Theo báo cáo của Cơ quan Phát triển công nghệ vũ trụ và tin học địa lý Thái Lan (GISTDA), tính đến sáng 3-2, 57 trong tổng số 77 tỉnh của Thái Lan đang đối mặt với ô nhiễm bụi mịn siêu nhỏ vượt mức an toàn. 

Trong vài tuần qua, nồng độ bụi mịn (PM2.5) tại quốc gia này liên tục ở mức nguy hiểm, vượt qua tiêu chuẩn an toàn do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đưa ra. WHO đã xếp PM2.5 vào nhóm chất gây ung thư.

Nhà hàng, trường học không bụi

Để giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí và bụi mịn, Chính phủ Thái Lan đã liên tục triển khai nhiều sáng kiến nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí và tạo ra môi trường sống trong lành hơn cho người dân.

Báo Straits Times ngày 3-2 dẫn lời một quan chức cấp cao Thái Lan cho biết Cục Y tế nước này đang có kế hoạch trong vòng ba tháng tới sẽ tăng số lượng nhà hàng có phòng ngăn bụi lên 20.000 trên toàn quốc, như một phần trong sáng kiến xây dựng không gian chống bụi tại các khu vực công cộng ở xứ sở chùa vàng. Hiện tại có 234 nhà hàng ở chín tỉnh Thái Lan đã hoạt động theo mô hình này khi có phòng chống bụi riêng cho những khách hàng gặp vấn đề về sức khỏe.

Tiến sĩ Thiti Sawaengtham, phó giám đốc Cục Y tế, khẳng định cơ quan này đã yêu cầu và sẽ đảm bảo rằng tất cả các bệnh viện tỉnh và bệnh viện đa khoa ở Thái Lan đều có các cơ sở chống bụi cho bệnh nhân. 

Hiện các cơ sở y tế địa phương cũng được vận động thiết lập các phòng ngăn bụi. Cục cũng đã triển khai các chiến dịch kêu gọi các nhà trẻ và trường học trang bị cơ sở vật chất chống bụi cho trẻ em và học sinh.

Để đối phó với tình trạng ô nhiễm không khí gia tăng trong mùa đông, chính quyền thủ đô Bangkok đã triển khai dự án "Lớp học không bụi" như một sáng kiến nhằm cung cấp không gian học tập an toàn hơn và giáo dục học sinh về ô nhiễm PM2.5. Các hạt bụi PM2.5 có kích thước nhỏ hơn sợi tóc, có thể xâm nhập sâu vào cơ thể con người và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các cơ quan nội tạng, đặc biệt ở phổi.

Vào năm 2025, tất cả các trường học sẽ hoàn thành việc nâng cấp các khu vực an toàn với phòng học có điều hòa và máy lọc không khí. Tính đến nay đã có 744 lớp mẫu giáo được nâng cấp, và phần còn lại sẽ được hoàn thiện vào cuối năm nay.

Chính quyền Thái Lan cũng kêu gọi thực hiện các biện pháp hỗ trợ năng lượng sạch, tạo ra các khu vực không ô nhiễm gần trường học và cơ sở y tế, thiết lập hệ thống giám sát chất lượng không khí và công khai dữ liệu về ô nhiễm không khí để bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà đặc biệt là trẻ em.

Bài học miễn phí giao thông công cộng

Với những sáng kiến gần đây, Thái Lan đang nỗ lực mạnh mẽ hơn bao giờ hết để cải thiện chất lượng không khí, vốn là vấn đề kéo dài nhiều năm tại xứ sở chùa vàng.

Tuy nhiên quốc gia này cần thận trọng khi triển khai các biện pháp trên, đặc biệt là khi Chính phủ Thái Lan trước đó phải đối mặt với phản ứng mạnh mẽ từ dư luận sau khi miễn phí phương tiện giao thông công cộng trên toàn quốc trong bảy ngày kể từ 25-1 như một phần trong các biện pháp giúp giảm ô nhiễm không khí.

Mặc dù chính sách này có vẻ như là một giải pháp chủ động nhưng thực tế đó là một biện pháp thiếu suy nghĩ và lãng phí, không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của cuộc khủng hoảng bụi mịn, báo Bangkok Post nhận định ngày 27-1.

Nhiều chuyên gia, trong đó có nhà sinh học Jessada Denduangboripant từ Đại học Chulalongkorn, đã chỉ trích rằng số tiền 140 triệu baht (4,11 triệu USD) tiêu tốn cho chính sách này có thể được sử dụng hiệu quả hơn để giải quyết nguyên nhân gốc rễ của ô nhiễm như đầu tư vào máy lọc không khí cho các trường học hoặc áp dụng các quy định về phát thải nghiêm ngặt.

Bên cạnh đó, báo Bangkok Post cũng đánh giá chính sách này là một phản ứng vội vàng nhằm làm hài lòng công chúng và tạo hình ảnh chính phủ đang cố gắng hành động vì người dân nhưng lại thiếu sự suy nghĩ thấu đáo khi nó gần như không có tác dụng đáng kể trong việc giải quyết vấn đề ô nhiễm PM2.5 lâu dài. 

Các chỉ trích cho rằng sáng kiến này chỉ là một động thái đánh bóng hình ảnh của Chính phủ Thái Lan, chứ không phải là một giải pháp thực sự hiệu quả.

Giải quyết cuộc khủng hoảng PM2.5 ở Bangkok đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện, bao gồm các quy định chặt chẽ hơn về khí thải, đầu tư vào năng lượng sạch, cải thiện quy hoạch đô thị và nâng cấp cơ sở hạ tầng cũng như dịch vụ giao thông công cộng. 

WHO và các tổ chức bảo vệ môi trường trên thế giới đều đánh giá cao những nỗ lực của Thái Lan trong việc giảm thiểu ô nhiễm không khí nhưng cũng nhấn mạnh rằng quốc gia này cần phải duy trì và tăng cường các sáng kiến có tính bền vững và lâu dài hơn.

Thái Lan lắp đặt máy lọc không khí ở thủ đô Bangkok để giảm bụi mịn

Hải quân Hoàng gia Thái Lan cho biết các máy lọc không khí được đặt ở 13 khu vực của thủ đô Bangkok, nơi có mức độ ô nhiễm không khí cao, mỗi máy lọc được 5m3 không khí mỗi giây.