Du khách chụp ảnh với những khẩu pháo ở bến Bạch Đằng, quận 1, TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Bài viết Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một của Tổng Bí thư Tô Lâm, nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975 - 30-4-2025), không chỉ ôn lại chiến thắng lịch sử mà còn truyền tải thông điệp sâu sắc về tinh thần hòa hợp dân tộc, gác lại quá khứ, tôn trọng sự khác biệt và hướng tới tương lai.
Trong bối cảnh thế giới đầy biến động và Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới của hội nhập, đổi mới, những tư tưởng này mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Gác lại quá khứ: Chữa lành vết thương lịch sử
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh sau 50 năm thống nhất, Việt Nam đã đủ bản lĩnh và bao dung để "vượt qua đau thương, cùng nhau nhìn về phía trước".
Chiến tranh để lại những vết thương sâu sắc, không chỉ về vật chất mà còn về tinh thần, với hàng triệu người hy sinh, gia đình ly tán và đất nước bị chia cắt. Tuy nhiên Tổng Bí thư khẳng định: "Thời gian, lòng nhân ái, đức vị tha đã giúp dân tộc ta từng bước vượt qua nỗi đau, chữa lành vết thương, gác lại quá khứ".
Bài viết nhắc đến những cuộc gặp gỡ đầy cảm xúc giữa cựu chiến binh Việt Nam và cựu binh Mỹ, những người từng ở hai bên chiến tuyến nhưng nay có thể bắt tay, trò chuyện bằng sự thấu hiểu.
Hình ảnh này cho thấy rằng nếu những người từng đối đầu trực tiếp có thể hòa giải, thì người Việt Nam cùng chung cội nguồn càng có lý do để hòa hợp và thắt chặt mối gắn kết.
Hơn thế, mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Mỹ, từ cựu thù trở thành bạn, là minh chứng sống động cho khả năng vượt qua quá khứ.
Trong bối cảnh hiện nay, tinh thần gác lại quá khứ có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng một xã hội đoàn kết. Dù chiến tranh đã qua nửa thế kỷ, vẫn còn những khác biệt về quan điểm chính trị, trải nghiệm lịch sử, đặc biệt giữa cộng đồng người Việt trong và ngoài nước.
Giới trẻ, những người sinh ra trong hòa bình, cần học cách nhìn nhận lịch sử một cách khách quan, không để những định kiến hay tranh cãi về quá khứ cản trở sự hợp tác.
Chẳng hạn, thay vì tranh luận về những sự kiện lịch sử gây chia rẽ, mọi người có thể tập trung vào các dự án chung như bảo tồn văn hóa, phát triển kinh tế, ứng phó với biến đổi khí hậu…, từ đó củng cố sự thống nhất.
Khách du lịch đến TP.HCM trong dịp lễ 30-4 - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Tôn trọng sự khác biệt: Sức mạnh của sự đa dạng
Tổng Bí thư nhấn mạnh hòa hợp dân tộc không phải xóa nhòa sự khác biệt, mà là "chấp nhận những góc nhìn khác nhau trong tinh thần bao dung và tôn trọng". Tổng Bí thư kể về những lần gặp gỡ cộng đồng người Việt ở nước ngoài, từ trí thức trẻ, doanh nhân, nghệ sĩ đến những người từng đứng ở "phía bên kia" trước năm 1975.
Dù khác biệt về quan điểm hay trải nghiệm, họ đều mang trong mình niềm tự hào dân tộc và tình yêu quê hương. Điều này cho thấy rằng sự đa dạng không phải là rào cản, mà là nguồn lực để phát triển.
Trong bối cảnh hiện nay, tôn trọng sự khác biệt là yếu tố then chốt để xây dựng một xã hội văn minh và hội nhập. Việt Nam đang ngày càng đa dạng hơn về văn hóa, tư tưởng và lối sống, nhờ sự giao thoa toàn cầu và sự trở về của nhiều người Việt từ nước ngoài.
Ví dụ, cộng đồng người Việt ở nước ngoài, với hơn 5,3 triệu người, mang theo những tư duy mới, kỹ năng hiện đại và nhiều nguồn lực khác, đóng góp lớn vào sự phát triển của đất nước.
Giới trẻ có thể học hỏi tinh thần này bằng cách thực hành sự cởi mở và lắng nghe.
Chẳng hạn trong các diễn đàn trực tuyến hoặc mạng xã hội, thay vì tranh cãi gay gắt về các vấn đề nhạy cảm, họ có thể tổ chức các cuộc đối thoại mang tính xây dựng, nơi mọi ý kiến đều được tôn trọng.
