'Bí kíp lận lưng' giúp phát hiện nội dung do AI tạo ra

Công nghệ AI phát triển nhanh khiến việc phân biệt hình ảnh, video thật - giả ngày càng khó. Tổ chức Full Fact thường xuyên kiểm chứng nội dung sai lệch nhưng thừa nhận khó xác định chắc chắn liệu ảnh, video hay âm thanh có phải do AI tạo ra hay không, nhất là với công nghệ deepfake.

Dù có dùng một số công cụ trực tuyến, Full Fact cho rằng chúng chưa đủ độ tin cậy và ít khi sử dụng. Thay vào đó, họ dựa vào kiểm tra thực tế, tìm kiếm ảnh ngược, đánh giá tính hợp lý và truy dấu bất thường trong nội dung. Họ cũng trao đổi với chuyên gia để xác minh.

Dù khó phát hiện, nội dung AI tạo thường có lỗi cơ bản mà nếu để ý, mọi người đều có thể nhận ra. Dưới đây là một số bí kíp:

Thiếu hoặc thừa chi

Đây là một lỗi cơ bản mà ngay đến những công cụ AI tinh vi cũng thường mắc phải khi tạo nội dung ảnh hoặc video liên quan đến con người. Ngón tay, cánh tay, tai, ngón chân và răng thường là các bộ phận cơ thể dễ bị thiếu hoặc thừa về số lượng.

Chẳng hạn, bức ảnh trong đó Tổng thống Mỹ Donald Trump thời còn trẻ đang ngồi trên ghế sofa cùng với tỉ phú "ấu dâm" Jeffrey Epstein và nhiều phụ nữ trẻ khác được lan truyền trên mạng xã hội vào tháng 1-2025 thoạt nhìn trông như thật. Tuy nhiên, các chuyên gia của Full Fact nhanh chóng nhận ra ông Epstein dường như không có chân.

Hoặc trong tấm ảnh khác được cho là chụp lại bốn binh sĩ thuộc Lực lượng Phòng vệ Israel bị trói tay ra sau lưng và được cho là bị bắt ở miền nam Lebanon, bàn tay của những binh sĩ này bị làm mờ để che giấu lỗi cơ bản này của AI.

Do đó, trước khi chia sẻ hình ảnh như trên lên mạng xã hội, các chuyên gia Full Fact khuyến nghị người dùng mạng xã hội nên dành một ít thời gian để kiểm tra kỹ.

Watermark ẩn và hiện

Trong vài năm gần đây, các công cụ AI ngày càng dễ tiếp cận hơn, đặc biệt với việc triển khai Grok - chatbot AI tạo sinh tích hợp trên mạng xã hội X - và các công cụ sẵn có khác cho phép chúng ta dễ dàng tạo ra hình ảnh và video từ lời nói. Đồng thời, điều này cũng cho phép chúng ta có nhiều cơ hội hơn để vạch trần chúng.

Hiện nay, các hình ảnh do Grok tạo ra trên X cũng như các video do các phần mềm như Sora và Runway tạo ra chứa các hình mờ (watermark) hiển thị nguồn gốc của chúng.

Các chuyên gia của Full Fact đã kiểm chứng thông tin sai lệch được chia sẻ về động đất Myanmar, chính trị gia Canada Mark Carney, biểu tình ở Thổ Nhĩ Kỳ và tổng thống bị lật đổ Bashar al-Assad của Syria theo cách này.

Tuy nhiên, cần lưu ý là các watermark này có thể bị xóa dễ dàng trước khi chia sẻ hình ảnh lên mạng xã hội. Nếu dùng một công cụ AI có trả phí, nội dung được tạo ra cũng thường không gắn watermark.

Ngoài ra, một số hình ảnh do AI tạo ra cũng có chứa watermark ẩn. Khi dùng công cụ tìm kiếm ảnh ngược của Google, các chuyên gia của Full Fact đã phát hiện ra watermark ẩn với nội dung "Made with Google AI" (tạm dịch là do Google AI tạo ra).

Ông Obama từng ra lệnh ném bom 7 nước mà không cần Quốc hội phê chuẩn?

Một bài đăng trên X cho biết cựu tổng thống Mỹ Barack Obama từng ra lệnh thả 26.171 quả bom xuống bảy nước trong năm 2016 dù không được Quốc hội Mỹ cho phép. Thực hư việc này ra sao?