Ngày 13-5, phiên tòa xét xử ông Nguyễn Linh Ngọc (cựu thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường) cùng 26 người trong vụ án xảy ra tại Công ty Thái Dương và các đơn vị khác, liên quan vụ khai thác trái phép đất hiếm ở Yên Bái, buôn lậu sang Trung Quốc, tiếp tục phần xét hỏi.

Trong vụ án này, cựu thứ trưởng bị cáo buộc ký giấy phép cho Công ty Thái Dương khi doanh nghiệp chưa đủ điều kiện. Tại tòa cựu thứ trưởng khẳng định không được hưởng lợi gì từ Đoàn Văn Huấn, chủ tịch Công ty Thái Dương.

Trong khi đó cấp dưới của ông Ngọc, cựu tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thuấn khai quá trình giúp Công ty Thái Dương xin giấy phép, được Đoàn Văn Huấn đến phòng làm việc "cảm ơn" 500 triệu đồng.

Cựu tổng cục trưởng nói "do chủ quan không xem kỹ hồ sơ"

Theo cáo buộc, dù hồ sơ của Công ty Thái Dương không đủ điều kiện nhưng khi thẩm định, ông Nguyễn Văn Thuấn, khi đó là tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản (Bộ Tài nguyên và Môi trường), cùng một số cán bộ thuộc đơn vị này vẫn nhận xét là "đủ điều kiện".

Từ căn cứ trên, ông Nguyễn Linh Ngọc, với tư cách thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, đã ký cấp giấy phép khai thác khoáng sản cho Công ty Thái Dương.

Sau khi được cấp phép, ông Đoàn Văn Huấn (chủ tịch Công ty Thái Dương) đã chỉ đạo nhân viên tổ chức khai thác hàng ngàn tấn quặng đất hiếm và quặng sắt, với tổng giá trị hơn 864 tỉ đồng, trong đó đã tiêu thụ số quặng trị giá hơn 763 tỉ đồng.

Khai tại tòa, ông Thuấn cho biết năm 2013, Công ty Thái Dương nộp hồ sơ cấp phép khai thác mỏ đất hiếm, sử dụng bộ hồ sơ đã từng nộp trước đó vào năm 2011.

Theo quy định, hồ sơ của doanh nghiệp phải được thẩm định lại, tuy nhiên ông Thuấn cùng cấp dưới không làm theo.

"Lúc đó anh em trình lên, bị cáo thấy đầy đủ theo quy định nên không kiểm tra, đọc dự thảo giấy phép thì ký tờ trình luôn”, ông Thuấn khai.

Phân trần về sai phạm của mình, cựu tổng cục trưởng đưa ra hai lý do. Thứ nhất, vào năm 2012, ông Thuấn từng làm việc với một công ty ở Nhật Bản đang muốn hợp tác với Công ty Thái Dương về khai thác đất hiếm.

Cựu tổng cục trưởng biện minh rằng do "hy vọng doanh nghiệp Nhật Bản với công nghệ tiên tiến sớm vào Việt Nam thúc đẩy hợp tác nên chủ quan, không xem kỹ hồ sơ đã duyệt".

Lý do thứ hai, ông Thuấn nói giai đoạn này bị cáo đang tập trung đề xuất một dự thảo khác nên "chểnh mảng một số công việc, trong đó có cấp phép khai thác”.

"Bị cáo mở túi hoa quả ra thì thấy 500 triệu"

Tiếp tục trả lời thẩm vấn, cựu tổng cục trưởng khai có quen chủ tịch Công ty Thái Dương Đoàn Văn Huấn khi tham gia họp hội đồng khoáng sản, thăm dò… để xem xét cấp phép đối với mỏ đất hiếm Yên Phú.

“Bị cáo Huấn có gặp gỡ, nhờ vả gì để được cấp giấy phép không?”, chủ tọa hỏi.

Ông Thuấn khẳng định "bị cáo luôn làm việc theo quy định" và không được chủ Công ty Thái Dương nhờ vả gì.

Tuy nhiên, cựu tổng cục trưởng thừa nhận vào tháng 7-2013, khi được văn phòng tổ chức sinh nhật cho bị cáo thì ông Huấn có đến tham dự. Thời điểm này sau khi Công ty Thái Dương được cấp giấy phép.

"Ông Huấn đến có tặng một bó hoa và một túi hoa quả. Khi về bị cáo mở túi hoa quả ra thì thấy phong bì 500 triệu đồng. Bị cáo giật mình gọi lại cho anh Huấn ngay nhưng anh không nghe máy nên không trả lại được", cựu tổng cục trưởng khai.

Tiếp tục khai, ông Thuấn nói sau một thời gian thì "quên bẵng đi" số tiền trên. Đến khi làm việc với cơ quan điều tra "bị cáo đã khai ngay" và nộp lại số tiền 500 triệu trên.

“Đến giờ, bị cáo có thừa nhận mình sai?”, chủ tọa tiếp tục hỏi. Ông Thuấn thừa nhận “chắc chắn là sai”.

Cựu tổng cục trưởng thừa nhận hồ sơ của Công ty Thái Dương chưa đủ điều kiện, thiếu nhiều giấy tờ nhưng vẫn được ông trình lên để lãnh đạo bộ ký giấy phép.

Người trình hồ sơ của doanh nghiệp lên cho ông Thuấn là bị cáo Hoàng Văn Khoa, cựu vụ trưởng Vụ Khoáng sản.

Trả lời thẩm vấn, ông Khoa biện minh "không theo dõi từ đầu" mà hồ sơ của Công ty Thái Dương thuộc rất nhiều hồ sơ tồn đọng được giao giải quyết khi ông làm vụ trưởng. Hồ sơ được cấp dưới trình lên và nói đã đủ điều kiện.

Ông Khoa thừa nhận khi xem xét hồ sơ đã thấy có vấn đề nhưng "không phải người theo từ đầu nên không đủ tự tin nói ra các thiếu sót đó mà ký ngay".

"Không đủ tự tin sao còn ký?", chủ tọa truy vấn. Ngập ngừng một lúc rồi ông Khoa nói "đó là điều bị cáo rất dằn vặt, đau xót".

Phiên tòa đang tiếp tục phần thẩm vấn.

Cựu thứ trưởng hầu tòa trong vụ án Công ty Thái Dương khai thác đất hiếm bán sang Trung Quốc

Ông Nguyễn Linh Ngọc, cựu thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, bị đưa ra xét xử trong phiên tòa dự kiến diễn ra 10 ngày, với cáo buộc tạo điều kiện cho Công ty Thái Dương khai thác trái phép đất hiếm.