Các chuyên gia cảnh báo ung thư tuyến giáp thể nhú hầu hết chỉ cần theo dõi thay vì vội vàng mổ.

Tử vong vì được chẩn đoán ung thư tuyến giáp quá sớm

Chị T. T. K. C. (43 tuổi, ngụ TP.HCM) được phát hiện nhân giáp có vấn đề sau một lần kiểm tra sức khỏe tổng quát. Sau đó chị đề nghị làm sinh thiết và được xác định ung thư tuyến giáp dạng nhú, hạt giáp có kích thước 4x4mm.

Lo lắng, chị tìm đến một bệnh viện để khám và điều trị. Bác sĩ chẩn đoán chị bị ung thư tuyến giáp, dự kiến mổ nội soi cắt thùy. Đến ngày phẫu thuật, khi bác sĩ vừa bắt đầu gây mê, không may bệnh nhân đột ngột bị ngưng tim ngưng thở, hồi sức cấp cứu nhưng không qua khỏi. Theo bác sĩ, nguyên nhân tử vong là do bệnh nhân bị sốc thuốc khi gây mê.

Anh N.H.P. (ngụ huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam) cho biết hơn hai năm trước, trong một lần kiểm tra sức khỏe định kỳ theo gói khám của công ty, anh được phát hiện có nhân tuyến giáp 4mm và được kết luận mắc ung thư tuyến giáp thể nhú, chỉ định cắt toàn bộ tuyến giáp.

Khi đã mổ xong, anh mới tìm hiểu thêm và biết mình không cần thiết phải mổ, hoặc nếu mổ cũng chỉ cần cắt một bên tuyến giáp. "Hiện tôi phải uống hormone tuyến giáp suốt đời, thực sự rất bất tiện", anh chia sẻ. 

Anh P. cũng cho biết trong công ty anh hiện có rất nhiều người khi siêu âm tuyến giáp trong gói khám sức khỏe cũng được phát hiện ung thư, khiến họ rất hoang mang.

TS Đặng Huy Quốc Thịnh - chủ tịch Hội Y học chăm sóc giảm nhẹ Việt Nam, nguyên phó giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM - cho rằng trường hợp bệnh nhân tử vong ở trên rất đáng tiếc. Chỉ định mổ là không sai, nhưng nếu bệnh nhân không được chẩn đoán ra ung thư quá sớm và mổ như vậy thì có khi bệnh nhân vẫn sống khỏe lâu dài.

Theo Hội Tuyến giáp Mỹ (ATA), nếu tình cờ siêu âm thấy có hạt giáp nghi ngờ ung thư thì chỉ nên sinh thiết nếu hạt này lớn hơn 1cm. Thậm chí có khuyến cáo lớn hơn 1,5cm thì mới cần lấy kim chích thử xem có phải là bệnh ung thư tuyến giáp không. Khi có kết quả là ung thư thì mới điều trị.

"Siêu âm là một phương tiện chẩn đoán vô hại, rẻ tiền. Siêu âm vùng tuyến giáp cũng đơn giản nhẹ nhàng nhưng không vì thế mà làm tràn lan vì vừa tốn kém vừa tạo tâm lý lo lắng cho người bệnh, thậm chí cho sinh thiết và điều trị khi chưa cần thiết.

Ở nước ngoài không có hướng dẫn siêu âm tầm soát ung thư tuyến giáp, chỉ nên siêu âm tuyến giáp cho những ai có những triệu chứng liên quan đến bệnh lý tuyến giáp như sờ thấy cục cứng hoặc thấy sưng đau ở vùng cổ, tuyến giáp hoặc nuốt bị nghẹn, vướng, hoặc sụt ký nhanh...", ông Thịnh nhấn mạnh.

Phát hiện sớm ung thư tuyến giáp và điều trị không làm thay đổi số ca tử vong do ung thư tuyến giáp. Chính vì vậy giới y học nhiều nước khuyến cáo không tầm soát ung thư tuyến giáp dù siêu âm tuyến giáp là vô hại. Nếu siêu âm dễ phát hiện một "hạt" hay "nhân" sẽ dễ khiến bệnh nhân lo lắng và dễ dẫn đến sinh thiết, điều trị khi chưa cần thiết.

Cũng theo TS Thịnh, hiện nay một vài bệnh viện tại TP.HCM làm khá chuẩn. Trên phiếu mô tả kết quả siêu âm, ở phần ghi chú đã "thuyết minh" luôn cho bệnh nhân hiểu rõ khi nhận kết quả siêu âm. Giải thích ý nghĩa của thuật ngữ TIRADS 2, 3,4... là như thế nào, khi nào mới cần chọc kim, sinh thiết tế bào.

Điều này giúp các bác sĩ lâm sàng cân nhắc khi cho chỉ định chọc sinh thiết, và về phía bệnh nhân cũng có thể hiểu tương đối khi nào cần làm sinh thiết.

90% loại ung thư tuyến giáp tiên lượng rất tốt

PGS.TS Nguyễn Anh Khôi, trưởng khoa ngoại đầu cổ hàm mặt Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, cho hay những khuyến cáo mới nhất khi hạt giáp dưới 1cm, không đe dọa xấm lấn vào vị trí quan trọng như thần kinh, khí quản, các mạch máu lớn... thì chỉ cần theo dõi, chưa cần phẫu thuật.

90% loại ung thư tuyến giáp có tiên lượng rất tốt. Nghiên cứu ở Nhật trên hàng ngàn bệnh nhân cho thấy chỉ có khoảng 10% các trường hợp mới có các hạt giáp tăng kích thước. Vì vậy, với những người có hạt giáp dưới 1cm, không nên quá lo lắng, căng thẳng và nên nghe theo tư vấn của bác sĩ, không nên gây áp lực cho bác sĩ phải mổ.

Với bất kỳ một phẫu thuật trên cơ thể đều có thể để lại những biến chứng, di chứng. Ngay cả những trường hợp không để lại biến chứng, thì khi mổ nội soi cũng để lại sẹo trên nách - vú nếu mổ qua ngả nách - vú, chỉ không có sẹo nếu mổ qua đường miệng. 

Đối với trường hợp phải cắt một thùy tuyến giáp, hoặc cả tuyến giáp, bệnh nhân sẽ bị suy giáp và phải uống thuốc cung cấp hormon tuyến giáp suốt đời.

Nghiêm trọng hơn, 5-7% số bệnh nhân ung thư tuyến giáp được phẫu thuật sẽ ảnh hưởng đến thần kinh quặt ngược thanh quản nên giọng không thể lên quá cao, nếu là ca sĩ sẽ không hát tiếp được nữa. Trong những bệnh nhân bị tổn thương tuyến cận giáp, có bệnh nhân bị hạ canxi máu phải bổ sung canxi suốt đời.

Hiện không có quốc gia nào trên thế giới khuyến cáo tầm soát ung thư tuyến giáp mà chỉ khuyến cáo tầm soát cho những trường hợp đặc biệt như trẻ bị nhiễm phóng xạ trước 5 tuổi (trường hợp này rất hiếm).

Những người có bố hoặc mẹ hoặc anh chị em ruột bị ung thư tuyến giáp dạng tủy mới cần tầm soát, tuy nhiên dạng này cũng rất hiếm gặp. 

Ung thư tuyến giáp dạng nhú có một số ít trường hợp liên quan đến gia đình, tuy nhiên phải có 3 người trong gia đình mắc bệnh ung thư tuyến giáp mới cần đi tầm soát. Còn những trường hợp bình thường không phải đi tầm soát, chỉ khi có triệu chứng như có một cục trên cổ mới cần đi khám, tầm soát…

Hạt giáp xíu xiu cũng mổ, điều trị ung thư tuyến giáp đang... quá lố

Theo số liệu mới nhất từ Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, bệnh ung thư tuyến giáp vượt lên dẫn đầu các bệnh ung thư.