Viện Vi rút học Vũ Hán ở tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc trong ảnh chụp vào tháng 2-2021 - Ảnh: REUTERS
Ngày 12-3, hai tờ báo của Đức là Die Zeit và Sueddeutscher Zeitung đưa tin Cơ quan tình báo liên bang Đức (BND) vào năm 2020 đã ước tính có tới 80-90% khả năng vi rút gây bệnh COVID-19 vô tình bị rò rỉ từ Viện Vi rút học Vũ Hán của Trung Quốc.
Theo báo cáo chung của hai tờ báo này, BND có được thông tin cho thấy viện nghiên cứu này đã tiến hành các thí nghiệm "tăng chức năng" (gain-of-function), trong đó vi rút được biến đổi để trở nên dễ lây nhiễm hơn nhằm phục vụ mục đích nghiên cứu.
Ngoài ra cũng có các dấu hiệu cho thấy nhiều vi phạm về quy định đảm bảo an toàn đã xảy ra tại viện này.
Đánh giá của cơ quan tình báo Đức được đưa ra dựa trên hoạt động tình báo có mật danh "Saaremaa" cũng như dữ liệu công khai. Hoạt động này đã được văn phòng của Thủ tướng Đức Angela Merkel ủy quyền vào thời điểm đó, nhưng các thông tin chưa bao giờ được công bố thời gian qua.
Theo Hãng tin Reuters, BND hiện không lên tiếng. Khi được hỏi về báo cáo trên trong họp báo, Thủ tướng Đức Olaf Scholz cũng từ chối bình luận.
Truyền thông Đức cho biết đánh giá nói trên đã được chia sẻ với Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA) vào mùa thu năm 2024.
Tháng 1 năm nay, một phát ngôn viên của CIA nói rằng cơ quan này đánh giá vi rút gây bệnh COVID-19 có nhiều khả năng bắt nguồn từ phòng thí nghiệm hơn là từ thiên nhiên.
Chính phủ Trung Quốc cho biết họ ủng hộ và cũng đã tham gia vào nghiên cứu để xác định nguồn gốc COVID-19, nhưng cáo buộc Washington chính trị hóa vấn đề này, đặc biệt là vì nỗ lực điều tra do các cơ quan tình báo Mỹ tiến hành.
Tháng trước, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố Viện Vi rút học Vũ Hán chưa bao giờ thực hiện bất kỳ nghiên cứu "tăng chức năng" nào trên vi rút corona, và rằng viện này không liên quan đến việc tạo ra hoặc làm rò rỉ vi rút gây bệnh COVID-19.
Trung Quốc nói gì về nguồn gốc COVID-19?
Nghiên cứu "tăng chức năng" vốn gây tranh cãi. Đây là phương pháp liên quan đến việc chỉnh sửa vi rút để khiến chúng có khả năng lây nhiễm mạnh hơn, với mục tiêu cuối cùng là nghiên cứu và hiểu rõ hơn về tác động tiềm tàng của vi rút đối với con người.
Ngày 2-12-2024, cuộc điều tra kéo dài hai năm của các nghị sĩ Mỹ đã đi tới kết luận: vi rút gây bệnh COVID-19 khiến hàng triệu người chết trên toàn cầu khả năng đã rò rỉ từ phòng thí nghiệm ở Trung Quốc. Báo cáo dài 520 trang lúc đó do Tiểu ban đặc biệt về đại dịch COVID-19 của Hạ viện Mỹ đưa ra.
Để củng cố giả thuyết "rò rỉ từ phòng thí nghiệm", tiểu ban này cho biết vi rút gây bệnh COVID-19 "có đặc điểm sinh học vốn không được tìm thấy trong tự nhiên".
Họ lưu ý Viện Vi rút học Vũ Hán "có lịch sử tiến hành nghiên cứu tăng chức năng ở mức độ an toàn sinh học không đầy đủ", và các nhà nghiên cứu tại phòng thí nghiệm này "đã bị nhiễm một loại vi rút giống COVID vào mùa thu năm 2019, vài tháng trước khi COVID-19 được phát hiện tại chợ (Vũ Hán)".
Phản ứng lại, ngày 3-12-2024, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm nói nhóm chuyên gia chung Trung Quốc - Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã "đưa ra kết luận khoa học có căn cứ", đó là khả năng vi rút rò rỉ từ phòng thí nghiệm "cực kỳ khó xảy ra".
"Do không có bất kỳ bằng chứng thực chất nào, cái gọi là báo cáo của Mỹ đã bịa ra những kết luận nhằm dẫn đắt, vu khống Trung Quốc và đưa ra bằng chứng sai lệch", ông Lâm nói thêm.
BÌNH LUẬN HAY