"Tôi cảm thấy mình là người đàn ông may mắn nhất trên Trái đất ngay lúc này. Tôi là một giáo viên đang có mặt trong thế giới mơ ước" - ông Marc Fogel (63 tuổi), với lá cờ Mỹ khoác trên người, chia sẻ ngày 11-2.

Tổng thống Trump, đứng cạnh ông Fogel tại Phòng tiếp tân ngoại giao của Nhà Trắng, nói: "Với tôi, ông ấy trông thật tuyệt".

Ông Trump cảm ơn ông Putin

Theo Hãng tin Reuters, ông Fogel đã bị giam giữ tại Nga từ tháng 8-2021 và đang thụ án 14 năm tù. Nga trả tự do cho giáo viên người Mỹ này trong bối cảnh ông Trump tìm cách cải thiện quan hệ với Matxcơva, một phần trong nỗ lực chấm dứt chiến sự Ukraine.

Tổng thống Trump bình luận việc ông Fogel được trả tự do "có thể là một phần quan trọng" của quá trình chấm dứt xung đột Nga - Ukraine. Ông Trump và ông Fogel đều cảm ơn Tổng thống Nga Vladimir Putin vì động thái này.

Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết một người khác sẽ được thả trong ngày 12-2 nhưng không nêu rõ đó là ai. Ông gọi các điều khoản được nêu ra trong vụ thả ông Fogel là "rất công bằng".

Khi được hỏi Mỹ đã từ bỏ điều gì để đổi lấy ông Fogel, Tổng thống Trump đã nói với các phóng viên trước đó: "Không nhiều". Ông gọi động thái này là sự biểu hiện thiện chí từ phía Nga.

"Nga đã hành xử rất thân thiện. Thực ra tôi hy vọng đó là khởi đầu của một mối quan hệ mà qua đó chúng ta có thể chấm dứt cuộc chiến (Nga - Ukraine) đó và hàng triệu người có thể ngừng bị giết hại" - ông Trump nói.

Marc Fogel là ai?

Trong tuyên bố ngày 11-2, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Mike Waltz cho biết: "Hôm nay, Tổng thống Donald Trump và đặc phái viên Steve Witkoff có thể thông báo rằng ông Witkoff đang rời khỏi không phận Nga cùng với ông Marc Fogel, một người Mỹ đã bị Nga bắt giữ.

Tổng thống Trump, Steve Witkoff và các cố vấn của tổng thống đã đàm phán về một cuộc trao đổi, cho thấy được thiện chí từ phía Nga và là dấu hiệu chúng ta đang đi đúng hướng để chấm dứt cuộc chiến tàn khốc và khủng khiếp ở Ukraine".

Theo Đài CNN, ông Fogel - đến từ thành phố Pittsburgh, bang Pennsylvania, Mỹ - là giáo viên lịch sử tại Trường Anglo-American ở Matxcơva, Nga trong gần một thập kỷ. Đây là ngôi trường có con em của các nhà ngoại giao Mỹ theo học.

Ông Fogel đã bị tuyên 14 năm tù vì tội buôn lậu ma túy, sau khi bị bắt giữ tại sân bay Sheremetyevo ở Matxcơva vào tháng 8-2021 với 17g cần sa (marijuana) trong hành lý.

Martin De Luca, một thành viên trong nhóm luật sư của ông Fogel, giải thích số cần sa này đã được kê đơn y tế tại bang Pennsylvania (Mỹ), nơi được coi là hợp pháp. Gia đình và luật sư nói rằng bác sĩ khuyên dùng số cần sa này để điều trị "đau cột sống nghiêm trọng".

Vào tháng 6-2022, ông bị kết tội tại một tòa án ngay ở ngoại ô thủ đô Matxcơva vì "buôn ma túy quy mô lớn" và bị tuyên 14 năm tù tại một trại lao động khổ sai của Nga, theo CNN. Cần lưu ý lúc đó quan hệ giữa phương Tây và Nga căng thẳng, sau khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra tháng 2-2022.

Gia đình của ông Fogel đã bày tỏ lo ngại sâu sắc về sức khỏe của giáo viên này. Họ nói với CNN vào tháng 7-2022 rằng bản án trên tương đương với "một bản án tử hình dành cho ông". Chính phủ Mỹ đã yêu cầu Nga thả ông Fogel vì lý do nhân đạo do tuổi tác và chứng đau lưng mãn tính của ông.

Ông Dmitry Ovsyannikov, luật sư người Nga từng hỗ trợ ông Fogel, cho biết tuần trước ông Fogel đã được chuyển từ nhà tù ở Rybinsk, phía bắc Matxcơva, đến một trung tâm giam giữ ở Matxcơva trước khi được thả.

Ông Fogel không nằm trong cuộc trao đổi tù nhân lịch sử vào tháng 8 năm ngoái. Lúc đó có 24 tù nhân, gồm 16 người (cả phóng viên Evan Gershkovich của báo Wall Street Journal) được Nga trả cho phương Tây và 8 người được phương Tây trả về Nga.

"Cảm ơn tất cả mọi người. Tôi yêu đất nước của chúng ta và tôi rất vui khi được trở lại đây. Tôi ước gì mình có thể diễn đạt điều này tốt hơn" - ông Fogel tràn ngập cảm xúc khi phát biểu tại Phòng tiếp tân ngoại giao ở Nhà Trắng.

Sóng gió 20 ngày đầu của chính quyền Trump 2.0

Ông Donald Trump chỉ mới nắm quyền hơn ba tuần nhưng đã mang đến khá nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau: từ hân hoan đến lo lắng của người ủng hộ, từ phẫn nộ đến kinh hoàng của người phản đối.