Màn đối đầu công khai

Chỉ trong 48 tiếng đồng hồ, mối quan hệ giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky đã leo thang thành cuộc đối đầu công khai, khi ông Trump gọi ông Zelensky là "nhà độc tài không thông qua bầu cử" trên nền tảng mạng xã hội Truth Social của mình vào đêm 19-2.

Trong bài đăng, ông Trump đã cáo buộc Ukraine ép Mỹ phải tham gia vào một cuộc chiến không thể thắng, thậm chí cảnh báo nhà lãnh đạo Kiev nên hành động nhanh hơn, nếu không sẽ chẳng còn đất nước nào nữa.

Dòng trạng thái của ông Trump được cho là đáp trả những tuyên bố được ông Zelenksy đưa ra trong buổi họp báo diễn ra vào cùng ngày 19-2, khi nói ông Trump đang "sống trong lưới thông tin ngụy tạo của Nga", và mong muốn đội ngũ của ông Trump nắm "nhiều sự thật hơn" về Ukraine.

Kể từ khi cuộc hội đàm giữa hai phái đoàn ngoại giao cấp cao của Mỹ và Nga diễn ra ở Saudi Arabia tối 17-2 theo giờ Mỹ (18-2 theo giờ Saudi Arabia) trong nỗ lực chấm dứt xung đột Matxcơva - Kiev mà không có Ukraine, ông Zelensky nhiều khả năng đã bắt đầu cảm thấy bất an về việc liệu Mỹ có thay đổi lập trường trong việc viện trợ Ukraine, hay chiến lược ngoại giao của Mỹ đối với cuộc xung đột Nga - Ukraine sẽ có những biến động mới nào.

Chính từ thời điểm này, căng thẳng giữa ông và Tổng thống Trump bắt đầu leo thang, lên đến đỉnh điểm vào đêm 19-2 (giờ Mỹ) với màn đáp trả của ông Trump, đánh dấu 48 giờ làm thay đổi mối quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo. 

Lời chỉ trích gay gắt không chỉ phản ánh thái độ hoài nghi từ lâu của ông Trump đối với nhà lãnh đạo Ukraine, mà còn cho thấy sự thay đổi đáng kể trong cách tiếp cận của chính quyền Mỹ đối với cuộc xung đột giữa Matxcơva và Kiev so với trước đây.

Chỉ trích cả chính quyền ông Biden

Theo Đài CNN, những chỉ trích của ông Trump nhắm đến ông Zelensky không khác gì việc lặp lại quan điểm mỉa mai của Matxcơva với Kiev, đặc biệt khi Ukraine đã ban bố thiết quân luật kể từ khi xung đột với Nga nổ ra khiến các cuộc bầu cử bị hoãn lại. Nhiệm kỳ của ông Zelensky đáng lẽ đã kết thúc vào tháng 5-2024.

Không khó để nhiều người nhận ra ông Trump vốn đã có thái độ không mấy tích cực với nhà lãnh đạo Ukraine kể từ trước khi nhậm chức.

Suốt nhiều năm, ông Trump đã nhìn nhận ông Zelensky một cách đầy hoài nghi, đặt câu hỏi về các quyết định của ông ấy. Thậm chí ông Trump còn bị cáo buộc đã gây áp lực buộc nhà lãnh đạo Ukraine điều tra đối thủ chính trị Joe Biden.

Không chỉ chỉ trích ông Zelensky, Tổng thống Donald Trump còn nhắm đến cả chính quyền của cựu tổng thống Joe Biden, cho rằng ông Biden đã cho phép Ukraine được "hưởng lợi" từ sự hỗ trợ của Mỹ.

"Nếu chính quyền (ông Biden) tại vị thêm một năm nữa thì đã có Thế chiến thứ ba nổ ra rồi, nhưng điều đó sẽ không xảy ra vào bây giờ", ông Trump tuyên bố.

Nhiều đồng minh của ông Trump cho rằng người đứng đầu Ukraine lẽ ra phải đoán trước được cơn thịnh nộ của ông Trump khi có những chỉ trích nhắm thẳng vào nhà lãnh đạo Mỹ.

"Nếu ông Zelensky nghĩ có thể thay đổi suy nghĩ của tổng thống bằng cách chỉ trích ông ấy trên truyền thông công khai như vậy - bất kỳ ai hiểu rõ tổng thống đều sẽ nói rằng đó là cách xử lý tồi tệ khi đối phó với chính quyền này", Phó tổng thống Mỹ JD Vance trả lời báo Daily Mail hôm 19-2.

Liệu có phải là nước cờ chính trị?

Những lời chỉ trích mạnh mẽ của Tổng thống Trump đối với ông Zelensky đã khiến dư luận đặt câu hỏi liệu ông Trump có đang thực sự tìm cách chấm dứt cuộc chiến, hay chỉ là đòn "tung hỏa mù" nhằm gây áp lực lên các đồng minh châu Âu để tăng cường hỗ trợ cho Ukraine.

Nhiều người ủng hộ ông Trump tin đây là một phần trong chiến lược lớn hơn của vị tổng thống Mỹ, nhằm buộc châu Âu phải chia sẻ gánh nặng tài chính và quân sự với Washington. 

Thực tế ngay sau các tuyên bố của ông Trump, Đan Mạch đã cam kết tăng chi tiêu quốc phòng - điều mà một cố vấn của ông Trump coi là "thắng lợi lớn".

Tuy nhiên, cách tiếp cận này cũng đặt ra nhiều rủi ro, Đài CNN nhận định.

Nếu ông Trump muốn đàm phán hòa bình với Nga, rõ ràng ông sẽ cần sự hợp tác từ nhà lãnh đạo Ukraine - người hiện đang phản đối bất kỳ thỏa thuận nào có lợi cho phía Nga. 

Bên cạnh đó, để giữ lời hứa không đưa quân Mỹ vào cuộc xung đột, ông Trump cũng cần tới sự tham gia của các đồng minh châu Âu trong việc triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình.

Mặc dù ông Trump khẳng định mục tiêu duy nhất của ông là kết thúc cuộc chiến kéo dài ba năm này, nhưng việc ông chỉ trích Tổng thống Zelensky công khai và thể hiện sự ủng hộ gián tiếp đối với luận điệu của Nga khiến nhiều người hoài nghi về ý định thực sự của ông, cho rằng Washington dường như đang xa rời các đồng minh truyền thống ở châu Âu và xích lại gần hơn với Điện Kremlin.

Rõ ràng một điều rằng quan điểm của ông Trump về cuộc xung đột Nga - Ukraine không chỉ thể hiện cách tiếp cận khác biệt so với chính quyền ông Biden, mà còn đang định hình lại chính sách đối ngoại của Mỹ.

Với tham vọng làm người hòa giải duy nhất giữa Nga và Ukraine, ông Trump đang tạo ra những thay đổi đáng kể trong mối quan hệ giữa Mỹ và các đồng minh châu Âu. Tuy nhiên, liệu chiến lược này có thực sự mang lại hòa bình, hay chỉ là nước cờ chính trị nhằm củng cố vị thế của ông Trump trong nước, vẫn là câu hỏi còn bỏ ngỏ.

Ông Medvedev: Tổng thống Trump đúng 200% khi gọi ông Zelensky là 'kẻ độc tài'

Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cho rằng Tổng thống Trump hoàn toàn đúng khi gọi ông Zelensky là 'kẻ độc tài không thông qua bầu cử'.