Ngoài kênh bán truyền thống, nhiều nông dân và thương lái đã tăng livestream bán hoa. Tuy nhiên chất lượng hoa, khâu giao hàng, đổi trả... phát sinh những hạn chế nhất định.

Đô thị tràn ngập hoa

Những ngày này công viên 23-9 (quận 1, TP.HCM) trở nên sôi động hơn khi tiểu thương từ khắp mọi miền buôn hoa Tết.

Càng về đêm không khí càng gấp rút khi các xe tải lớn chở đầy hoa Tết lần lượt tấp vào công viên. Hàng chục người bốc vác hối hả bưng hoa xuống xe, bắt đầu một mùa buôn bán chỉ kéo dài mười ngày.

Mang theo 200 gốc đào vào TP.HCM, ông Trinh (ngụ tỉnh Thái Bình) cho biết việc bốc dỡ kéo dài từ nửa đêm đến sáng sớm do số lượng đào lớn và có những cội đào nặng cả tấn.

"Những ngày đầu mới đến công viên, tôi lo hơn cả ngày cận Tết. Lo xe chở đào gặp trục trặc, lo đội bốc vác không cẩn thận làm gãy cành. Vì thế mình phải thức trắng đêm để giám sát", ông Trinh chia sẻ

Cách không xa, ông Phạm Phú Quý cũng tất bật với hàng trăm gốc lan hồ điệp Đà Lạt phục vụ Tết. Theo ông Quý, khách hàng lớn như các công ty thường đặt hoa sớm, trong khi các cá nhân hay mua từ khoảng 25 tháng chạp.

Nếu công viên 23-9 là nơi hội tụ các loại hoa và cây cảnh từ khắp ba miền, vỉa hè và lòng đường tại TP.HCM lại nhộn nhịp với các loại hoa kiểng cỡ nhỏ đặc trưng khu vực phía Nam.

Ghi nhận của Tuổi Trẻ trên nhiều tuyến đường như Mai Chí Thọ, Trần Não, Phạm Văn Đồng (TP Thủ Đức), Thành Thái, Bắc Hải (quận 10 và Tân Bình)... cho thấy các loại hoa như cúc mâm xôi Đồng Tháp, cúc đại đóa Khánh Hòa, mai dảo Thủ Đức (TP.HCM); mai, quất, bông giấy, hoa mào gà Bến Tre... đã được bày bán khá nhiều, một số nhà vườn và thương lái hối hả xuống hàng.

Vừa xuống khu Thanh Đa (quận Bình Thạnh) hơn 350 chậu bông giấy hai ngày nay, ông Lê Anh Tuấn (huyện Chợ Lách, Bến Tre) cho biết ngày 24 âm lịch sẽ lên thêm một xe nữa, giá bán từ 130.000 - 300.000 đồng/chậu tùy loại.

"Năm nay thời tiết bất ổn nên khó làm, lượng hàng bán ra giảm 30% so với mọi năm. Tuy nhiên chúng tôi vẫn giữ giá bán như vậy vì kinh tế năm nay khó khăn", ông Tuấn nói.

Tại cung đường Phạm Văn Đồng (TP Thủ Đức), hoa mai được các nhà vườn tại TP.HCM tập kết về khá nhiều, một số cây được nhà vườn cho nở sớm để bán cho khách thuê tất niên và khách mua đi Hà Nội .

Ông Nguyễn Hồng Quân, chủ một vườn mai tại Thủ Đức, cho biết khoảng 80% các nhà vườn tại những phường lân cận đã đưa mai ra đường để chào khách.

Lượng mai năm nay tại TP có thể giảm khoảng 10% so với năm ngoái. "Giá bán sẽ tăng nhẹ khoảng 5% vì chi phí đầu vào tăng. Nhưng tùy cung cầu mà giá cả sẽ có thay đổi khi cận Tết", ông Quân nói.

Bán hoa online gặp khó vận chuyển

Ngoài kênh bán truyền thống, nhiều nông dân và thương lái đã tăng livestream bán hoa, giúp người bán và người mua dễ dàng gặp nhau hơn.

Vừa đặt mua hai chậu hoa cúc mâm xôi của một nhà vườn ở Bến Tre với giá 250.000 đồng, ông Nguyễn Văn Quân (tỉnh Bình Phước) cho biết cây được giao qua đơn vị giao nhận nên chỉ mất bốn ngày từ lúc đặt hàng là nhận được nhưng cây bị hư.

"Vận chuyển không khéo nên chậu hoa bị méo, một số cành bị gãy nên tôi đang khiếu nại với nhà vườn và yêu cầu đổi trả như cam kết ban đầu, tuy nhiên hiện vẫn chưa được", ông Quân nói.

Sau khi bán ra lượng lớn hoa cúc mâm xôi dịp Tết bằng cách livestream qua mạng xã hội, đại diện nhà vườn H.Linh (Bến Tre) cho biết đã "khóa sổ" kênh bán này do việc chuyển cận Tết gặp khó.

Đại diện nhà vườn bonsai Vô Ngã (Long An) cho biết cách mua bán này tiện lợi, giảm chi phí trung gian nên giá khá cạnh tranh, tốt cho cả chủ lẫn khách.

Tuy vậy theo vị này, nếu nhà vườn đóng gói không tốt hoặc bên giao nhận ẩu, cây bị hư hỏng thì người bán và người mua phải ngồi lại với nhau để thương thảo, chưa kể trường hợp "bom hàng"... cũng xảy ra.

Trong khi đó, ông Phạm Hoàng Thái Dương - chủ chuỗi cửa hàng Hoa Yêu Thương - cảnh báo rằng xu hướng livestream dù mang lại lợi ích trước mắt nhưng có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho ngành hoa trong dài hạn.

Bởi vai trò quan trọng của các kênh trung gian là kết nối nông dân với thị trường rộng lớn. Khi nông dân tự bán hàng, kênh trung gian sẽ mất đi động lực kinh doanh nên sẽ chuyển sang nhập khẩu hoa, đặc biệt là từ Trung Quốc do lợi nhuận cao hơn.

"Chúng ta phải hiểu rằng kênh trung gian không chỉ là nơi tiêu thụ mà còn là cầu nối quan trọng giữa nông dân và thị trường rộng lớn.

Khi nông dân tự mình thực hiện toàn bộ quá trình từ trồng trọt đến bán hàng, các kênh trung gian sẽ mất dần động lực và lợi nhuận. Hệ quả là thị phần hoa nội địa bị thu hẹp, sức cạnh tranh của hoa nội suy giảm", ông Dương nhấn mạnh.

Một chuyên gia cho rằng nông dân nên tập trung vào chuyên môn hóa sản xuất, cải thiện chất lượng hoa và khoán các khâu đóng gói, vận chuyển cho các đơn vị chuyên nghiệp.

"Chúng ta cần xây dựng chính sách giá minh bạch, phân chia rõ ràng giữa giá bán lẻ, giá bán sỉ cho các cửa hàng hoa và giá bán cho kênh phân phối lớn. Đây không chỉ là cách để duy trì lợi nhuận mà còn tạo sự ổn định cho cả chuỗi giá trị", vị này nói.

Hoa Tết đìu hiu, tiểu thương nóng ruột lo cảnh 'ngồi không'

Chỉ còn chưa đầy 10 ngày nữa là đến Tết cổ truyền, song không khí mua bán tại các điểm kinh doanh hoa Tết vẫn trầm lắng, tiểu thương nhấp nhổm lo cảnh tồn hàng, ế ẩm.