Xã Phú Hồng có khu vực bãi bồi (bên dưới là cát) rộng, dài vì được thành lập dựa trên cơ sở sáp nhập xã Tản Hồng, Phú Phương và Châu Sơn cuối năm 2024. 

Xã Phú Hồng có địa bàn giáp ranh trên sông Hồng với TP Việt Trì (Phú Thọ) và huyện Vĩnh Tường (Vĩnh Phúc).

Người dân phải dựng chòi canh bờ bãi xuyên đêm

Theo người dân xã Phú Hồng, tình trạng "cát tặc" hút cát ở khu vực này diễn ra "nóng bỏng" trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến cuối tháng 3-2025. Thời gian gần đây tình trạnh hút trộm đã lắng nhưng đến sáng 23-4 người dân cho biết chòi canh ở bãi bồi vẫn chưa được tháo dỡ.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Nguyễn Ngọc Trai (66 tuổi, ở xã Phú Hồng) lo lắng nói: "Người dân vẫn chưa tháo dỡ chòi canh vì lo sợ "cát tặc" sẽ quay trở lại. "Cát tặc" đã làm một diện tích rất lớn đất bãi bồi (bên dưới là cát) bị cuốn phăng xuống sông, tiếng tàu cát đã làm ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày nên người dân vẫn phải thay nhau trực đêm canh giữ".

"Nếu tính từ Tết Nguyên đán đến cuối tháng 3-2025 riêng ở khu vực trước khu dân cư thôn chúng tôi có một diện tích rộng hàng héc ta đã biến mất", ông Trai chia sẻ và cho biết người dân quyết tâm chống "cát tặc" một phần muốn chung tay bảo vệ khoáng sản của quốc gia.

"Có hôm chúng tôi đi đuổi chập tối thì về sáng họ lại hút trộm. Người dân mất ăn mất ngủ vì lo sợ "cát tặc" hút sâu vào bãi bồi sẽ gây sạt lở", bà Lê Thị Ngân (71 tuổi, xã Phú Hồng) cho hay.

Cách nhà bà Ngân không xa là gia đình bà Đặng Thị Hồng (69 tuổi, xã Phú Hồng) cũng ở gần bờ kè sông Hồng. Bà Hồng kể: "Trong tháng 2 và tháng 3-2025 "cát tặc" hút nhiều quá làm người dân mất ăn, mất ngủ. Không còn cách nào khác chúng tôi phải chung tiền làm chòi canh, mua đèn pha để giữ bờ bãi".

"Đất mặt bãi bồi trước đây từng được người dân canh tác bị mất rất nhiều. Thời gian gần đây tình trạng hút cát trộm lắng xuống nhưng dân rất lo lắng vì sạt lở", bà Hồng nói.

Bao nhiêu cát ở xã Phú Hồng đã bị đánh cắp?

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Nguyễn Văn Chí, chủ tịch UBND xã Phú Hồng, cho biết kể từ đầu năm 2025 ông đã có báo cáo qua điện thoại với lãnh đạo UBND huyện Ba Vì về tình trạng khai thác cát trái phép. 

Theo ông, khai thác cát trộm đã diễn ra từ nhiều năm nay, thời gian trước (trong tháng 3-2025) thì hút rầm rộ. Cát bị mất nên bà con ở xã Phú Hồng phải làm chòi để canh giữ.

Theo ông Chí, đến thời điểm hiện tại tình trạng khai thác cát trái phép đã lắng, tuy nhiên một diện tích rất lớn đất bãi bồi đã sạt. 

Về nội dung thời gian trước người dân đến trụ sở phản ánh về tình hình khai thác cát trái phép lãnh đạo UBND xã Phú Hồng đã tiếp thu và báo cáo UBND huyện Ba Vì. Bên cạnh đó, UBND xã Phú Hồng cũng đã giao cho Công an xã Phú Hồng vào cuộc, tuần tra cả ngày lẫn đêm và báo cáo lên Công an TP Hà Nội.

Tuy nhiên, theo ông, công tác đấu tranh ngăn chặn gặp nhiều khó khăn do tàu cát hút trộm hoạt động trong đêm tối. Khi bị phát hiện "cát tặc" chỉ cần lái tàu cát chuyển hướng là qua địa phận của tỉnh khác.

"Trên bề mặt khu bãi bồi cạnh sông chỉ có một lớp đất bồi mỏng, dưới là cát hết. Cát đẹp nên tàu hút nhanh lắm. Có tàu dùng 4 vòi rồng, hút trộm khoảng 30 phút là được tàu cỡ 500-700m³, có tàu 1.000m³. 

Chưa có thống kê cụ thể nhưng sau bão số 3 (tháng 9-2024) tổng diện tích đất bãi của xã Phú Hồng đã mất khoảng hàng chục héc ta. Sau đó tiếp tục mất do hút cát trộm, sạt lở...", ông Chí cho hay.

Tuổi Trẻ Online đặt câu hỏi "đến nay địa phương có ước lượng được bao nhiêu m³ cát đã bị hút trộm" thì ông Chí trả lời: "Không ước lượng được… Không nghiệm thu hằng tháng nên không thể ước lượng. Không thể tính được vì khu vực này giáp danh với các tỉnh khác".

"Phải tiếp tục ngăn chặn, không để "cát tặc" tiến sâu vào bờ kè, bảo vệ khu dân cư các thôn ở xã Phú Hồng. Thời gian tới nếu lại xảy ra khai thác cát trộm xã sẽ báo cáo huyện và thành phố để tìm các giải pháp ngăn chặn", ông Chí thông tin.

Đáng chú ý, theo ông Chí, khu vực mỏ cát Châu Sơn (xã Châu Sơn cũ, nay là xã Phú Hồng) cũng có hiện tượng khai thác cát trộm. 

Hà Nội báo cáo Thủ tướng vụ trúng đấu giá 3 mỏ cát gần 1.700 tỉ: Có thể tác động đến an ninh kinh tế

Liên quan tới vụ trúng đấu giá 3 mỏ cát gần 1.700 tỉ ở Hà Nội, ngày 4-5, UBND TP Hà Nội vừa có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường.