Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn - Ảnh: GIA HÂN
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã có báo cáo một số nội dung liên quan nhóm vấn đề chất vấn tại kỳ họp thứ 9.
Theo dự kiến, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn là 1 trong 2 thành viên Chính phủ sẽ đăng đàn trả lời chất vấn tại kỳ họp này. Phiên chất vấn, trả lời chất vấn dự kiến tiến hành trong ngày 19 và sáng 20-6.
Nội dung thực hiện quy định của pháp luật về dạy thêm, học thêm là nội dung nằm trong nhóm vấn đề Quốc hội quyết định sẽ chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn.
Thông tư 29 quy định quản lý dạy thêm học thêm, chứ "không cấm"
Báo cáo nêu rõ vấn đề dạy thêm, học thêm không phải là vấn đề mới. Gần 3 thập kỷ trôi qua, với những quy định của pháp luật về dạy thêm, học thêm, lời cảnh báo về dạy thêm, học thêm tràn lan vẫn giữ nguyên tính thời sự.
Thay vì giảm bớt, dạy thêm, học thêm ngày càng diễn biến với quy mô rộng lớn hơn dưới nhiều hình thức.
Điều này không chỉ gây áp lực lớn lên học sinh và cha mẹ học sinh, mà còn đi ngược lại tinh thần đổi mới của nghị quyết 29/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, vốn đặt mục tiêu chuyển từ "truyền thụ kiến thức" sang "phát triển phẩm chất và năng lực người học".
Đi ngược lại với mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông 2018 nhấn mạnh việc xây dựng con người tự chủ, sáng tạo và có khả năng học tập suốt đời, trong khi dạy thêm, học thêm tràn lan đang làm suy giảm giá trị thực sự của việc học.
Đánh giá đúng tầm quan trọng của việc phải quản lý tốt dạy thêm, học thêm nhằm hạn chế hệ lụy từ dạy thêm, học thêm tràn lan, nâng cao chất lượng giáo dục, trong dự Luật Nhà giáo, bộ đã tham mưu trình Chính phủ đưa vào các hành vi vi phạm quy định về dạy thêm, học thêm là những quy định mà nhà giáo không được làm.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành thông tư 29 quy định về dạy thêm, học thêm.
Thông tư 29 quy định việc quản lý dạy thêm học thêm, chứ "không cấm". Việc tổ chức dạy thêm học thêm phải đảm bảo không ảnh hưởng đến việc tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường, không ảnh hưởng tới việc thực hiện chương trình môn học, kế hoạch dạy học của giáo viên.
Quan điểm của bộ hướng tới các trường không có dạy thêm, tăng cường, nâng cao chất lượng giờ học chính khóa...
Kết quả bước đầu, quy định của thông tư hạn chế tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan, không đúng quy định.
Các trường học tập trung nâng cao chất lượng dạy và học chương trình chính khóa, chấm dứt việc dạy thêm có thu phí trong nhà trường, tạo điều kiện cho học sinh tiếp cận tri thức mà không bị áp lực về học tập và tài chính...
Quy định giáo viên không được dạy chính học sinh được nhà trường phân công dạy học sẽ tránh tiếng xấu cho giáo viên dạy thêm chính đáng, củng cố uy tín, danh dự của người giáo viên.
Nhận thức của giáo viên về nghĩa vụ thuế thu nhập, về giá trị tự bồi dưỡng chuyên môn được thay đổi. Thông tư 29 đã nhận được sự đồng thuận cao và quan tâm đặc biệt của xã hội nên được nắm bắt nhanh chóng, triển khai kịp thời, đáp ứng mong mỏi của xã hội...
Về hạn chế, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đánh giá từ năm 2020, khi dạy thêm, học thêm không còn là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, việc quản lý trở nên khó khăn hơn, các địa phương không rõ các chế tài để xử lý vi phạm.
Danh mục hành vi cần xử phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục hiện còn thiếu một số hành vi vi phạm quy định về dạy thêm, học thêm cần bổ sung (hiện nay các địa phương đã chủ động căn cứ các quy định xử phạt theo Luật Công chức, viên chức và các luật khác có liên quan để xử lý vi phạm)...
Từ khi thực hiện thông tư 29, một số địa phương chưa ban hành quy định về dạy thêm, học thêm theo thẩm quyền, dẫn tới lúng túng trong triển khai.
Sự phối hợp giữa các sở, ngành trong triển khai các quy định về dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường có nơi chưa kịp thời, quyết liệt nên vẫn còn hiện tượng cố tình vi phạm quy định thông tư với việc dạy thêm ngoài nhà trường.
Cần các giải pháp mang tính hệ thống, đồng bộ, quyết liệt
Báo cáo nêu rõ nhiều nguyên nhân, trong đó khi dịch vụ dạy thêm, học thêm được đưa ra khỏi danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện dẫn tới tình trạng ở một số địa phương, việc dạy thêm, học thêm trong và ngoài nhà trường càng không được kiểm soát, tự phát do không quản lý được việc cấp giấy phép dạy thêm, học thêm.
Để giúp quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm tại các địa phương, cơ sở giáo dục chặt chẽ hơn, bộ đã nhiều lần kiến nghị, đề xuất với Chính phủ, Quốc hội đưa dịch vụ dạy thêm, học thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV. Tuy nhiên đến nay, đề xuất này chưa được chấp thuận.
Do đó quy định thông tư 29 hướng tới việc không quy định điều kiện (để quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện). Nhưng nhấn mạnh các giải pháp quản lý cơ bản nhất nhằm bảo đảm chất lượng giáo dục...
Ông Sơn nêu rõ dạy thêm, học thêm là vấn đề phức tạp, có tác động xã hội lớn. Vì vậy một thông tư quy định quản lý dạy thêm, học thêm chưa thể giải quyết được hết các vấn đề.
Cần thiết có các giải pháp mang tính hệ thống, đồng bộ, quyết liệt, việc triển khai thực hiện cần có lộ trình, đồng thời các giải pháp mang tính hiện đại, cập nhật các tiến bộ của khoa học - công nghệ.
Một trong các giải pháp được nêu là tiếp tục đề xuất Chính phủ đưa dịch vụ dạy thêm, học thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Việc này nhằm minh bạch hóa hoạt động dạy thêm, học thêm, bảo đảm an toàn cho người học, bảo đảm lợi ích chính đáng của nhà giáo, tăng cường quản lý nhà nước và đảm bảo thu thuế đối với các doanh nghiệp tổ chức dạy thêm.
BÌNH LUẬN HAY