Diện mạo mới của chiến tranh hiện đại

Chiến dịch Sức mạnh sư tử bắt đầu khoảng 3h sáng giờ Iran ngày 13-6. Hơn 200 máy bay Israel đã tham gia 5 đợt không kích vào lãnh thổ Iran. Theo Bộ Tổng tham mưu Israel, hiệu ứng bất ngờ đã giúp họ nhanh chóng xuyên thủng hệ thống phòng không của Iran. 

Hơn 300 mục tiêu đã bị tấn công, bao gồm căn cứ quân sự ở các tỉnh Qom, Hamedan và Kermanshah, địa điểm bố trí tên lửa, nhà máy và viện nghiên cứu. 

Các cuộc không kích đã giết chết ít nhất 6 nhà khoa học hạt nhân và 3 chỉ huy cấp cao, trong số đó có Tổng tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Mohammad Bagheri, Tư lệnh Bộ tư lệnh tình huống khẩn cấp Hatam-Ghulam Ali Rashid, Tư lệnh Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo (IRGC) Hossein Salami và Tư lệnh Lực lượng không gian vũ trụ IRGC Amir Ali Hajizadeh.

Mossad: Vừa tấn công vừa quảng bá

Phần quan trọng trong cuộc tấn công vào Iran là một hoạt động đặc biệt mà cơ quan tình báo nước ngoài Mossad và tình báo quân sự AMAN của Israel thực hiện từ bên trong Cộng hòa Hồi giáo Iran. 

Sáng 13-6, các nguồn tin giấu tên trong lực lượng an ninh Israel đã tiết lộ một số chi tiết về hoạt động này cho truyền thông trong nước, bao gồm Kênh 11, Kênh 12, Yedioth Ahronoth, Israel Hayom, Haaretz và Walla. 

Đây là thông lệ chuẩn mực của giới tình báo Israel: họ chỉ chính thức báo cáo hoạt động ở nước ngoài trong những trường hợp ngoại lệ, nhưng thường "rò rỉ" thông tin cho báo chí. Nói cách khác, mô tả về hoạt động này là một loại thông cáo báo chí của Mossad, được thiết kế để quảng bá cho cơ quan tình báo này theo hướng có lợi nhất.

Theo đó, chiến dịch đã được chuẩn bị trong nhiều tháng. Các điệp viên thu thập thông tin về mục tiêu của các cuộc tấn công: cơ sở hạt nhân, căn cứ quân sự (đặc biệt là căn cứ tên lửa) và nơi cư ngụ của các nhân vật chủ chốt trong giới lãnh đạo quân sự và chuyên gia hạt nhân Iran. 

Các cấu trúc chủ chốt của Iran, bao gồm IRGC, quân đội, lực lượng phòng không và lực lượng tên lửa, cũng như chương trình hạt nhân, đã bị mất lãnh đạo đầu não: một số bị giết, một số bị thương, một số được cho là đã chết, một số mất liên lạc - và trong nhiều giờ quan trọng, không có ai đưa ra các mệnh lệnh cần thiết.

Một nguồn tin tình báo Israel giấu tên nói với Fox News rằng Mossad đã dụ được các quan chức cấp cao của không quân Iran đến một cuộc họp vào đêm xảy ra vụ tấn công, để nhiều sĩ quan chủ chốt cùng có mặt tại một nơi: 

"Chúng tôi đã thực hiện các hoạt động cụ thể giúp chúng tôi tìm hiểu thêm về họ, và sau đó chúng tôi sử dụng thông tin này để tác động đến hành vi của họ. Chúng tôi biết cách khiến họ đến một cuộc họp - và quan trọng hơn, chúng tôi biết cách khiến họ ở lại đó".

Ngoài ra, lực lượng đặc nhiệm Mossad đã triển khai hệ thống vũ khí chính xác tại các khu vực trống trải gần các khẩu đội phòng không. Vào đêm xảy ra vụ tấn công, chúng được kích hoạt từ xa, mở đường cho máy bay Israel ném bom các mục tiêu Iran. 

Israel đã phá hủy một số hệ thống phòng thủ của Iran bằng cách sử dụng "các hệ thống tấn công tiên tiến được bố trí bí mật trên các phương tiện giao thông". 

(Các nguồn tin Nga nhận xét: các cuộc tấn công của Ukraine vào các sân bay chiến lược của Nga trong chiến dịch Mạng nhện được thực hiện rất giống với những gì Mossad đã làm ở Iran: Máy bay Nga nằm ở sân bay bị tấn công bằng máy bay không người lái chứa đầy thuốc nổ, được chuyển đến địa điểm bằng xe tải).

Các ấn phẩm Israel cũng cho biết điệp viên Mossad đã thiết lập một căn cứ tấn công bằng máy bay không người lái gần Tehran. Vào đêm xảy ra vụ tấn công, căn cứ này được sử dụng để tấn công các bệ phóng tên lửa đất đối đất tại căn cứ Asfadjabad. 

Tuy nhiên các nguồn tin kiểm chứng khẳng định ở Iran không có địa điểm nào như vậy. Có thể đây là ngôi làng Esfahabad ở tỉnh Ardabil phía tây bắc đất nước, nhưng cũng không có thông tin nào về một căn cứ quân sự ở đây. Từ đó có thể thấy tài liệu xuất hiện trên báo chí Israel có "lỗi đánh máy" - đồng nghĩa tất cả các ấn phẩm đều sao chép lại từ một nguồn.

