Bị ngộ độc chưa từng thấy trong y văn thế giới sau khi uống nước cây me đất để thanh nhiệt, giải độc

Nghe ‘trên mạng’ nói chữa được sỏi thận, tiểu đường

Theo lời kể của người bệnh, do xem trên mạng thấy người ta chia sẻ về cây me đất có tác dụng thanh mát, giải độc cùng với việc cô ruột cũng thường xuyên đun uống để chữa sỏi thận, tiểu đường. Thấy vườn nhà đang sẵn có nhiều cây mọc nên bà đã nhổ để dùng.

Sau khi nhổ được một rổ to khoảng nửa kilôgam, bà đã lấy cả rễ cây để đun nhừ, cô đặc từ 1,5 lít nước xuống 600ml, khoảng 3 cốc uống nước.

Bản thân bà uống 2 cốc, còn 1 cốc cho mẹ 85 tuổi cùng uống. Uống xong khoảng một thời gian ngắn thì cảm thấy khó chịu, buồn nôn và nôn ra dịch.

Sáng hôm sau vẫn dậy sinh hoạt bình thường nhưng có cảm giác mệt, đau đầu và choáng. Sau hai ngày vẫn thấy người mệt, ăn không ngon nên bà đến viện để kiểm tra.

Tại Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ Trung tâm Chống độc cho biết bệnh nhân vào viện tỉnh táo, không sốt, không yếu liệt, không buồn nôn, không đau bụng, chủ yếu kêu đau đầu âm ỉ. Kết quả xét nghiệm nước tiểu và máu, chỉ số creatine cao gấp nhiều lần bình thường, dấu hiệu cho thấy bị tổn thương thận, suy thận cấp.

Mẫu vật phẩm của bệnh nhân mang đến đã được gửi tới chuyên gia và xác định đây là cây me đất hoa đỏ, tên khoa học là Oxalis corymbosa DC.

Kết quả xét nghiệm vật phẩm (mẫu cây me đất bệnh nhân uống) tại Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia cho thấy có chứa axit oxalic. Đây là nguyên nhân gây ra tình trạng suy thận khi người bệnh uống quá nhiều.

TS Nguyễn Trung Nguyên - giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai - cho biết axit oxalic được xem là một tác nhân gây tổn thương thận, suy thận nếu dung nạp vào cơ thể với một lượng lớn. Tình trạng nặng hơn sẽ gây ra ngộ độc cấp tính và có thể dẫn đến tử vong.

Ngộ độc hiếm gặp từ cây me đất hoa tím

Theo bác sĩ Nguyên, trung tâm đã từng tiếp nhận bệnh nhân ngộ độc axit oxalic và suy thận do uống trực tiếp hóa chất này. Tuy nhiên, đây là trường hợp đầu tiên ghi nhận chẩn đoán một bệnh nhân uống một loại cây có chứa axit oxalic và bị ngộ độc với tình trạng suy thận. 

Khi tìm kiếm trong y văn trên thế giới thì chúng tôi cũng chưa thấy có báo cáo hay nghiên cứu nào ghi nhận có người bị ngộ độc loại cây này.

Theo đó, axit oxalic (muối oxalat) là axit hữu cơ với tính axit khá mạnh, gấp khoảng 10.000 lần axit acetic. Ở điều kiện thường, axit oxalic tồn tại ở dạng tinh thể, dễ tan trong nước tạo dung dịch không màu, có vị chua.

Ở liều cao, axit oxalic dễ làm kích thích niêm mạc ruột và ở liều nguyên chất với hàm lượng 4-5g có thể có khả năng gây ngộ độc cấp tính, thậm chí dẫn đến tử vong. 

Liều ngộ độc (LD50) của axit oxalic nguyên chất được ước khoảng 378 mg/kg thể trọng (khoảng 22,68 g/người 60kg). 

Sự kết hợp của axit oxalic với canxi tạo ra canxi oxalat, có thể gây kết tủa lắng đọng tạo thành sỏi ở các cơ quan tiết niệu, gan, mật, tụy… hoặc đọng lại ở các khớp xương.

Axit oxalic có thể tìm thấy trong các loại thực phẩm rau, củ, quả mà chúng ta hấp thụ hằng ngày như khế, chanh, nho, me, củ cải đường, ca cao, cải bó xôi, lá chè, cải thìa, cần tây... Cách dễ nhận biết khi ăn thực phẩm chứa axit oxalic là có vị chua, chát.

Tuy nhiên, với việc ăn uống bình thường hằng ngày các thực phẩm này thì lượng axit oxalic đưa vào không ảnh hưởng tới sức khỏe. Với cây me đất thì vốn đã nổi tiếng với thành phần có chứa axit oxalic và có lẽ hàm lượng nhiều hơn các loại cây khác.

Tử vong sau uống nước sắc rễ cây chữa đau đầu nhưng nhầm sang rễ cây lá ngón

Uống thuốc sắc từ rễ cây phơi khô để chữa đau đầu, mất ngủ, một người phụ nữ 46 tuổi ngừng tim, tổn thương đa cơ quan. Nguyên nhân được xác định do người này uống nhầm rễ cây lá ngón.