mạnh mẽ

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường làm việc với các bên để thống nhất phương án về điều chỉnh các chỉ tiêu sử dụng đất. Tính toán giai đoạn chuyển tiếp sử dụng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất khi bỏ cấp huyện. 

Cùng đó, cần làm rõ trách nhiệm, thẩm quyền, nhiệm vụ của chính quyền cấp tỉnh, cấp xã; cơ chế, nguyên tắc điều chỉnh chỉ tiêu sử dụng các loại đất trong trường hợp các địa phương hoàn thành sáp nhập.

"Quy hoạch lần này thể hiện tinh thần phân cấp mạnh mẽ cho địa phương, tích hợp với các quy hoạch khác, lấy quy hoạch xây dựng làm trung tâm", Phó thủ tướng nói.

Đối với đất nông nghiệp, ông Hà đề nghị đổi mới tư duy quản lý theo hướng tiếp cận toàn diện về an ninh lương thực, thực phẩm. Đổi mới công nghệ, thích ứng biến đổi khí hậu khi xem xét điều chỉnh, chuyển đổi đất lúa sang nuôi trồng thủy hải sản, trồng rau màu, cây ăn quả có hiệu quả kinh tế cao hơn.

Cùng đó, cần rà soát, xem xét tiêu chí phân loại đất lâm nghiệp đang trồng các loại cây công nghiệp với đất có rừng che phủ, bảo vệ môi trường để quản lý tách bạch, rõ ràng. Phân bổ chỉ tiêu đất công nghiệp kèm theo nguyên tắc bố trí đất tư, sử dụng hiệu quả hơn.

Phó thủ tướng cũng lưu ý khi điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia cần có cơ chế mở, linh hoạt để điều chỉnh chỉ tiêu sử dụng đất phục vụ các công trình cấp bách ở Đồng bằng sông Cửu Long chưa thể dự báo được.

Xây dựng cơ chế bổ sung vào quy hoạch sử dụng đất quốc gia đối với các diện tích đất hình thành từ hoạt động lấn biển; phân cấp cho địa phương chủ động huy động nguồn lực thực hiện cải tạo, phục hồi diện tích đất bị ô nhiễm, hoang hóa…

TP.HCM rà soát quy hoạch đất hỗn hợp để giải quyết chuyển mục đích cho dân

UBND TP.HCM vừa có chỉ đạo về việc chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở của hộ gia đình, cá nhân tại các đồ án quy hoạch phân khu.