Trận chiến kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc bắt đầu?

TS Phạm Đỗ Chí & ThS Phạm Quang Diệu

Phóng to

Thật sự nền kinh tế Mỹ đang phục hồi nhanh chóng hơn là các ẩn dụ bi quan đứng sau các tuyên bố chính trị của Nhà Trắng hay áp lực của các công đoàn trong ngành công nghệ cần cạnh tranh xuất khẩu. GDP của Mỹ tăng trong quí 3 vừa rồi với tỉ lệ cao nhất từ 20 năm qua và chính những con số thống kê lao động cũng cho thấy vấn đề thất nghiệp đang được cải thiện.

Ông Alan Greenspan, chủ tịch Cục Dự trữ liên bang (Fed), người nổi tiếng về tuyên bố dè dặt trong các dự báo kinh tế Mỹ, cách đây hai tuần cũng phải lên tiếng một cách lạc quan về triển vọng phục hồi nhanh và cho là lãi suất ở Mỹ có thể sắp bắt đầu gia tăng từ mức rất thấp hiện tại (thấp nhất từ hơn 40 năm qua).

Về phần TQ, họ cho thấy đã trên đường trở thành con rồng châu Á mới với các tiến bộ kinh tế ấn tượng về độ tăng GDP hằng năm nhờ các cải cách có tính quyết định trong hai thập niên qua về kinh tế, và mới đây với các canh tân hóa thành công về mặt xã hội và ngay cả chính trị như giải quyết tham nhũng, nâng cao vai trò khu vực và toàn cầu của mình.

Các thành công kinh tế của TQ nổi bật nhất trong khu vực công nghiệp, từ may mặc, đồ chơi đến những bộ máy vi tính và đầu tư vào chế tạo ôtô và lĩnh vực công nghệ cao, đánh dấu một kỷ nguyên mới trong sức cạnh tranh xuất khẩu của TQ. Nhờ thế họ đã thành công hằng năm trong các dư thừa cả tài khoản vãng lai và tài khoản vốn đầu tư nước ngoài, tạo được khối dự trữ ngoại hối lớn gần 400 tỉ USD, tăng 135 tỉ USD trong 18 tháng qua. Khiến các chuyên gia nêu nhận định là giá trị của tiền nhân dân tệ (yuan) được định giá thấp hơn giá trị thực khoảng 15-25%.

Thật sự, một cách công bình, sức cạnh tranh xuất khẩu của TQ không chỉ đơn thuần dựa vào tỉ giá thấp. Quan trọng nhất là TQ đang nhanh chóng tự do hóa môi trường đầu tư trực tiếp nước ngoài và áp dụng hiệu quả các yếu tố cạnh tranh mới làm giảm giá thành sản xuất của họ như khuyến khích lực lượng lao động của TQ theo hướng tri thức để có thu nhập cao, tái phân bổ nguồn lực và mạng lưới cung cấp một cách hiệu quả hơn.

Trong ngắn hạn, có lẽ TQ sẽ không nhường nhịn áp lực của Mỹ để tăng tỉ giá tiền yuan ngay lúc này. Vì vậy đồng đôla vẫn đứng ở mức 8,3 yuan/USD. Nhưng theo dự đoán của một số chuyên gia quốc tế, có thể TQ sẽ chấp nhận thay đổi tỉ giá từ từ, và lúc đó sẽ còn làm đồng đôla yếu thêm nữa so với đồng euro và các đồng tiền mạnh châu Á, và sẽ còn gây ảnh hưởng mạnh thêm cho giá vàng quốc tế. Phải chăng đây mới là yếu tố căn bản khiến giá vàng vụt tăng trong tuần này, chứ không phải do các biến động chính trị hay quân sự thế giới hay sự vụt tăng tỉ lệ lạm phát của các nước công nghệ như các yếu tố truyền thống làm mọi người đổ xô đi mua vàng để giữ của?