Phóng to

Anh lái chuột ngày ngày rong ruổi...

TT - Nhiều lần rong ruổi ở huyện cù lao biên giới An Phú tôi vẫn thường bắt gặp vài chiếc xe ba gác chất chồng những chiếc lồng đầy chuột đang hối hả chạy. Đó là chuột... vừa nhập từ Campuchia về.

“Bến chuột”... làng Chraythum

Mới 9g sáng, từng chiếc lồng đặt thành hàng thành dãy dưới bóng cây mát rượi đã đầy những chú chuột cơm lông đen mượt mập tròn.

Các thương lái bên VN qua đang đứng đứng, ngồi ngồi chờ đợi, Khánh, một lái chuột mà tôi đã làm quen, vồn vã kéo tay tôi: “Mối đem chuột xuống chưa hết, có người ở xa lắm”. Ngồi uống chưa xong ly nước, tốp xe gắn máy chất đầy cũi đựng chuột sau yên xe trờ tới. Cả xóm nhộn nhạo hẳn lên. Khánh chỉ: “Dân bán chuột người Campuchia đấy...”.

Phóng to

Một góc "bến chuột" làng Chraythum

Noi Đươl - chàng trai miệng luôn cười dễ mến, nhà bên xã Pretxaday - làm nghề mua chuột đã bảy năm, từ khi mới có “bến chuột” này. Thường ngày anh rảo đi mua khắp vùng. Riêng ở xã anh có chín người chuyên đánh bắt chuột đồng bán cho anh. Mỗi ngày anh mua được khoảng trên 160kg.

Một chiếc xe nữa chạy xộc vào, người ngồi trên xe đội mũ bảo hiểm kín mặt. Vài người xúm lại lăng xăng khiêng dỡ, cân, xổ vô lồng... vừa nói: “Anh chàng này tận Pongchnam, cách hơn 150km, còn xa hơn cả Phnom Penh!”. Đó là Cham Rêl.

Cham Rêl cũng có hơn 6.000 cái rập cho hàng chục hộ đánh bắt, một ngày anh đi gần 350km để gom chuột. Ở “bến chuột” này có những mối cung cấp chuột đến từ các nơi xa xôi với những cái tên lạ khó đọc như Takhamau, Kaldau, Pongchnam...

Dọc biên giới, riêng huyện Co Thum, tỉnh Kandal giáp An Phú còn những “bến chuột” khác như ở Pretxabau, Pretchray...; phía tỉnh Takeo giáp với Tịnh Biên, Châu Đốc (An Giang) cũng có nhiều điểm tập kết chuột mà bạn hàng, thương lái VN thường qua lại mua bán. Bên bờ nam kênh Vĩnh Tế đã xuất hiện nhiều xóm sống bằng nghề buôn bán chuột.

Phòng chuột... từ xa

Khánh, năm nay 36 tuổi, quê quán tận Bạc Liêu, đi bộ đội chiến đấu trên chiến trường K đến năm 1991 xuất ngũ trở về, từng làm đủ nghề đủ chỗ... Anh bày cách và cùng vợ chồng người anh buôn bán chuột đồng, bạn hàng các tỉnh tìm đến. Rồi Khánh phát triển mạnh nghề buôn chuột.

Anh tự tổ chức lại việc thu mua, sắp xếp cho bạn hàng đưa đi tiêu thụ... Dần dà cái xóm nhỏ bên con rạch Phù Dật (thuộc ấp Bình Chiến, xã Bình Long, huyện Châu Phú, An Giang) có thêm vài thương lái như chị Phượng, chị Ni... cùng 40 hộ chuyên làm thịt chuột và hàng chục bạn hàng, người bán lẻ hằng ngày đem bỏ mối khắp các chợ từ Châu Đốc đến Long Xuyên.

Vào mùa, mỗi ngày “xóm chuột” này tiếp nhận rồi lột da, xẻ thịt đến 5-6 tấn chuột sống; riêng Khánh đưa về hai xe ba gác với gần 2 tấn... Từ tháng tư trở đi ngày ngày Khánh vượt 60km, lặn lội qua biên giới...

Người dân hai bên bờ kênh Vĩnh Tế, sông Bình Di vẫn chưa quên có những năm khi bên đất bạn thu hoạch lúa xong, từng... binh đoàn chuột vượt biên giới tràn về VN. Người dân “bến chuột” nói vui: “Cũng là cách... phòng thủ từ xa dịch chuột cho quê nhà!”.

Một chủ cơ sở sản xuất rập chuột ở Châu Thành cho biết gần đây mỗi năm xuất được khoảng 200.000 cái rập qua nước bạn. Và thương lái Campuchia thường qua An Giang chắc chắn không chỉ đem về những cái rập chuột, những chiếc đèn soi, bình ăcqui...