Không phận Iran đã được mở như thế nào?

Trong khi đó, điều tra của các phương tiện truyền thông khác đã giới thiệu một bức tranh như sau: Nhiều tháng trước khi chiến dịch Sức mạnh sư tử bắt đầu, Israel đã triển khai một số nhóm tình báo Mossad và biệt kích trong lãnh thổ Iran. Tel Aviv đã giao cho họ một nhiệm vụ đầy tham vọng: mở bầu trời cho máy bay tấn công.

Trong giai đoạn đầu chiến dịch, các điệp viên đã tuồn một lượng lớn vũ khí chuyên dụng vào Iran được thiết kế để vô hiệu hóa hệ thống phòng không và phòng thủ tên lửa và phân tán chúng trên khắp cả nước. 

Thiết bị gây nhiễu được đặt gần các vị trí của hệ thống phòng không Iran và các hệ thống phóng UAV tự sát được lắp đặt trên xe tải và xe SUV. Để tiến hành hoạt động bí mật ở một số khu vực của đất nước, người dân địa phương cũng được tuyển dụng - chủ yếu là đại diện của các nhóm dân tộc thiểu số và tôn giáo.

Kết quả của hoạt động phá hoại thậm chí vượt quá mong đợi của bộ chỉ huy Israel. Các điệp viên nằm vùng không chỉ ẩn mình trong bóng tối thành công cho đến khi chiến dịch bắt đầu mà còn tiếp cận được các cơ sở mà hệ thống phòng thủ dường như không thể vượt qua. 

Theo một số báo cáo, chính nhóm điệp viên này đã tổ chức cuộc tấn công vào cơ sở nơi diễn ra cuộc họp của các sĩ quan cấp cao vào ngày 13-6. Hoạt động của các điệp viên nằm vùng còn giúp Israel, cho đến ngày 15-6, sát hại gần như toàn bộ các chuyên gia khoa học hạt nhân tham gia các cuộc đàm phán.

Chưa hết. The Washington Post của Mỹ dẫn các nguồn tin riêng cho biết chiến dịch loại bỏ các nhà lãnh đạo Iran có thể tiếp tục sang "các chỉ huy cấp hai", tức những người có thể được tuyển dụng để thay thế các quan chức bị giết trong các cuộc tấn công đầu tiên. 

"Một số người trong số họ đã nhận được thư nhét dưới cửa nhà, một số nhận được các cuộc điện thoại và trong những trường hợp khác, các cuộc gọi đến số điện thoại của vợ/chồng họ", tờ Post trích lời một nhân viên an ninh Israel. Các tin nhắn do tình báo Israel gửi đi, nói rõ rằng Mossad "biết họ ở đâu" và "có thể tiếp cận họ".

Trong nhiều thập kỷ, Mossad đã xây dựng một mạng lưới tinh vi gồm những người cung cấp thông tin, điệp viên và hậu cần tại Iran. 

"Iran đã là một cuốn sách mở đối với tình báo Israel trong hơn một thập kỷ qua - Yossi Melman, một nhà báo và tác giả kỳ cựu của cơ quan an ninh Israel, nhận định trên The Guardian - Lực lượng mặt đất ở Iran không phải là người Israel, vì vậy họ phải được tuyển dụng, đào tạo, cung cấp và bố trí. Sau đó, tất cả các thành phần vũ khí được đưa lậu vào. Tất cả những điều này đòi hỏi rất nhiều sự chuyên nghiệp và kỹ năng".

Bài học chiến tranh

Trang Ynet của Israel dẫn một nguồn tin an ninh ca ngợi chiến dịch Sức mạnh sư tử là "kết quả của nhiều năm lập kế hoạch, tư duy phi truyền thống và ứng dụng chính xác công nghệ và tình báo hiện đại".

Cuộc tấn công có thể thực hiện được nhờ sự kết hợp giữa các hoạt động bí mật trên bộ, vũ khí chính xác và sự phối hợp giữa Lực lượng phòng vệ Israel, cơ quan tình báo Mossad và ngành công nghiệp quốc phòng của Israel.

Nên có thể thấy giai đoạn đầu của chiến dịch Sức mạnh sư tử đã giới thiệu một diện mạo mới của chiến tranh hiện đại, trong đó công tác tình báo đã thay đổi hoàn toàn, đóng vai trò tham chiến trực tiếp. 

Nhà khoa học chính trị Nga Oleg Tsarev chỉ ra: Bản chất của chiến dịch này không phải là những hành động một lần, mà là từng bước phá hủy tiềm năng phòng thủ của kẻ thù một cách có phương pháp, không ngừng nghỉ, cho đến khi loại bỏ hoàn toàn kẻ địch.

Một nhóm tấn công lớn đã đóng vai trò quan trọng - lên tới 200 máy bay chiến đấu, nhưng điều quan trọng nhất là các hành động nhiều giai đoạn và nhiều mặt của Israel nhằm vô hiệu hóa hoàn toàn hệ thống phòng không của Iran. Không phận của một cường quốc khu vực lớn hóa ra lại "trong suốt" không phải trong vài phút, mà là trong nhiều giờ.■