Chuẩn bị cho xã, phường mới

Cấp tỉnh chuẩn bị gì cho cấp xã?

Đề án nêu rõ chính quyền địa phương cấp tỉnh (thông qua các cơ quan chuyên môn trực thuộc) có trách nhiệm hướng dẫn chính quyền địa phương cấp xã về chuyên môn, nghiệp vụ trong các lĩnh vực quản lý nhà nước ở địa phương như đất đai, tài chính, ngân sách, xây dựng, văn hóa, xã hội... thông qua hoạt động của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh.

Chính quyền địa phương cấp tỉnh tổ chức các hoạt động bồi dưỡng, tập huấn, nâng cao năng lực cho cán bộ công chức của chính quyền địa phương cấp xã nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu công việc tại địa bàn.

Dự kiến 7 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn cơ bản của chính quyền cấp xã

1Tổ chức thi hành Hiến pháp, pháp luật và văn bản của cơ quan cấp trên ở địa bàn.

2Quyết định về tài chính, ngân sách của cấp mình trên địa bàn cấp xã (trừ các nội dung thuộc thẩm quyền cấp tỉnh); được ban hành văn bản quy phạm pháp luật; được hỗ trợ nguồn tài chính, ngân sách từ trung ương và cấp tỉnh để bảo đảm cho các hoạt động công ích.

3Thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, phát triển nông nghiệp, phát triển cộng đồng, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ, thúc đẩy ngành du lịch, dịch vụ.

4Quản lý tài sản, cơ sở hạ tầng phục vụ người dân trên địa bàn; quản lý các cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, trạm y tế, người cao tuổi, bảo vệ trẻ em, phúc lợi xã hội; duy trì truyền thống văn hóa ở địa phương, quản lý các cơ sở văn hóa, thể thao và giải trí.

5Cung ứng các dịch vụ công thiết yếu phục vụ người dân như cấp nước, xử lý nước thải, rác thải, vệ sinh môi trường, phòng chống cháy nổ trên địa bàn.

6Giải quyết các thủ tục hành chính và cung ứng các dịch vụ công trực tiếp đến người dân trên địa bàn.

7Thực hiện các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được chính quyền địa phương cấp tỉnh phân cấp, ủy quyền.

Với chính quyền địa phương ở phường (đô thị), ngoài việc thực hiện 7 nhóm nhiệm vụ chung của chính quyền địa phương cấp xã nêu trên, còn thực hiện một số nhiệm vụ và quyền hạn riêng có của chính quyền đô thị.

Đối với chính quyền địa phương ở đặc khu (hải đảo), ngoài việc thực hiện 7 nhóm nhiệm vụ chung của chính quyền địa phương cấp xã, còn thực hiện một số nhiệm vụ và quyền hạn riêng có của chính quyền địa phương đặc khu phù hợp với đặc thù của hải đảo.

Dự kiến cấp xã có 32 biên chế, chưa bao gồm đảng, đoàn thể

Ngày 15-4, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã ký văn bản của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp gửi các tỉnh, thành phố.

Theo đó, về số lượng chức danh lãnh đạo cấp xã, dự kiến có lãnh đạo HĐND gồm: chủ tịch (chức danh kiêm nhiệm), 1 phó chủ tịch (chuyên trách). Lãnh đạo UBND gồm: chủ tịch (chuyên trách); 2 phó chủ tịch, trong đó 1 phó chủ tịch kiêm chánh văn phòng HĐND và UBND, 1 phó chủ tịch kiêm giám đốc trung tâm phục vụ hành chính công.

Các ban của HĐND có trưởng ban (kiêm nhiệm), 1 phó ban (chuyên trách). Các phòng và tương đương của UBND có trưởng phòng (chuyên trách hoặc do phó chủ tịch UBND kiêm nghiệm), 1 phó (chuyên trách).

Văn bản cũng nêu rõ dự kiến 32 biên chế của chính quyền địa phương cấp xã được bố trí gồm: HĐND cấp xã 3 biên chế - gồm 1 phó chủ tịch HĐND, 2 phó ban của HĐND (chủ tịch HĐND và trưởng ban của HĐND là chức danh kiêm nhiệm).

UBND cấp xã có 3 biên chế gồm chủ tịch và 2 phó chủ tịch UBND (kiêm chức danh người đứng đầu cơ quan chuyên môn, giúp việc của UBND). Bốn phòng và tương đương, có 6 biên chế (trưởng phòng, 1 phó phòng); mỗi phòng có 5 biên chế.

Chính phủ sẽ căn cứ quy mô dân số, diện tích của các đơn vị cấp xã sau sắp xếp và trên cơ sở đề xuất của địa phương để xây dựng tiêu chí bố trí biên chế cán bộ, công chức xã theo vị trí việc làm, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Người dân quan tâm trụ sở phường mới đặt ở đâu

TS Nguyễn Trần Như Khuê (Học viện Cán bộ TP.HCM) chia sẻ nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc lựa chọn, bố trí trụ sở phường mới phải đặt tại vị trí có giao thông thuận tiện, hạ tầng sẵn có và trụ sở nên có quy mô phù hợp với dân số, có đầy đủ các bộ phận, phòng tiếp công dân, phòng làm việc theo quy định...

Chính vì vậy, phương án sáp nhập cần công bố vị trí đặt các trụ sở hành chính đảm bảo tiện ích và phục vụ tốt nhất cho người dân... Việc này cũng có thể lấy ý kiến người dân.

Ngoài việc bố trí trụ sở, cần bố trí thêm các văn phòng giao dịch hành chính phường, xã ở các vị trí hợp lý để thuận lợi hơn cho việc giao dịch hành chính của người dân trong bối cảnh quy mô diện tích, dân số mới của một đơn vị cấp cơ sở.

Việc này còn nhằm tiết kiệm thời gian di chuyển cho người dân ở xa trụ sở chính, giảm tải công việc cho trụ sở chính đối với khu vực có quy mô lớn, dân số đông và tăng hiệu quả phục vụ người dân.

Đồng tình, TS Vũ Trung Kiên, phó trưởng khoa xây dựng Đảng Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh khu vực 2, cho rằng tới đây xã sẽ có diện tích lớn, nhiều chức năng nhiệm vụ hơn.

Thế nhưng giả sử một đơn vị cấp huyện sau sắp xếp có khoảng 3, 4 xã thì chỉ có 1 đơn vị cấp xã tiếp nhận trụ sở của cấp huyện hiện có, còn các xã khác vẫn phải sử dụng các trụ sở cấp xã cũ hoặc của một đơn vị cấp huyện nào đó.

Nhiều xã sáp nhập thành một xã và trụ sở chỉ có thể chọn ở một địa điểm nhất định thuộc một xã nào đó, vì vậy có thể những người dân ở các xã sáp nhập nhưng không đặt trụ sở đi lại sẽ xa hơn.

Cho dù hệ thống hạ tầng giao thông của chúng ta ngày càng kết nối hiện đại và đồng bộ, việc đi lại sẽ càng ngày càng thuận tiện hơn, việc ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong giải quyết thủ tục hành chính được áp dụng nhiều hơn, song trong thực tế vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu.

Do đó, chắc chắn sau khi bỏ cấp huyện, sáp nhập cấp xã sẽ có một giai đoạn đầu người dân và cả đội ngũ cán bộ cấp xã sẽ có những bỡ ngỡ. Như vậy rõ ràng ngoài việc lựa chọn vị trí đặt trụ sở cấp xã mới thuận tiện cho người dân cũng cần tiếp tục đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin, thực hiện chính phủ số, giải quyết các thủ tục của người dân trên môi trường mạng...