
Học sinh chạy xe không đội nón bảo hiểm trên đường Huyền Trân Công Chúa, quận 1, TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Ngày 11-3-2025, TAND huyện Ninh Dương, Hải Dương tuyên phạt 6 tháng tù với một phụ nữ vì chị này giao xe máy điện cho con chưa đủ tuổi điều khiển dẫn đến gây tai nạn giao thông nghiêm trọng.
Về tình, ai cũng xót xa cho chị, nhưng luật định rồi ai cũng phải chấp hành. Thêm một ví dụ về việc xem nhẹ và bất tuân quy định, một lời nhắc về sự nghiêm minh trong thực thi pháp luật.
Những bài học đắt giá
Hơn một năm trước, một phụ nữ ở Đắk Lắk từng bị xử lý hình sự vì giao xe máy phân khối lớn cho con điều khiển, gây tai nạn khiến một người đi đường phải chịu cảnh tàn phế suốt đời.
Một phụ huynh tại một tỉnh Nam Trung Bộ còn cho con trai chưa đủ 18 tuổi, lái ô tô 5 chỗ "lùa" hàng loạt người dừng chờ đèn đỏ trên quốc lộ 1, khiến một người tử vong. Ở đây không phải là chuyện con dại cái mang.
Nhiều khi chính phụ huynh chứ không phải ai khác, để cho con em làm điều không được phép. Vì thế, trong nhiều trường hợp cả cha (mẹ) lẫn con đều phải chịu trách nhiệm hình sự.
Sau những sự việc đáng tiếc, lại thấy nhiều nước mắt rơi. Có ai khóc cho những nạn nhân và gia đình họ? Nước mắt không thể làm người chết sống lại, càng không thể giúp người bị tàn phế phục hồi hoàn toàn chức năng, trở lại như người bình thường. Cũng từng có nhiều người, không bị xét xử trước tòa nhưng đã phải khóc bên thi thể của chính con mình.
Chỉ tiếc rằng trước khi đưa ra quyết định giao xe cho con khi không đủ điều kiện sử dụng, một số người đã "bỏ qua" những quy tắc tối thiểu nhất. Thay vì dạy con chấp hành luật giao thông, nhiều phụ huynh vẫn tự nhiên giao xe cho trẻ chạy ra đường.
Câu chuyện về người đàn ông ở Quảng Ninh bị khởi tố sau khi ném hỏng chiếc điện thoại trị giá 8 triệu đồng của vợ từng nhận được rất nhiều bình luận trên mạng. Sau cơn "giận mất khôn", anh bị khởi tố về hành vi cố ý hủy hoại tài sản.
Bài học của anh cũng là lời nhắc: không phải cứ là tài sản của người thân thì có quyền xâm phạm. Có những việc lâu nay bị xem là "chuyện nhỏ trong nhà", chuyện "đèn nhà ai nấy sáng" để rồi du di cho qua, những hành vi vi phạm pháp luật từ trong nhà nhan nhản đó đây.
Một phút bốc đồng, coi chừng "bóc lịch"

Tưởng Chí Huy bị khởi tố, bắt tạm giam vì đánh bảo vệ tại phố đi bộ Nguyễn Huệ gây thương tích - Ảnh: CACC
Không phải ngẫu nhiên, các ban ngành, đoàn thể kiên trì thực hiện hàng ngàn buổi sinh hoạt phổ biến kiến thức pháp luật. Từ văn hóa giao thông đến phòng chống bạo lực gia đình.
Cha mẹ đánh con cũng bị phạt như thường. Không có chuyện vợ con tôi thì tôi có quyền đánh.
Chúng ta vẫn thường thấy những đứa trẻ chạy xe máy ào ào trên đường. Chiếc xe một khi bị điều khiển bởi một người chưa đủ năng lực, hành vi, sức khỏe và hiểu biết sẽ trở thành hiểm họa khó lường, nguy cơ dẫn đến tai nạn. Dù vô tình hay cố ý thì hậu quả, thảm kịch cũng giống nhau.
Pháp luật đề cao tính nhân văn, lấy giáo dục, nâng cao ý thức tự giác chấp hành luật pháp làm trọng. Vạn bất đắc dĩ mới dùng đến biện pháp mạnh. Nhưng quy định pháp luật không thể bị xem nhẹ, coi thường.
Chỉ trong một tuần, có đến hai vụ việc gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích tại trung tâm TP.HCM bị khởi tố, đều là những vụ gây bức xúc dư luận trước đó: bênh chó đánh người và khiêng mô hình quan tài diễu phố. Hai vụ đã được khởi tố nhanh.
Dư luận cũng hoan nghênh sự vào cuộc quyết liệt, không khoan nhượng của cơ quan chức năng với nạn "hổ báo, cáo chồn" trên đường. Chỉ vì bất đồng, va chạm nhẹ mà xuống tay hành hung người khác. Nhiều người bị xử lý hình sự. Các mức xử phạt vi phạm hành chính cũng được điều chỉnh theo hướng tăng lên.
Nghị định 168 cũng nâng mức phạt, với hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện cầm lái gấp nhiều lần so với trước. Còn khi gây tai nạn rất nghiêm trọng, dĩ nhiên phải xem xét trách nhiệm hình sự.
"Thuốc" đủ mạnh, liều đủ cao kết hợp với lực lượng chấp pháp thực thi nghiêm túc như hiện nay, chắc chắn mang lại chuyển biến tích cực, răn đe chung. Thượng tôn pháp luật, hiểu đơn giản hơn tinh thần "sống và làm việc theo pháp luật".
Những lối suy nghĩ càn quấy biết sai vẫn làm, chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân bất chấp thiệt hại của cộng đồng, rất cần phải lên án và triệt tiêu.
Thay đổi để sống đúng luật
Thực thi những quy định của pháp luật có hiệu quả nhất khi hướng đến điều chỉnh hành vi của số đông. Đánh vợ con, đập phá đồ đạc trong nhà, ra đường nổi máu hung hăng, lên mạng nói một hai câu sai sự thật đều bị xử phạt nặng.
Pháp luật vốn luôn có tình có lý, song không có chỗ cho những phát ngôn, hành vi xem thường luật pháp. Cần thêm những vụ xử phạt "ngay và luôn" với mức phạt và án phạt xứng đáng cho những hành vi tưởng nhỏ nhưng không nhỏ mỗi ngày và thông tin cho nhiều người biết. Biết để cùng thay đổi và sống đúng luật.
BÌNH LUẬN HAY