Khói thuốc lá, sức khỏe và túi tiền

Hơn 15 triệu người hút thuốc và có thể con số thực tế lớn hơn thế nữa. Một người hút nhiều người phải hít. Hơn 45 triệu người Việt Nam có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thuốc lá, những bệnh có thể và tử vong sớm dù họ không hút thuốc.

Ra nước ngoài, tôi thấy những người hút thuốc phải ghé vào không gian được phép nhả khói thuốc. Không gian công cộng, nhà ga, siêu thị, đường phố... không thấy ai hút thuốc. Ở nước mình không biết bao giờ được như vậy! Dù pháp luật có quy định việc xử phạt người hút thuốc nơi công cộng nhưng mấy ai bị phạt.

Ở bệnh viện, bến xe, trường học... vẫn có nhiều người hút thuốc. Ngoài đường đầy người vừa lái xe vừa hút thuốc và vô tư nhả khói vô mặt người xung quanh. Ở công sở, nhiều nơi không có khu vực dành riêng cho người hút thuốc (nếu có, những người hút thuốc vẫn thường nhả khói nơi khác khi thuận tiện).

Có thể nói quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng chưa phát huy hiệu quả khi khắp nơi có người nhả khói. Quán cà phê gần nhà tôi mỗi ngày có mấy chục thanh niên đến "ngồi đồng", phì phèo khói thuốc và rít thuốc lào.

Mùi thuốc lá bay xa hơn chục mét, ông già bà cả, trẻ em và mọi người xung quanh cùng chịu đựng. Khiếu nại với ai khi khói thuốc vẫn cứ tự do lan xa ngày lẫn đêm như vậy?

Thuốc lá điện tử được giấu trong cặp sách học sinh vào trường học, ra quán nước. Trẻ 10-12 tuổi đã sa vào khói thuốc lá điện tử, lớn hơn chút lại rít thuốc lào và hút đủ loại thuốc lá khác. 

Ngành y tế đã thống kê có hàng trăm người Việt tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá mỗi năm, hàng ngàn hóa chất có hại trong thuốc lá (trong đó có rất nhiều độc chất gây ung thư, bệnh tim mạch, hô hấp và sức khỏe sinh sản).

Trong khi đó, thuốc lá vẫn là thứ quá dễ mua và có thể sử dụng mọi lúc mọi nơi. Thế hệ trẻ Việt Nam hít khói thuốc sớm dễ thành người hút thuốc và sớm nhiễm bệnh.

Nếu không quyết liệt với nạn hút thuốc mọi lúc mọi nơi, hậu quả vô cùng lớn khi số người nhiễm bệnh liên quan đến thuốc lá sẽ tăng thêm, chi phí điều trị bệnh tăng theo và ngành y tế lại nặng gánh trong tương lai không xa.

Các nước trong khu vực đã giảm tỉ lệ người hút thuốc lá như thế nào?

Nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới cho thấy tăng thuế và giá thuốc lá là giải pháp quan trọng, đóng góp khoảng 60% hiệu quả trong việc giảm tỉ lệ sử dụng thuốc lá.