Thời đại 4.0 mang đến vô vàn cơ hội để thu thập dữ liệu mà không cần nguồn lực tài chính lớn
Trong làn sóng chuyển đổi số đang càn quét mọi ngóc ngách của nền kinh tế, nhiều chủ doanh nghiệp nhỏ lẻ, từ tiệm tạp hóa khu phố, quán cà phê ấm cúng cho đến cửa hàng thời trang tự mở, thường cảm thấy lo lắng và bị bỏ lại phía sau.
Họ tin rằng "Big Data" hay phân tích dữ liệu là câu chuyện xa xỉ dành cho các tập đoàn đa quốc gia với nguồn lực tài chính và công nghệ khổng lồ. Tuy nhiên, đây là một quan niệm sai lầm.
Khởi nghiệp nhỏ không sợ thiếu data
Thực tế, một "mỏ vàng" dữ liệu khổng lồ đang ẩn chứa ngay trong hoạt động kinh doanh hằng ngày của bạn, chỉ chờ được nhận diện, khai thác và biến thành lợi thế cạnh tranh.
Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ Online, nguồn dữ liệu phong phú và dễ tiếp cận nhất chính là những thông tin được tạo ra từ chính hoạt động kinh doanh nội bộ của bạn.
Đầu tiên, bạn nên tập trung vào tệp dữ liệu khách hàng với những câu hỏi thông thường như: Ai là khách hàng trung thành của bạn? Họ tên gì, liên hệ ra sao? Họ thường mua những sản phẩm nào? Thói quen mua sắm của họ là gì (sáng, trưa, tối, ngày trong tuần, cuối tuần)? Khi nào họ quay lại?
Những thông tin này không cần phải được thu thập từ hệ thống CRM phức tạp. Một cuốn sổ ghi chép đơn giản, một file Excel hay thậm chí là những cuộc trò chuyện trực tiếp khi khách hàng thanh toán cũng có thể mang lại những insights (thông tin chi tiết) vô giá. Việc hiểu rõ khách hàng giúp bạn cá nhân hóa dịch vụ, chạy chương trình khuyến mãi đúng đối tượng và tăng cường lòng trung thành.
Kế đến là những dữ liệu về sản phẩm hoặc dịch vụ nào bán chạy nhất. Sản phẩm nào đang tồn kho lâu? Doanh thu theo từng khung giờ, từng ngày, từng mùa? Sản phẩm nào thường được mua kèm với nhau?
Dữ liệu này có thể đến từ hệ thống POS (Point of Sale) nếu bạn có, hoặc đơn giản là từ sổ sách ghi chép các giao dịch hằng ngày. Phân tích dữ liệu bán hàng giúp bạn tối ưu hóa tồn kho, lên kế hoạch nhập hàng thông minh, và sắp xếp trưng bày sản phẩm hiệu quả hơn.
Dữ liệu thu thập về các thời điểm vận hành giao dịch cũng rất quan trọng. Ví dụ, chủ doanh nghiệp cần đặt ra các cột mốc như: Thời gian cao điểm khách đông nhất là khi nào? Quy trình nào tốn thời gian nhất? Có điểm nghẽn nào trong khâu phục vụ hay chuẩn bị không? Dù chỉ là quan sát bằng mắt thường hay ghi chép lại các công đoạn, những dữ liệu này giúp bạn tinh gọn quy trình, giảm thiểu lãng phí và nâng cao chất lượng dịch vụ.
Và một phần cũng không thể bỏ qua là dữ liệu phản hồi khách hàng. Những lời khen, góp ý, hay thậm chí là phàn nàn từ khách hàng là nguồn dữ liệu định tính cực kỳ quý giá. Chúng chỉ ra trực tiếp những gì bạn đang làm tốt và những gì cần cải thiện. Hãy khuyến khích khách hàng đưa ra ý kiến và ghi nhận chúng một cách có hệ thống.
