Chính thức thông qua cơ chế, chính sách lập trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam

Sáng 27-6, với 438/447 đại biểu có mặt tán thành, 9 đại biểu không biểu quyết, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Trung tâm tài chính quốc tế đặt tại TP.HCM và TP Đà Nẵng

Về mục tiêu, theo nghị quyết trung tâm tài chính quốc tế đặt tại TP.HCM và TP Đà Nẵng được xây dựng trên cơ sở thống nhất về hoạt động, quản lý, giám sát; có định hướng phát triển sản phẩm riêng biệt, phát huy thế mạnh của từng TP.

Đảm bảo sự công bằng, tương hỗ lẫn nhau, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm tài chính quốc tế hàng đầu, nâng tầm vị thế của Việt Nam trong mạng lưới tài chính toàn cầu, gắn với động lực tăng trưởng kinh tế.

Thúc đẩy tài chính bền vững, khuyến khích phát triển các sản phẩm tài chính xanh và huy động nguồn lực cho các dự án chuyển đổi năng lượng và chuyển đổi xanh, đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Trung tâm tài chính quốc tế vận hành theo các chuẩn mực quốc tế tiên tiến, kết nối với các thị trường và trung tâm tài chính lớn trên thế giới, tạo điều kiện liên kết các sàn giao dịch trong nước với quốc tế, thúc đẩy dòng vốn đầu tư và phát triển dịch vụ tài chính ứng dụng công nghệ.

Thu hút và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, chuyên gia tài chính trong nước và nước ngoài; tạo môi trường làm việc và sinh sống thuận lợi cho chuyên gia, doanh nhân quốc tế tại trung tâm tài chính quốc tế.

Việc phát triển trung tâm tài chính quốc tế phải đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư, người dân trong phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an toàn tài chính, an ninh kinh tế, ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

Nghị quyết quy định rõ nguyên tắc thành lập, hoạt động của trung tâm tài chính quốc tế, áp dụng pháp luật tại trung tâm tài chính quốc tế và nhiều nội dung quan trọng khác...

Các cơ chế, chính sách có tính đột phá, cạnh tranh

Trước đó, báo cáo tiếp thu giải trình và thẩm tra, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết đã khảo sát, tổ chức nhiều hội thảo tham vấn ý kiến các định chế tài chính lớn, các nhà đầu tư, chuyên gia trong nước và quốc tế.

Các ý kiến đều đánh giá các cơ chế, chính sách tại dự thảo nghị quyết về phát triển trung tâm tài chính quốc tế có tính đột phá, cạnh tranh. Trong đó, chính sách thuế, đất đai, hạ tầng, nhân lực, một số quy định về bảo hiểm... đã vượt trội so với một số trung tâm tài chính quốc tế khác.

Một số chính sách tiệm cận với thông lệ quốc tế như mô hình quản lý, ngôn ngữ, xuất nhập cảnh, kế toán, lao động việc làm, fintech, sandbox, phương thức đối tác công tư...

Về định vị phát triển trung tâm tài chính tại 2 thành phố, Chính phủ lý giải TP.HCM là trung tâm kinh tế - tài chính lớn nhất cả nước, đã hình thành hệ sinh thái tài chính phong phú, có hệ thống ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm phát triển, thu hút nhiều tổ chức, định chế tài chính quốc tế.

Theo đó, trung tâm tài chính tại TP.HCM dự kiến sẽ phát triển thị trường vốn; ngân hàng, thị trường tiền tệ; phát triển cơ chế thử nghiệm (sandbox) về fintech, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính; thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng giao dịch mới; phát triển thị trường hàng hóa…

Đà Nẵng có lợi thế về vị trí địa lý trung tâm miền Trung, là cửa ngõ ra biển của các hành lang kinh tế Đông - Tây, đồng thời là nơi có điều kiện thuận lợi để thử nghiệm các mô hình mới như tài chính bền vững, tài chính xanh và ứng dụng công nghệ tài chính, dịch vụ số...

TP.HCM và Đà Nẵng đã tập trung chuẩn bị công việc để xây dựng, phát triển và vận hành trung tâm tài chính như bố trí nguồn nhân lực, xây dựng các chương trình đào tạo nguồn nhân lực chuyên môn cao, đội ngũ quản lý.

Chuẩn bị cơ sở vật chất, hạ tầng để xây dựng và phát triển; xúc tiến đầu tư, tiếp xúc các nhà đầu tư chiến lược, tiềm năng...

Ngoài ra, theo Chính phủ, trung tâm tài chính là vấn đề mới, khó và chưa có tiền lệ tại Việt Nam. Thực tế triển khai sẽ có những vấn đề phát sinh khác với luật, nghị quyết, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Để bảo đảm sự linh hoạt, kịp thời, cần thiết có quy định cho phép Chính phủ được ban hành nghị định để xử lý các vấn đề nêu trên. 

Tại trung tâm tài chính, cơ quan giải quyết tranh chấp gồm Tòa án chuyên biệt và Trung tâm trọng tài quốc tế. Việc giám sát tại trung tâm tài chính được thực hiện theo thông lệ quốc tế và dựa trên rủi ro.

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các bộ: Tài chính, Công Thương, Công an và các cơ quan liên quan vẫn thực hiện chức năng thanh tra, kiểm tra, giám sát theo thẩm quyền, nhưng thông qua cơ chế phối hợp với Cơ quan giám sát trung tâm tài chính, hạn chế tối đa việc can thiệp trực tiếp, bảo đảm nguyên tắc "một đầu mối" tiếp nhận, xử lý.

Quốc hội thông qua luật mới, nhà khoa học có thể được loại trừ trách nhiệm hình sự

Luật mới được thông qua quy định loại trừ trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự đối với rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ.