Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong - Ảnh: GIA HÂN
Sáng 8-5, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày Quốc hội tờ trình dự án Luật Thanh tra (sửa đổi).
Lược bỏ 54 điều
Ông Phong cho biết quan điểm sửa đổi, bổ sung luật lần này sẽ kế thừa và đổi mới quá trình sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra theo hướng tập trung, thống nhất, tinh gọn về một đầu mối theo 2 cấp Trung ương và địa phương.
Khắc phục những bất cập, hạn chế, chồng chéo, trùng lắp trong tổ chức, hoạt động của các cơ quan thanh tra hiện nay.
Dự luật thanh tra sửa đổi gồm 9 chương và 64 điều, trong đó có 30 điều kế thừa luật hiện hành. So với luật hiện hành, dự thảo luật lược bỏ 54 điều.
Theo đó, lược bỏ quy định về thanh tra cấp bộ, tổng cục, cục thuộc bộ; cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, thanh tra sở, thanh tra huyện, tổ chức và hoạt động của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành…
Nội dung lược bỏ này, theo ông Phong, để thực hiện đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả theo kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Tổng Thanh tra Chính phủ cho hay dự thảo luật đã sửa đổi, hoàn thiện một số nội dung để thực hiện đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra.
Cụ thể, quy định các cơ quan thanh tra gồm: Thanh tra Chính phủ; Thanh tra tỉnh, TP trực thuộc trung ương; Cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Thanh tra Cơ yếu; Cơ quan thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Các quy định về trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước trong thực hiện kết luận thanh tra; căn cứ ban hành quyết định thanh tra, thẩm định dự thảo kết luận thanh tra, ban hành kết luận thanh tra… cũng được sửa đổi, bổ sung.
Bổ sung nhiệm vụ thanh tra
Đáng chú ý, dự thảo luật quy định thống nhất một hoạt động thanh tra, không phân biệt thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành như trong luật hiện hành.
Theo đó, thanh tra là hoạt động xem xét, đánh giá, kết luận, kiến nghị xử lý của cơ quan thanh tra đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.
Ông Phong cho hay sau khi sắp xếp lại hệ thống cơ quan thanh tra, Thanh tra Chính phủ tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ của 12 thanh tra cấp bộ.
Thanh tra tỉnh tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ của thanh tra cấp huyện, cấp sở. Vì vậy, dự thảo luật bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn cho Thanh tra Chính phủ, thanh tra tỉnh.
Theo đó, Thanh tra Chính phủ dự kiến bổ sung nhiệm vụ thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc quyền quản lý của bộ đối với bộ không có thanh tra; thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của bộ không có thanh tra.
Thanh tra tỉnh sẽ thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị, cá nhân thuộc sở và UBND các cấp; thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của các sở.
Quyền hạn của Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh rộng hơn
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết đa số ý kiến trong ủy ban tán thành với cách quy định của dự luật vì vừa bảo đảm thể chế hóa tinh thần kết luận 134 của Trung ương, vừa quy định khái quát phù hợp với yêu cầu đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, phù hợp với thực tiễn tổ chức các cơ quan thanh tra nêu trên.
Đồng thời bao quát được cả trường hợp điều ước quốc tế mà sau này Nhà nước ta ký kết hoặc tham gia có phát sinh yêu cầu thành lập cơ quan thanh tra.
Về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh, ông Tùng cho hay các quy định trong dự luật phù hợp.
Theo yêu cầu sắp xếp, tinh gọn hệ thống cơ quan thanh tra, do không còn thanh tra bộ nên mọi việc cần thanh tra thuộc lĩnh vực quản lý của bộ đều thuộc thẩm quyền thanh tra của Thanh tra Chính phủ.
Đối với thanh tra tỉnh, luật hiện nay quy định ở một số sở chuyên môn và UBND cấp huyện có tổ chức cơ quan thanh tra nên thanh tra tỉnh cần phải giúp UBND cấp tỉnh thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về công tác thanh tra.
Nay sửa đổi luật dự kiến ở mỗi tỉnh chỉ còn duy nhất một cơ quan thanh tra chính là thanh tra tỉnh nên không còn yêu cầu quản lý nhà nước về công tác thanh tra nữa.
Do đó ủy ban đề nghị rà soát các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra Chính phủ và vị trí, chức năng của thanh tra tỉnh trong dự thảo luật để chỉnh lý, hoàn thiện bảo đảm đồng bộ, bám sát kết luận, chỉ đạo của Đảng và yêu cầu đổi mới về mô hình tổ chức của các cơ quan thanh tra sau sắp xếp.
BÌNH LUẬN HAY