Bên cạnh dữ liệu nội bộ, thế giới phẳng Internet cũng là một "kho báu" dữ liệu công khai và miễn phí mà các cơ sở kinh doanh nhỏ có thể dễ dàng khai thác.
Sử dụng Google Trends vì công cụ này cho phép bạn theo dõi sự quan tâm của công chúng đối với một từ khóa, một sản phẩm, hay một dịch vụ cụ thể theo thời gian và khu vực địa lý. Bạn có thể biết được xu hướng tìm kiếm đang tăng hay giảm, từ đó điều chỉnh chiến lược marketing hoặc sản phẩm phù hợp.
Ví dụ, một quán cà phê có thể dùng Google Trends để xem mức độ quan tâm đến "cà phê muối" hay "trà sữa trân châu đường đen" đang lên hay xuống.
Các trang web như Tổng cục Thống kê Việt Nam (gso.gov.vn) cung cấp rất nhiều thông tin về dân số, thu nhập bình quân, mức chi tiêu hộ gia đình, tăng trưởng ngành nghề theo từng địa phương. Những con số này giúp bạn hiểu rõ hơn về thị trường mục tiêu, tiềm năng phát triển và định vị đúng đắn hơn.
Cạnh đó, đừng xem nhẹ những bình luận, lượt thích, hay đánh giá trên các kênh mạng xã hội bạn đang sử dụng như Facebook, Instagram, Google Maps, Foody, ShopeeFood... Đây là nguồn dữ liệu định tính phong phú về cảm nhận của khách hàng về sản phẩm, dịch vụ, và thương hiệu của bạn. Việc lắng nghe mạng xã hội (social listening) dù ở quy mô nhỏ cũng giúp bạn phát hiện vấn đề sớm và phản ứng kịp thời.
Bên cạnh đó, các công cụ miễn phí như Google Forms cho phép bạn tạo các bảng khảo sát nhanh gọn, thu thập ý kiến trực tiếp từ khách hàng hoặc khách hàng tiềm năng. Những cuộc trò chuyện ngẫu nhiên, phỏng vấn ngắn gọn tại cửa hàng cũng mang lại những hiểu biết sâu sắc về nhu cầu và mong muốn của khách hàng mà không một con số nào có thể diễn tả hết.
Biến dữ liệu thành doanh thu
Điều quan trọng nhất không phải là bạn có bao nhiêu dữ liệu, mà là bạn làm gì với chúng. Đối với kinh doanh nhỏ, dữ liệu phải dẫn đến hành động cụ thể và mang lại hiệu quả ngay lập tức.
Hãy bắt đầu bằng những câu hỏi đơn giản cho chính việc kinh doanh của mình, ví dụ như trong khoảng thời gian gần đây sản phẩm nào bán chạy nhất nhằm tăng cường nhập hàng, đẩy mạnh quảng bá sản phẩm đó.
Hay có thể tiến hành nghiên cứu để chạy chương trình khuyến mãi "happy hour" buổi sáng đặc biệt cho nhóm khách hàng qua việc thu thập hành vi người dùng. Đào tạo lại nhân viên, cải thiện quy trình chăm sóc khách hàng.
Việc thu thập dữ liệu cho cơ sở kinh doanh nhỏ không đòi hỏi hệ thống phức tạp hay chi phí đắt đỏ. Nó đòi hỏi sự tỉ mỉ, khả năng quan sát và tư duy "lấy dữ liệu làm trung tâm" trong mọi hoạt động.
Bằng cách biến những thông tin tưởng chừng vụn vặt thành hiểu biết sâu sắc, các doanh nghiệp nhỏ hoàn toàn có thể tối ưu hóa vận hành, nâng cao trải nghiệm khách hàng và bứt phá trong kỷ nguyên số.
Dữ liệu không phải là của riêng ai, nó là chìa khóa mở cánh cửa thành công cho tất cả mọi người, kể cả những người khởi nghiệp nhỏ nhất.
BÌNH LUẬN HAY