Vì sao nên làm quen với việc mặc quần áo khi bơi?

Phần lớn các tai nạn đuối nước không xảy ra trong hồ bơi, khi chúng ta chỉ mặc đồ bơi gọn nhẹ. Sự cố nghiêm trọng thường chỉ diễn ra ở ao hồ, kênh rạch, sông suối hay biển - khi nạn nhân đang mặc trang phục thường ngày: với quần dài, áo thun, áo khoác, thậm chí giày dép. 

Khi đó, những kỹ năng bơi sinh tồn trong trạng thái đầy đủ quần áo mới thực sự là yếu tố quyết định giữa sự sống và cái chết. 

Các chuyên gia sinh tồn và cứu hộ trên thế giới đều khẳng định: việc học bơi khi mặc quần áo cần được đưa vào huấn luyện ngay từ giai đoạn đầu, đặc biệt đối với trẻ em và người dân sống gần khu vực sông nước. 

Tiến sĩ Steve Langendorfer, chuyên gia về an toàn dưới nước tại Đại học Bowling Green State (Mỹ), cho biết: “Tất cả mọi người đều nên được dạy cách nổi và di chuyển khi mặc trang phục bình thường.

Phần lớn các tình huống nguy hiểm xảy ra khi chúng ta ngã xuống nước bất ngờ, không kịp chuẩn bị, như đắm tàu, lật thuyền, hoặc trượt chân ở đâu đó. Không được tập luyện trước sẽ khiến bất kỳ ai cũng dễ lâm vào cảnh hoảng loạn, vùng vẫy và kiệt sức nhanh chóng".

Tập bơi khi mặc quần áo giúp người học hiểu được sự khác biệt rõ rệt so với bơi trong trạng thái thông thường. 

Trong phương thức đào tạo ở các nước phương Tây, người tập sẽ làm quen với việc bơi như thế nào khi mặc quần áo và vừa bị đẩy xuống nước. Rồi tiếp đó là cởi những loại quần áo không phù hợp ra, giữ lại những gì cần thiết để tránh nguy hiểm.

Những trường hợp quần áo trở thành đồng minh

Quần áo ướt, đặc biệt là chất liệu cotton, jeans hay vải nỉ, có thể hút nước, dính vào cơ thể và gây cản trở nghiêm trọng cho động tác tay chân. Không ít người khi rơi xuống nước đã bị chính trang phục mình mặc kéo chìm, chỉ vì chưa bao giờ tập luyện trong điều kiện tương tự.

Nhưng nếu được hướng dẫn đúng cách, nhiều loại trang phục lại có thể trở thành “đồng minh” tạm thời, giúp giữ nhiệt và thậm chí hỗ trợ nổi trong vài phút đầu tiên - thời gian quý giá để chờ được cứu hoặc tự bơi vào bờ.

Tại nhiều quốc gia có hệ thống giáo dục thể chất phát triển, bơi với quần áo là một nội dung bắt buộc trong huấn luyện cứu hộ và an toàn nước. 

Chẳng hạn, chương trình “Bronze Medallion” của Royal Life Saving Society (Úc) yêu cầu học viên bơi ít nhất 50m trong trang phục đầy đủ gồm quần dài, áo tay dài và giày vải. 

Trong quân đội Mỹ, lính thủy đánh bộ cũng phải vượt qua bài kiểm tra giữ nổi và di chuyển trong đồng phục dã chiến ngập nước, mô phỏng tình huống rơi xuống biển khi đang làm nhiệm vụ. 

Ở Anh, tổ chức Swim England đã đưa nội dung bơi trong đồ thường vào giai đoạn 7-8 của chương trình “Learn to Swim”, áp dụng cho trẻ từ 8 tuổi trở lên.

Vậy, có những trường hợp nào mặc quần áo lại tốt hơn khi rơi xuống nước? 

Câu trả lời phụ thuộc vào loại trang phục và khả năng ứng biến của người gặp nạn. Trong môi trường nước lạnh, việc giữ lại quần áo có thể giúp cơ thể tránh mất nhiệt quá nhanh - yếu tố hàng đầu dẫn đến tử vong vì hạ thân nhiệt. 

Tại Canada, một nghiên cứu của Bộ Giao thông vận tải cho thấy người mặc nhiều lớp quần áo có thể sống sót trong nước lạnh lâu hơn gấp 2-3 lần so với người mặc đồ bơi. 

Nếu biết cách, quần dài còn có thể được biến thành phao tạm thời bằng cách thắt hai ống quần lại, vung lên để giữ khí rồi úp xuống nước. Một số loại áo khoác ni lông hoặc vải chống thấm nhẹ cũng có thể giữ không khí bên trong áo, tạo lực nổi trong vài phút đầu tiên.

Ngoài ra, quần áo còn đóng vai trò như lớp bảo vệ vật lý, giúp người bị rơi xuống biển hoặc vùng nước tự nhiên tránh khỏi các vết cắt từ đá ngầm, san hô hoặc bị sứa đốt. 

Trong vụ chìm tàu ngoài khơi Malaysia năm 2016, một phụ nữ đã sống sót sau gần 30 giờ trôi dạt giữa biển nhờ giữ được thân nhiệt và hạn chế bị tổn thương nhờ mặc áo khoác gió và quần thể thao.

Tất nhiên, không phải mọi loại quần áo đều có lợi. Trang phục bằng chất liệu quá nặng như jeans ướt, áo len dày, áo khoác da có thể khiến người mặc bị kéo xuống nếu không được tập luyện kỹ năng giữ nổi. 

Do đó, điều quan trọng là phải được huấn luyện trong môi trường an toàn, có giáo viên hướng dẫn, để hiểu được cảm giác khi vải ướt dính vào người và rèn luyện cách kiểm soát nhịp thở, nhịp bơi hợp lý.

Bơi trong trạng thái mặc quần áo không phải là một kỹ năng thay thế cho việc học bơi cơ bản, mà là bước nâng cao bắt buộc nếu muốn thực sự an toàn trước thiên nhiên. 

Nó đòi hỏi tâm lý vững vàng, khả năng quan sát tình huống và ứng biến linh hoạt. Và để làm được điều đó, chúng ta cần bắt đầu từ hôm nay - trước khi mọi thứ là quá muộn. 

Đã đến lúc việc “mặc quần áo khi bơi” không còn là tình huống bất đắc dĩ, mà phải trở thành một phần của giáo dục thể chất và kỹ năng sống cho mọi người, ở mọi độ tuổi.

Ở Việt Nam, dù việc mặc quần áo vào hồ bơi còn chưa được cho phép ở nhiều nơi, bạn vẫn có thể luyện tập nếu chọn những khu vực đặc biệt, hoặc chọn cách ra tập ở sông, hồ, biển thiên nhiên... với sự trợ giúp của những HLV có kinh nghiệm.

Kiểu bơi nào tăng cơ hội sống sót khi gặp sự cố ở sông, hồ, biển?

Bơi trên sông, hồ, biển vốn đã luôn khác xa so với việc bơi trong hồ nhân tạo. Và để đề phòng việc gặp phải sự cố ở biển, sông, hồ, bạn sẽ phải làm quen với khái niệm "bơi sinh tồn".