Các phong trào như nhóm đọc sách, câu lạc bộ khởi nghiệp hay dự án môi trường… cũng là cơ hội để những người trẻ từ các nền tảng khác nhau hợp tác, học hỏi lẫn nhau và tạo ra giá trị chung. Tôn trọng sự khác biệt không chỉ giúp hóa giải mâu thuẫn mà còn khơi dậy sự sáng tạo.
Hướng tới tương lai: Chung tay xây dựng Việt Nam hùng cường
Tổng Bí thư khẳng định: "Chúng ta không thể viết lại lịch sử, nhưng chúng ta có thể hoạch định lại tương lai". Tinh thần hướng tới tương lai thể hiện qua lời kêu gọi xây dựng một Việt Nam "hòa bình, thống nhất, hùng mạnh, văn minh, thịnh vượng", nơi các thế hệ mai sau không phải chứng kiến chiến tranh hay chia ly.
Tổng Bí thư nhấn mạnh vai trò của cộng đồng người Việt ở nước ngoài, những người có thể góp phần kết nối Việt Nam với thế giới, và sự cần thiết của đổi mới tư duy để đáp ứng các thách thức của kỷ nguyên số, kinh tế xanh và phát triển bền vững.
Trong bối cảnh hiện nay, hướng tới tương lai đòi hỏi sự chung tay của mọi tầng lớp, đặc biệt là thế hệ trẻ - lực lượng được Tổng Bí thư mô tả là "tài năng, hoài bão, yêu nước, sáng tạo và đầy bản lĩnh".
Việt Nam đang đứng trước những cơ hội lớn, như tham gia các hiệp định thương mại tự do, phát triển công nghệ trí tuệ nhân tạo hay chuyển đổi sang nền kinh tế xanh…
Tuy nhiên các thách thức như biến đổi khí hậu, an ninh phi truyền thống, khoảng cách phát triển… cũng đòi hỏi sự đổi mới mạnh mẽ.
Giới trẻ có thể cụ thể hóa tinh thần hướng tới tương lai bằng cách tham gia vào các lĩnh vực then chốt. Chẳng hạn họ có thể học tập và nghiên cứu các ngành công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, năng lượng tái tạo…, từ đó đóng góp tích cực hơn vào sự phát triển kinh tế.
Các dự án khởi nghiệp như ứng dụng công nghệ nông nghiệp thông minh hay nền tảng thương mại điện tử không chỉ tạo ra giá trị kinh tế, mà còn giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn với thế giới.
Đồng thời việc bảo tồn và quảng bá tinh hoa văn hóa dân tộc, như đưa âm nhạc truyền thống hay ẩm thực Việt ra quốc tế, cũng là cách để thế hệ trẻ khẳng định bản sắc và xây dựng hình ảnh Việt Nam thân thiện, hiện đại, văn minh.
Tinh thần gác lại quá khứ, tôn trọng sự khác biệt và hướng tới tương lai có thể được áp dụng vào nhiều khía cạnh của đời sống hiện nay. Trong cộng đồng, các chương trình giao lưu văn hóa, như festival dành cho người Việt ở nước ngoài, có thể giúp xóa bỏ khoảng cách và xây dựng sự thấu hiểu.
Các chính sách của Đảng và Nhà nước, trong đó có nghị quyết 36-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, cũng thể hiện tinh thần bao dung, khuyến khích mọi người con đất Việt đóng góp cho quê hương.
Trong giáo dục, việc giảng dạy lịch sử cần nhấn mạnh tinh thần hòa hợp, giúp học sinh hiểu rằng quá khứ là bài học để xây dựng tương lai, chứ không phải để nuôi dưỡng chia rẽ.
Các trường đại học có thể tổ chức các chương trình trao đổi quốc tế, nơi sinh viên Việt Nam và sinh viên gốc Việt từ nước ngoài cùng hợp tác trong các dự án nghiên cứu hoặc khởi nghiệp, từ đó học cách tôn trọng sự khác biệt và hướng tới mục tiêu chung.
Trên trường quốc tế, Việt Nam cần tiếp tục thúc đẩy ngoại giao hòa bình, hợp tác với các nước từng là đối thủ để cùng giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu hay dịch bệnh. Tinh thần này không chỉ giúp nâng cao vị thế của Việt Nam, mà còn lan tỏa hình ảnh về một dân tộc biết vượt qua đau thương để vươn lên.
BÌNH LUẬN HAY