Từng chật vật với bảng điểm khiêm tốn, rồi đặt chân vào đại học top đầu ở Mỹ, trở thành Phó Hiệu trưởng Trường Đại học - đó chính là minh chứng sống động cho sức mạnh bền vững của Giáo dục Khai phóng.

Câu chuyện của ThS. Huỳnh Thúy Phương - phó hiệu trưởng Trường Đại học Quản lý và Công nghệ TP.HCM (UMT) - truyền cảm hứng cho cách UMT kiến tạo hành trình giáo dục.

* Từ trải nghiệm cá nhân, theo cô, làm thế nào để học sinh với xuất phát điểm trung bình có thể vươn đến trường đại học hàng đầu tại Mỹ?

- Tôi lớn lên trong gia đình có truyền thống sư phạm, mặc dù học giỏi ở Việt Nam nhưng khi chuyển qua môi trường phổ thông tại Mỹ, với vốn tiếng Anh hạn chế, kết quả học tập ban đầu thật đáng thất vọng: Chỉ toàn điểm C, D (dưới điểm 5). May mắn là tôi đã gặp được người giáo viên thay đổi hoàn toàn quỹ đạo cuộc đời mình.

Sau thời gian quan sát, cô hiệu trưởng ở trường đã chủ động hỏi thăm tôi, lắng nghe và động viên: “Cô tin con sẽ thành công vì Cô biết người Việt Nam hoàn toàn có thể làm được”. Từ đó, tôi học ngày học đêm, thành quả rõ nhất là ở học kỳ tiếp theo tôi vươn lên điểm A, B, cuối cấp ba tôi tốt nghiệp thủ khoa, bước vào UCLA - Đại học California, Los Angeles (Mỹ) với chuyên ngành Phát triển quốc tế.

Cô Hiệu trưởng năm ấy đã không nhìn vào điểm số để “dán nhãn” tôi, mà tìm hiểu rào cản và hỗ trợ tôi vượt qua. Đó cũng là triết lý mà chúng tôi áp dụng tại UMT: Mỗi người có một tiềm năng riêng, nhiệm vụ của giáo dục là tìm ra và phát triển tiềm năng đó. Đó là lý do tại sao UMT không chỉ tuyển sinh theo điểm số mà còn quan tâm đến động lực, khát vọng, tính kiên trì và tiềm năng của từng ứng viên.

* Phụ huynh có thể thắc mắc về tính thực tiễn của giáo dục khai phóng. Điều này có thật sự hữu ích trong thị trường lao động?

- Khi đầu tư vào giáo dục đại học, phụ huynh đều mong cho con sẽ có công việc tốt, cuộc sống ổn định. Nhưng thực tế là thế giới đang thay đổi với tốc độ chóng mặt. Nhiều nghề nghiệp mới xuất hiện, nghề nghiệp cũ biến mất. 

Trong bối cảnh đó, việc chỉ trang bị kỹ năng chuyên môn hẹp sẽ khiến con em chúng ta dễ lạc hậu. Giáo dục Khai phóng không phải học những điều lãng mạn, xa vời, ngược lại, đó là học cách phản biện chính mình, xả kiến và đưa ra quyết định tỉnh táo: Bản thân nên học gì, cần gì, có thể nỗ lực như thế nào? Đó là tư duy rất thực tế, chân chạm đất vững vàng, không hề bay bổng như nhiều người nhầm tưởng.

* Giáo dục đại học theo tiêu chuẩn quốc tế vẫn là xu hướng chủ đạo trong bối cảnh toàn cầu hóa. UMT định vị mình như thế nào trong dòng chảy đó?

- Chương trình của UMT được xây dựng với mục tiêu giúp sinh viên sẵn sàng cho thị trường lao động toàn cầu, nhưng vẫn giữ được bản sắc và giá trị Việt Nam. Ví dụ, sinh viên khối ngành Kinh doanh tại UMT không chỉ học về quản trị mà còn tham gia các dự án thực tế, như xây dựng kế hoạch kinh doanh cho doanh nghiệp địa phương, giúp các bạn vừa học vừa tạo ra giá trị thực sự cho cộng đồng. 

Tôi tin rằng, khi được học trong một môi trường khuyến khích sự sáng tạo và khám phá bản thân, sinh viên sẽ tìm thấy niềm vui trong học tập và tự tin bước vào tương lai. 

Trong năm đầu tiên, sinh viên được thiết lập nền tảng khai phóng, sau đó là kiến thức và kỹ năng chuyên môn theo định hướng thực học - thực nghiệp suốt ba năm tiếp theo. Sự kết hợp giữa tinh thần khai phóng và tư duy quốc tế, khả dụng của người châu Á giúp sinh viên có khả năng dung nạp, thích ứng và sẵn sàng chinh phục những cơ hội không giới hạn trong tương lai.

* Theo cô, đại học cần chuẩn bị gì cho sinh viên để tự tin chinh phục tương lai?

- Tại UMT, chúng tôi quan niệm "không sinh viên nào bị bỏ lại phía sau". Tham khảo mô hình lớp học nhỏ theo phương pháp Socratic phổ biến tại Mỹ, lớp học có khoảng 20-40 sinh viên, tạo điều kiện để giảng viên quan tâm đến từng cá nhân, cố vấn học tập, hỗ trợ tâm lý và định hướng con đường phát triển phù hợp. 

Nhìn về tương lai, chúng tôi chuẩn bị cho cả xu hướng nghề nghiệp chưa xuất hiện. Trong thời đại AI, chúng ta không thể và không cần cạnh tranh với máy móc. Thay vào đó, các bạn cần tập trung vào những kỹ năng "con người" hơn như sáng tạo, thấu cảm, phản biện và hợp tác. 

UMT được xây dựng bởi những chuyên gia thực sự thấu hiểu giáo dục và yêu thương sinh viên. Chúng tôi đã tiếp thu tinh hoa Giáo dục Khai phóng từ nước ngoài và mong muốn mang những giá trị tốt nhất về cho trường. 

Trong hành trình đặt những viên gạch đầu tiên kiến tạo, không phải chỉ mình tôi, mà chính là sự cống hiến và tâm huyết của cả thế hệ sáng lập: Ban Giám hiệu, giảng viên, nhân viên và sinh viên đã góp phần làm nên một UMT ngày càng phát triển bền vững.

* Cô có lời khuyên gì dành cho các bạn học sinh đang đứng trước ngưỡng cửa đại học?

- Học không phải là một lựa chọn - mà là một phần tất yếu trong hành trình trưởng thành. Nhưng cách mình học và điều mình học luôn là lựa chọn của chính mình. 18 tuổi là cột mốc đầu tiên trong đời mà bạn thật sự được tự do chọn điều mình yêu thích, điều mình giỏi nhất - và dấn thân vào đó bằng tất cả đam mê. Hãy chọn môi trường giáo dục thực sự quan tâm đến bạn như một cá thể độc đáo, có giá trị riêng, vượt lên trên những điểm số.

* Cảm ơn cô đã tâm huyết chia sẻ!